Ombi la pamoja la nchi hizo tatu kuandaa Kombe la Mataifa ya Afrika (AFCON) mwaka 2027 liliidhinishwa na taarifa kutolewa siku ya Jumatano.
Morocco itaandaa mashindano ya mwaka 2025, huku AFCON ya 2023 iliyosogezwa mbele itafanyika Côte d'Ivoire kuanzia tarehe 13 Januari hadi tarehe 11 Februari 2024.
Mwanasiasa mkongwe wa upinzani nchini Tanzania, Zitto Kabwe, alipokea kwa furaha tangazo la kuandaa AFCON, akisema ni "habari njema sana" kwa Afrika Mashariki. "Inaashiria hatua kubwa kwa nchi zetu tatu, na pia itaimarisha muungano wa Jumuiya ya Afrika Mashariki," Kabwe aliiambia TRT Afrika.
AFCON ya mwaka 2021 ilifanyika Cameroon na ikashindwa na Senegal, ambayo waliwafunga Misri kwa mikwaju ya penalti 4-2 baada ya mechi.
Kutoka kanda kubwa ya Afrika Mashariki, Sudan na Ethiopia pekee ndizo zilizoweza kuandaa mashindano haya.
Sudan iliandaa mashindano ya kwanza ya AFCON mwaka 1957 na tena mwaka 1970. Ethiopia iliandaa mashindano ya mwaka 1962 na 1976.
Misri inashikilia rekodi ya idadi nyingi zaidi ya mafanikio ya kuandaa AFCON - tano. Nchi ya Kaskazini mwa Afrika iliandaa mashindano hayo mwaka 1959, 1974, 1986, 2006, na 2019.
Ghana inafuata Misri na kuwa wenyeji mara nne - mwaka 1963, 1978, 2000, na 2008. Tunisia iko ya tatu na mafanikio matatu ya kuandaa - mwaka 1965, 1994, na 2004.
Nchi nyingi za wenyeji, ikiwa ni pamoja na Libya, Algeria, Angola, Mali, Senegal, Burkina Faso, na Morocco, zimeandaa mashindano haya ya bara mara moja hadi sasa.
Lakini kuna faida gani ya kuandaa mashindano haya ya bara?
Kuingia Moja kwa moja
Tanzania imeshiriki katika mashindano mawili ya AFCON - mwaka 1980 na 2019. Uganda ni taifa lenye mafanikio zaidi katika Mashariki ya Afrika katika mashindano ya AFCON. Nchi hiyo imejumuishwa katika mashindano ya AFCON mara saba.
Mwaka 1978, taifa la Mashariki mwa Afrika walikuwa wa pili, wakipoteza 2-0 dhidi ya Ghana katika fainali za AFCON zilizochezwa katika Uwanja wa Michezo wa Accra nchini Ghana. Mara nyingine Uganda imeshiriki katika AFCON ni 1962, 1968, 1974, 1976, 2017, na 2019.
Kenya imeshiriki katika mashindano sita ya AFCON - mwaka 1972, 1988, 1990, 1992, 2004, na 2019. Nchi hiyo haijawahi kusonga mbele zaidi ya hatua ya makundi.
Sasa kwamba mataifa matatu yataandaa pamoja mashindano ya AFCON ya mwaka 2027, wataepuka changamoto ya kufuzu kupitia mechi za awali.
Shirikisho la Soka la Afrika (CAF) linasema kwenye tovuti yake kwamba mataifa wenyeji "wanapata nafasi kuingia moja kwa moja katika Kombe la Mataifa ya Afrika."
Mataifa yanayokidhi vigezo vya mashindano ya AFCON hupokea takriban dola $600,000 kila moja kama zawadi ya fedha. Timu nne bora, hata hivyo, hupokea pesa zaidi.
Cameroon walipokea dola milioni 4 kwa kushinda AFCON ya 2017, huku Misri waliokuwa wa pili wakipata dola milioni 2. Nusu-fainali Burkina Faso na Ghana walipata kila mmoja dola milioni 1.5.
Senegal, walioshinda AFCON ya 2021, walipokea dola milioni 5 kutoka CAF, wakati Misri walioshika nafasi ya pili walipata dola milioni 2.75.
Kuongezeka kwa Utalii
Utafiti unaonyesha kwamba wakati taifa linapokuwa mwenyeji wa mashindano makubwa kama AFCON, kuna athari chanya kwenye sekta ya utalii ya nchi hiyo. Hali hii inajulikana kama utalii wa michezo.
Katika utafiti wa Februari 2023 uliochapishwa na Chuo Kikuu cha Johannesburg, Afrika Kusini ukianaliza athari ya utalii ya zabuni ya uenyeji wa AFCON ya 2022 ya Cameroon, waandishi Siyabulela Nyikana na Tembi Tichaawa wanasema: "Kumbukumbu za kudumu za maeneo ya ndani zinaweza kusababisha watu kurudi mara kwa mara na hivyo kuongeza idadi ya watalii wa ndani."
Wakati Misri ilipoandaa AFCON ya 2019, Shirika la Fedha la Kimataifa (IMF) lilisema sekta ya utalii ya taifa la Kaskazini mwa Afrika iliongezeka mara kadhaa kutokana na mashindano hayo. Mapato yanayohusiana na mashindano pekee yalifikia dola milioni 83.
Nchi ishirini na nne (24) hushiriki katika mashindano ya AFCON. Hii inamaanisha kuwa mamia, ikiwa sio maelfu ya watu, huzuru nchi mwenyeji pamoja na timu zao husika.
Wafanyakazi wa vyombo vya habari, makampuni ya udhamini, wapenzi wa mpira, na watalii wa kigeni hukimbilia nchi mwenyeji kwa ajili ya tukio hilo, na hivyo kukuza utalii wa ndani.
Utalii, haswa utalii wa wanyama porini, ni chanzo kikubwa cha mapato ya kigeni kwa Kenya, Uganda, na Tanzania. Mataifa haya yatakuwa na matumaini ya kunufaika na msongamano mkubwa wa watalii mwaka 2027 kwa sababu ya ziara zilizochochewa na AFCON.
Uboreshaji wa Viwanja
Kwa taifa kuweza kustahili kuandaa mashindano ya AFCON, lazima likidhi viwango vilivyowekwa na CAF kuhusu viwanja.
CAF inahitaji kuwa taifa, au mataifa, wenyeji wa AFCON lazima yawe na angalau viwanja sita, kati yao viwanja viwili viwe na uwezo wa kubeba angalau mashabiki 40,000, viwanja viwili vya uwezo wa kubeba mashabiki 20,000, na viwanja viwili vya uwezo wa kubeba angalau mashabiki 15,000.
Kabla ya kutoa haki za kuandaa mashindano kwa taifa fulani, CAF hupeleka maafisa wake kutathmini ubora wa viwanja vyake.
Hii inamaanisha kwamba ikiwa taifa lilikuwa na viwanja visivyo na viwango kabla, litalazimika kuvifanyia ukarabati au kuboresha ili kufikia viwango vya CAF. Kwa muda mrefu, hii inahakikisha kuwa nchi ina viwanja vyenye ubora, hata baada ya kuandaa mashindano.
Kenya imependekeza kutumia Uwanja wa Nyayo, Kituo cha Michezo cha Kimataifa cha Moi Kasarani (vyote vilivyopo katika mji mkuu Nairobi), na Uwanja wa Kipchoge Keino katika mji wa Rift Valley wa Eldoret kwa mashindano ya AFCON ya 2027.
Tanzania, kwa upande mwingine, itatumia Uwanja wa Benjamin Mkapa National na labda Uwanja wa Azam Sports Complex, vyote vipo katika mji wa biashara Dar es Salaam, kwa mashindano ya AFCON.
Uganda, kwa upande mwingine, itatumia Uwanja wa Taifa wa Namboole katika mji mkuu Kampala kwa mashindano hayo.
Mataifa haya matatu yalianza ukarabati wa viwanja vyao baada ya kuwasilisha zabuni yao ya kuandaa AFCON mwezi wa Mei.
Miundombinu Iliyoboreshwa
CAF inadai kuwa nchi mwenyeji lazima iweke mazingira salama wakati wa kuandaa mashindano ya AFCON.
Hii mara nyingi hulazimisha washindi wa haki za kuandaa mashindano kuboresha mtandao wa barabara, taa za barabarani, na miundombinu ya mawasiliano.
Kwa mfano, wakati Cameroon iliandaa AFCON ya 1972, nchi hiyo ilishuhudia uboreshaji mkubwa katika viwango vya viwanja vyake na miundombinu inayotembea sambamba nayo, ambayo ilinufaisha nchi hiyo kwa miaka mingi ijayo, Nyikana na Tichaawa wa Chuo Kikuu cha Johannesburg wanasema katika utafiti wao.
Miaka ya kupanga na uwekezaji huona nchi wenyeji wanajitolea kiwango kikubwa cha bajeti zao kwa maendeleo ya miundombinu na kuboresha huduma za kijamii.
Profaili ya Taifa
Kuna ushahidi wa kihistoria unaosema kwamba mataifa yanayoandaa matukio ya kikanda, bara, au kimataifa hufurahia sifa nzuri zaidi kimataifa.
Utafiti wa mwaka 2010 uliofanywa na Geir Gripsrud na Erik Nes wa Shule ya Biashara ya Norwegian BI unaonyesha kwamba taswira ya nchi inaweza kubadilishwa kwa kuandaa matukio ya kimataifa, na vipimo vya taswira ya nchi kwa upande mwingine "vinahusiana na taswira ya bidhaa na nia za tabia kuhusu ununuzi wa bidhaa na utalii."
Hata hivyo, waandishi hao wawili walisisitiza kwamba "usimamizi sahihi" wa michezo ya kimataifa ndio njia pekee ya uhakika ya kuboresha taswira ya kimataifa ya nchi mwenyeji.
"Hakuna dhamana kwamba taswira ya nchi mwenyeji itaboreshwa. Inaweza hata kudorora," walisema katika utafiti wao.
