Bunge la Uganda limepitisha marekebisho ya muswada wa Sheria ya Ajira ya mwaka 2022, unaowataka waajiri kuwalipa wafanyakazi mishahara na posho kamili kwa miezi miwili wakiwa likizo ya ugonjwa.
Hata hivyo, pendekezo la kutoa ajira ya kudumu kwa vibarua wa kawaida baada ya miezi sita ya kufanya kazi mfululizo lilikataliwa kutokana na wasiwasi kwamba lingewazuia wawekezaji.
Uamuzi huo ulifuatia kuangaliwa upya kwa Muswada huo Februari 20, 2025, baada ya Rais Museveni kukataa kuupitisha, akiomba marekebisho katika waraka alioutuma kwa Spika Novemba 13, 2023.
Rais alipendekeza kufanyia marekebisho Kifungu cha 10 cha 55 cha Sheria ya Ajira ili kuondoa andiko la “mwezi wa kwanza” na kuweka “miezi miwili ya kwanza ya malipo ya miezi miwili ya wafanyakazi” kwa ajili ya wagonjwa.
Mwenyekiti wa Kamati ya Bunge ya Jinsia na Ajira, Agnes Kunihira, aliunga mkono marekebisho hayo akisema, “Kamati inaona kuwa marekebisho hayo yanaongeza uwazi na inapendekeza kupitishwa kwake.
Bunge pia lilikubali kuondoa Kifungu cha 34, ambacho kilikuwa kimeingizwa Mei 2023, na kuwapa wafanyakazi wa kawaida ajira ya kudumu baada ya miezi sita.
Rais Museveni alisema kuwa kifungu hiki kitawalazimu waajiri kutoa kandarasi kwa wafanyakazi wa kawaida, na kusababisha kuongezeka kwa ukosefu wa ajira kwani wafanyabiashara wanaweza kuzuia kuajiri vibarua wa kawaida kabisa.
Shirika la Kitaifa la Vyama vya Wafanyakazi (NOTU) lilipinga ufutaji huo, likitaja haki za msingi za kazi chini ya Katiba ya 1995, Mkataba wa Kimataifa wa Haki za Kiuchumi, Kijamii na Kiutamaduni (ICESCR), na Mkataba wa 122 wa ILO.
Mwenyekiti wa Kamati ya Bunge ya Jinsia na Ajira, Agnes Kunihira alitetea kifungu hicho, akibainisha kuwa Sheria ya Ajira (Kanuni) ya 2011 ni zaidi ya miezi minne ya kazi, ambayo tayari ni masharti ya kazi baada ya miezi minne na ni haki ya mkataba.
Hata hivyo, Spika wa Bunge Anita Among alihoji uwezekano wa kifungu hicho, akisema,
“Inakuwaje miezi sita ya kazi inaweza kumfanya mtu kuwa mwajiriwa wa kudumu? Nini kitatokea ikiwa shirika au biashara litafanya kazi kwa miezi saba tu?"
Naibu Mwanasheria Mkuu wa Serikali Jackson Kafuuzi alionya kuwa kifungu hicho kinaweza kudhoofisha haki za msingi za kazi, kwani waajiri wanaweza kuwaachisha kazi baada ya miezi mitano ili kukwepa kukabiliwa kisheria.
"Hii inatofautiana na ufafanuzi wa kisheria wa mfanyakazi wa kawaida na inaweza kuwatisha wawekezaji, " Baada ya mjadala, Bunge lilikubali kufuta kifungu hicho, kwa kuzingatia mapendekezo ya Rais.
