Na Kudra Maliro
Wakati viongozi wa dunia wakihangaika kupata mwafaka wa mikakati ya kukabiliana na ongezeko la joto duniani, watu wa kawaida kote ulimwenguni wameachwa kupigana vita vyao wenyewe dhidi ya tishio hili lililopo kila siku.
Kutoka Morocco hadi Afrika Kusini, Kenya, Tanzania na hadi Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, vijana wachache wenye ujuzi wa hali ya hewa na wasiochoka ,wenye umri wa kati ya miaka 18 na 26 wanafanya kazi ya ajabu ndani ya Afrika kuokoa jamii zao.
TRT Afrika inaangazia baadhi ya mashujaa hawa.
Guillaume Kalonji kutoka DRC
Mkongo huyu mwenye umri wa miaka 25 kutoka mji wa Bukavu, alianzisha vuguvugu lake la "Rise up Congo" mnamo Februari 2022 baada ya kuhamasishwa na wanaharakati kama vile Vanessa Nakate kutoka Uganda.
"Tumekuza zaidi ya wanafunzi 1,500 huko Kinshasa na Bukavu na kuwawezesha kuelewa mambo mbali mbali kuhusu hali ya hewa na mazingira,'' Kalonji aliiambia TRT Afrika.
''Tumechangia katika vita dhidi ya ukataji miti katika Bonde la Kongo kwa kuendesha kampeni za mtandaoni na kwa kuungwa mkono na watu wa kimataifa na Greenpeace," anaongeza.
Kalonji na kundi lake wamekuwa wakifanya kampeni ya kupunguza shinikizo kwa misitu, hasa ukataji miti ovyo kwa ajili ya uzalishaji wa mkaa.
Ili kupunguza mazoezi haya, wameunda mahali pa moto ya kiikolojia na vyombo vinavyobebeka na kushikilia makaa yaliyowashwa ambavyo vinahitaji kuni kidogo. Pia walipanda mamia ya miti shuleni kote Bukavu wakati wa Mgomo wa Hali ya Hewa Duniani mnamo 2022
Kundi hilo kwa sasa linakusanya maoni dhidi ya mradi wa "27BP3BG", jaribio la unyonyaji wa mafuta ambalo kulingana na wao, linaleta tishio la kweli kwa Bonde la Kongo.
Aqlila Alwy kutoka Kenya
Amekuwa mmoja wa wanaharakati mashuhuri wa hali ya hewa katika mkoa wake wa Malindi, kusini mashariki mwa Kenya.
Akiwa na umri wa miaka 21, tayari anaongoza mpango unaoitwa Blue Earth Organisation, ambao unafanya kazi ya kurejesha mikoko katika eneo la uhifadhi la Makupe.
Misheni ya Aqlila ilianza Julai 2021, ikichochewa na uzoefu wake binafsi kujionea uharibifu uliotokea katika mji wake wa Malindi na mafuriko ya 2015. Wataalamu wanalaumu ukataji miti kupita kiasi kwa maafa haya.
"Mimea inayohitajika kwa ajili ya mpango wa kurejesha mikoko hutolewa na wakazi wa eneo hilo, jambo ambalo linaongeza kipato chao. Hii imehamasisha mamia ya vijana kuchukua hatua na kujua zaidi kuhusu umuhimu wa mikoko katika mapambano dhidi ya mabadiliko ya tabianchi," anasema Aqlila.
Yeye hutembelea mara kwa mara shule yake ya sekondari ili kuhamasisha wasichana kuhusu mabadiliko ya hali ya hewa na usawa wa kijinsia, jinsi haya yanaathiri elimu yao na jamii, na uwezo walio nao kuleta mabadiliko.
“Nimefurahishwa sana na hatua niliyofikia Malindi, nimeona wasichana wanapendezwa zaidi na masuala ya mabadiliko ya tabianchi, na hatua kwa hatua tunarekebisha somo ambalo lilikuwa likichukuliwa kuwa ni adhabu kutoka kwa Mungu,” anasema Aqlila. .
Kitu kimoja anachohofia mara kwa mara ni kwamba watu wa Malindi watakabiliwa na wimbi jingine la ukame, ambalo lingesababisha shida ya chakula na uharibifu wa mifugo yao. "Ni kwa sababu hizi kwamba ninaendelea kufanya kile ninachofanya," Aqlila anaiambia TRT Afrika.
Regina Magoke kutoka Tanzania
Akiwa na umri wa miaka 21, mwanaharakati huyu wa Kitanzania tayari anaonekana kama kiongozi wa jumuiya katika vita dhidi ya ongezeko la joto duniani. Shirika lake la Green Sphere linafanya kazi ya kuhifadhi mazingira kwa kufanya usafi katika fukwe za Mwanza, mji ulio pembezoni mwa Ziwa Victoria.
"Ninafanya kazi na timu ya watu zaidi ya 15 wenye umri kati ya miaka 14 na 35, wanaume na wanawake," anasema Regina.
Green Sphere imekuwa ikipanda miti na kufundisha mambo ya mazingira katika shule mbalimbali katika mji anapoishi Regina. Shirika hilo pia limezindua mipango ya utekelezaji wa hali ya hewa inayolenga kuhifadhi mfumo wa ikolojia kwa vizazi vijavyo.
"Timu yetu kwa sasa iko kwenye mawasiliano kupitia mikondo yake ya mitandao ya kijamii na majukwaa mengine ya sauti na picha kama vile televisheni, redio na magazeti," anasema.
Ingawa Green Sphere imeweza kuleta mabadiliko, changamoto zipo. Regina na washiriki wenzake mara nyingi huingia kwenye vikwazo kadhaa, angalau kwa sasa.
Kinachofadhaisha zaidi ni shida za kifedha ambazo mara nyingi huwalazimisha kupunguza matarajio yao.
Mohamed El-hajji kutoka Morocco
Mtafiti katika Chuo Kikuu cha Sidi Mohamed Ben Abd Allah huko Fez, Mohamed El-hajji mwenye umri wa miaka 21 anahesabiwa miongoni mwa viongozi vijana wenye hadhi ya juu wa Morocco na Afrika Kaskazini, na mwanzilishi katika kupigania tabianchi.
El-hajji amefanikiwa kuhamasisha vijana wengi katika mkoa wake kuangazia na kuhifadhi hali nzuri ya hewa.
Kama nyongeza ya mihadhara anayotoa darasani, alianzisha tawi la FridaysForFuture huko Morocco mnamo 2020.
"Niliunda klabu ya mazingira, jumuiya yenye nguvu ya watu wenye hamu kuongeza ufahamu wa hali ya hewa na kukuza shughuli za tabianchi," aliiambia TRT Afrika.
El-hajji alikuwa ametumia ujana wake wote katika eneo la mashambani kaskazini mwa Morocco au Moroko, ambako alishuhudia athari za mabadiliko ya hali ya hewa, ikiwa ni pamoja na kushuka kwa kasi kwa mazao ya kilimo kwa miaka mingi kutokana na ukame katika eneo hilo.
Watu wa kijiji chake wanategemea zaidi kilimo, hasa mizeituni na ngano. Kwa kupungua kwa mvua, mashamba sasa yamekaribia kuisha, na watu wanateseka, analalama.
"Pia niligundua kuwa wanafunzi wengi wameondoka chuoni kwetu kwa sababu ya uchafuzi wa hewa na uvundo mbaya kutoka kwa viwanda wakati wa usiku. Hilo ndilo lililonisukuma kuanza kupigania hali ya hewa."
Tafadzwa Kurotwi kutoka Zimbabwe
Kijana huyu mwenye umri wa miaka 23 ndiye mwanzilishi mwenza wa Emerald Climate Hub, shirika la kujitolea linalopambana dhidi ya ongezeko la joto duniani.
Tafadzwa na wenzake wanafanya kazi kutafuta suluhu endelevu za mabadiliko ya hali ya hewa kupitia uvumbuzi na teknolojia. Shirika lao pia linakuza fursa sawa kwa vijana na wanawake.
Safari ya Tafadzwa katika uanaharakati wa hali ya hewa ulianza kama mjumbe wa vijana wa UNFCCC (Mkataba wa Umoja wa Mataifa wa Mabadiliko ya Tabianchi) katika COP27 nchini Misri.
"Hadi sasa nimewatia moyo baadhi ya wanafunzi 600 nchini Zimbabwe kuendelea kutengeneza suluhu za kutatua matatizo ya mazingira, na kutetea hatua za hali ya hewa na haki," anaiambia TRT Afrika.
"Pia tumefanikiwa kupanda miti zaidi ya 300 katika jamii yetu. Kikundi chetu kimefanikiwa kuhamasisha vilabu 10 vya mazingira kutoka shule mbalimbali kuwa walinzi wa mazingira kwa kukuza elimu ya tabianchi na ushirikishwaji wa vijana na wanawake."
Pambano ya Tafadzwa ya kulinda mazingira yalitambuliwa katika Tuzo za The African Mirror, tuzo ya huduma za kibinadamu
Ametumia mara kwa mara vyombo vya habari vya ndani na kimataifa kutetea na kutoa sauti yake kwa jamii zilizoathiriwa zaidi na mzozo wa hali ya hewa. Lengo lake kubwa, anaelezea, ni kuongeza kuhimiza kupitishwa kwa hatua kali na zinazofaa katika Afrika kukuza hali safi na salama ya hewa.
Yosimbom Yania kutoka Cameroon
Akiwa na umri wa miaka 18, anaongoza Youth Empowerment Cameroon, shirika linalojumuisha zaidi ya wanaharakati 80 wanaopigana dhidi ya ongezeko la joto duniani katika mikoa mitano ya taifa hilo.
"Moja ya jambo ambalo najivunia ni matokeo mazuri niliyoyapata katika fikra za vijana katika jamii yangu linapokuja suala la kupambana na mabadiliko ya tabia nchi. Siwahamasishi tu vijana hawa kwa kuwahusisha katika shighuli , bali pia kimaadili kuhusu mabadiliko ya tabia nchi." na maendeleo binafsi," Yosimbom anaiambia TRT Afrika.
Shirika hili lilianzishwa mnamo Mei 2023 ili "kusaidia kuponya sayari yetu na kuifanya kuwa mahali pazuri kwa vizazi vijavyo".
"Tumepanda miti ya matunda na kiikolojia shuleni. Ni moja ya miradi yetu mikubwa hadi sasa, na imepokea maoni mengi chanya kutoka kwa walimu na wanafunzi vile vile," anasema Yosimbom.
Mariem Jradi kutoka Tunisia
Binti huyu mwenye umri wa miaka 24, alianza hatua ya kulinda mazingira mwaka wa 2016 na vuguvugu la Stop Pollution huko Gabès, ambalo linapigana dhidi ya uchafuzi wa mazingira unaosababishwa na sekta ya kemikali katika eneo hilo.
Mariem alipata wazo la kuanzisha shirika hili, ambalo kwa sasa lina wanachama zaidi ya 57, baada ya kugundua, pamoja na marafiki zake watano, athari za mabadiliko ya hali ya hewa katika eneo la Gabes nchini Tunisia kama matokeo ya viwanda.
"Lengo kuu la hatua zetu ni kuongeza elimu miongoni mwa watu wengi iwezekanavyo kuhusu mabadiliko ya hali ya hewa na uhaba wa maji nchini Tunisia. Pia tumezindua kampeni za mtandaoni kuhamasisha watu kuacha kutumia plastiki," Mariem aliiambia TRT Afrika.
Vuguvugu la Stop Pollution tayari limeshirikiana katika utafiti shirikishi kuhusu mabadiliko ya hali ya hewa na uhaba wa maji na UNICEF na chama cha RET.
