Na Lynne Wachira
Upweke wa mwanariadha wa masafa marefu si maneno mengine. Wala kejeli chungu nzima ya taabu ya maisha haipimwi kwa saa, dakika, sekunde na milisekunde ya hisia.
Hiki ndicho kitu cha kwanza ambacho wasifu wa Eliud Kipchoge kwenye mtandao wake wa X unakuambia: 1:59.40. Hiyo ni historia katika tarakimu. Ilikuwa ni mara ya kwanza kwa mwanadamu kukimbia mbio za marathon chini ya saa mbili - mafanikio aliyopata huko Vienna mnamo Oktoba 2019, ingawa haijatambuliwa rasmi kama rekodi ya ulimwengu kwa sababu za kiufundi.
Utaendelea kwa takwimu inayofuata: 2:01:09. Hiyo ndiyo rekodi rasmi ya dunia ya mbio za marathon, zilizowekwa na mwanamume huyo huyo huko Berlin mnamo Septemba 2022.
Kipchoge, Mkenya wa kuzaliwa na hazina ya ulimwengu katika riadha amekuwa akivuka mipaka ya uwezio wa wanadamu kwa miaka 20. Na bado hajamaliza.
"Bado nina rekodi nyingine ya dunia miguuni mwangu," anaiambia TRT Afrika huku akijiandaa kupiga shuti moja la utukufu ambalo tayari ni lake.
Uvumilivu wa kazi ngumu
Ni Jumatatu asubuhi na Kipchoge anajiandaa kurejea kambini, ambako anafanya mazoezi siku sita kila wiki. "Nimejitolea maisha yangu kwa mchezo na kuweka mwili wangu kwenye mstari kila wakati," anasema.
Agosti 31 ni maalum kwa bingwa huyo mara mbili wa Olimpiki, ambaye alishinda dunia akiwa kijana aliposhinda mbio za mita 5,000 kwenye Mashindano ya Riadha ya Dunia ya 2003.
"Nimejifunza kuwa nidhamu binafsi ndio kila kitu," Kipchoge anasema, akihitimisha miongo miwili kileleni mwa mchezo wake. "Mimi si kitu bila hiyo kwa sababu imenipa nguvu ya kujua kwamba ninahitaji kujitolea kitu kimoja ili kufikia kingine."
Lakini hilo ni somo la maisha nambari 1 kutoka kwa bingwa huyo - ana 19 zaidi za kutoa kwa kila mwaka wa kazi yake tukufu.
Kuzaliwa mara mbili
Kama mabingwa wote wakubwa, Kipchoge amejizatiti katika umuhimu wa kufanya maamuzi thabiti - maishani, katika mazoezi, ushindani, na nyakati zake za ushindi na kushindwa. “Nimezoea kuwa thabiti katika kila uamuzi ninaofanya na kuushikilia,” asema.
Kulingana na Kipchoge, tarehe mbili muhimu zipo katika maisha ya kila mtu. "Siku uliyozaliwa na kuwa na ufahamu kamili wa kusudi lako huamua mahali utakapoishia. Nilichagua kuhamasisha watu kwa kuvuka mipaka," asema.
Uwezo wa kuweka malengo na kufanyia kazi bila kukengeushwa umekuwa kauli mbiu ya Kipchoge. "Mazingatio ni kila kitu - ninaamini katika kumfukuza sungura mmoja mmoja," anaeleza.
Katika safari hiyo, bingwa huyo pia amejifunza umuhimu wa kusema hapana bila majuto kwa mtu yeyote au jambo lolote ambalo haliendani na kile anachokifanyia kazi kwa wakati fulani. "Ninafurahi sana katika 'hapana' yangu, na hainisababishi kukosa usingizi wakati ikiwa haijapokelewa vizuri," anasema.
Kuwachagua watu wake
Kwa mwanariadha bingwa, watu wanaomzunguka ni muhimu kwa utendaji kama vile maandalizi ya kimwili na kiakili. “Ukilala na mbwa, unaamka na viroboto, lakini kundi la tai litakupeperusha angani kwa nguvu zake zote,” anasema.
Kwa wanariadha chipukizi, anashauri sifa ya kuchukua changamoto ana kwa ana. "Kuna aina mbili za watu: wale wanaokwepa matatizo na wale wanaotafuta ufumbuzi. Ninachagua kutafuta suluhu," anasema.
Bingwa huyo wa Kenya pia anazungumza kuhusu mambo madogo ambayo ni muhimu, kama kutandika kitanda cha mtu. "Ni njia nzuri ya kuchukua udhibiti wa siku yangu na kila kitu kingine. Inaniweka sawa kwa siku yangu," anaiambia TRT Afrika.
Kipchoge pia anatoa sifa kwa mshauri wake wa maisha kwa jinsi alivyo. "Lazima uwe na mshauri. Kocha wangu, Patrick Sang, amenishauri tangu nianze riadha. Nisingekuwa chochote bila mafundisho yake," anasema.
Akili juu ya jambo
Mojawapo ya kanuni zinazoongoza katika maisha ya Kipchoge ni kuheshimu kila mtu, jambo ambalo limemsaidia katika mafanikio na kushindwa. “Nimejifunza kuwa heshima kwa wote ni jambo la msingi, bila kujali uko wapi maishani,” asema.
Pia anazungumza kwa ufasaha juu ya hitaji la kuweka dau kubwa. “Ninaweza kukuhakikishia kwamba nitaendelea kuchukua hatari nyingi maishani kwa sababu hiyo ndiyo njia pekee ya kujiinua,” asema.
Kushindwa na kuendeleza matumaini
Maisha ya mwanariadha ni nini bila masomo kutoka kwa kushindwa? "Jifunze kukumbatia na kufafanua kushindwa. Siogopi kushindwa. Michezo ni harakati; lazima uendelee," Kipchoge anashauri.
Kutoka kwa majivu ya kushindwa, huchipuka matumaini. "Hii ina maana kwamba siku zote ninaamini kuwa kitu kizuri kitatokea. Matumaini yanatoa kusudi kwa kuwepo kwa mwanadamu," anasema.
Kukabiliana na changamoto katika nyakati ngumu pia ni amri ambayo Kipchoge anahubiri na kutenda.
"Nilikosa kushiriki Olimpiki ya London 2012, awamu ya machungu iliyonifikisha kwenye awamu ya pili ya taaluma yangu. Nilipiga hatua, kiuhalisia, na ni katika mbio za marathon ambapo nimepata mafanikio makubwa na madhumuni," anasema. .
Msukumo wake
Kipchoge anaamini kwamba mazingira ya utotoni yalifafanua mageuzi yake kama mwanariadha na mtu. "Nilihisi kama sikukubaliwa na jamii kama mtoto asiye na baba. Nilipokubali jinsi nilivyo kweli, ilibadilisha maisha yangu milele," anasema.
Lakini nyota huyo wa Kenya hana kinyongo. "Daima angalia uzuri wa kila hali," anashauri.
Na nini kinatokea wakati hakuna kitu kinakwendea sawa? "Usikate tamaa," anahimiza Kipchoge. "Sijawahi kushinda taji lingine la dunia tangu dhahabu yangu ya kwanza ya Olimpiki mnamo 2003, lakini sasa ninafurahia kuwa mwanariadha wa mbio zaidi wa marathon kuwahi kuishi duniani."
Kipchoge anahimiza kila mtu kutumia nguvu ya teknolojia na sayansi. "Teknolojia imekusudiwa kufanya maisha yetu kuwa bora," anasema.
Bingwa wa dunia anahifadhi ushauri bora zaidi kwa walio muhimu zaidi. "Familia ndiyo kila kitu. Hilo ndilo somo muhimu zaidi la miaka 20 iliyopita katika kukimbia. Familia yangu ndio kinacho nichochea zaidi maishani," asema.
Na kuambatana na desturi yake ya rekodi anazoweka, mahojiano ya TRT Afrika na Kipchoge yalipangwa kwa dakika 30. Aliimaliza kwa 29:27!
