Afrobeats ilikuwa moja ya nyimbo kuu za bara zima katika 2023. Picha: AFP

Hakuna shaka kuwa mwaka 2023 umekuwa wenye matukio mengi kwa tasnia ya burudani ya Afrika, ikiwa na rekodi zilizovunja rekodi, sherehe za kuvutia za sanaa na utamaduni, na tuzo za kimataifa zilizochukuliwa kwa urahisi.

Mwaka huo pia ulikuwa na uzuni, ikiwa ni pamoja na vifo vya kushangaza vya watu mashuhuri na bendi maarufu ya muziki iliyoamua kuchukua mapumziko.

Kadri pazia la mwaka linavyofungwa, TRT Afrika inawasilisha mkusanyiko wa baadhi ya matukio makubwa ya burudani na mtindo wa maisha yaliyoashiria mwaka wa 2023.

Wavunjaji wa rekodi za dunia

Muhtasari wa mwaka 2023 utakuwa haufai kwa kukosa kueleza kuhusu kupika kwa muda mrefu kutoka kwa Chef Hilda Baci wa Nigeria, ambaye alivunja rekodi ya muda mrefu zaidi wa kupika kwa mtu binafsi baada ya kupika kwa masaa 93, kulingana na Guinness World Record, GWR.

Hata hivyo, uthibitisho wa rekodi yake ulizua harakati za kuvunja rekodi kote nchini Nigeria.

Mwimbaji wa nyimbo za Injili wa Nigeria, Oluwatobi Kufejione, aliimba kwa masaa 200, huku Joy Chukwudi, mtaalamu wa kumassage au kukanda, akifikia hatua ya juhudi zake za kumassage wateja kwa masaa 75.

Mtu mwingine, Tembu Ebere, alijaribu kulia bila kuacha kwa wiki moja, na kusababisha upofu wa muda, huku mtafuta rekodi wa hivi karibuni, Enitan, akitua hospitalini baada ya kuosha nguo kwa masaa 50.

Jaribio hizi za rekodi hazikuthibitishwa na GWR, kwani ilieleza hatari za usalama katika visa vingi kama sababu za kutokuthibitisha majaribio ya rekodi.

Hata hivyo, mingine, kama vile makofi marefu zaidi nchini Uganda, ambapo watu 926 walipiga makofi kwa zaidi ya masaa matatu; Tonye Solomon wa Nigeria, ambaye alipanda ngazi 150 huku akiwa amebeba mpira kichwani; na mwezi wa Nigeria Helen Williams, aliyetengeneza wig ndefu zaidi ya mikono, ni baadhi ya rekodi za Kiafrika zilizothibitishwa na GWR.

Tuzo za filamu na tamasha

Toleo la tisa la sherehe ya tuzo za filamu maarufu zaidi barani Afrika, Tuzo za Watazamaji wa Africa Magic (AMVCA), zilifanyika Mei 20 huko Lagos, Nigeria, huku watengenezaji wa filamu wenye vipaji kutoka Afrika Mashariki, Magharibi, na Kusini wakichukua tuzo za heshima katika vipengele tofauti.

Tamasha mbalimbali za filamu, kama vile Tamasha la Filamu la Afrika na Tamasha la Kimataifa la Filamu la Marrakech, pia zilisherehekea watengenezaji wa filamu wa Afrika na Mashariki ya Kati.

Shirikisho la Waandaaji wa Filamu wa Kiafrika (FEPACI) linakadiria kuwa filamu za Kiafrika zilikua kwa kasi ya kipekee mwaka 2023, huku sekta hiyo ikirekodi kiwango cha ukuaji wa kila mwaka cha asilimia 12.76, na kusababisha thamani ya soko iliyotabiriwa ya dola milioni 112.90 za Marekani ifikapo mwaka 2027.

UNESCO inakadiria kuwa sekta hiyo ilitengeneza ajira zaidi ya milioni 20 mwaka 2023 na kuchangia dola bilioni 20 kwa GDP ya pamoja ya bara hilo.

Tuzo za Muziki

Kama ilivyo kwa filamu, muziki kutoka kwa nyota wa Afrika ulikuwa moja ya mauzo makubwa kutoka bara hilo mwaka 2023.

Rema

Kufikia Oktoba 2023, kampuni kubwa ya kusambaza muziki ya Spotify iliripoti zaidi ya bilioni 15 za kusikiliza (na bado zinaendelea) kwenye jukwaa lake, huku ikiipongeza aina ya muziki ya Afrobeats ya Afrika Magharibi kwa kuwa na mshiko mkubwa katika nafasi za muziki duniani kote kwani nyota wake walishinda tuzo za muziki katika vipengele vikali vya ushindani.

Burna Boy wa Nigeria alishinda tuzo ya BET ya Msanii Bora wa Kimataifa kwa mara ya nne, huku Rema akishinda Tuzo ya kihistoria ya MTV Afrobeats katika Tuzo za Muziki za Video za MTV na wimbo wake 'Calm Down' na mwimbaji wa Marekani Selena Gomez mnamo Septemba.

Rema pia alivunja rekodi kwa kubaki juu ya chati ya Nyimbo za Afrobeats za Billboard Marekani kwa mwaka mzima.

Diamond Platnumz

Mwimbaji wa Tanzania, Diamond Platnumz, pia alikuwa na wakati mgumu miaka nenda rudi ila mwaka huu aliwashinda nguvu wanamuziki wa Nigeria Burna Boy na Asake kushinda kama 'Msanii Bora wa Afrika' katika Tuzo za Muziki za MTV, EMA, Ulaya mwezi Novemba.

Mwanamuziki wa Ghana Black Sherif pia alishinda tuzo ya Mtiririko Bora wa Kimataifa katika Tuzo za BET 2023.

Mitindo na Sanaa

Sekta ya mitindo ya Afrika pia ilikua kwa kasi ya kipekee mwaka 2023, huku UNESCO ikiripoti kuwa sekta hiyo ina thamani ya zaidi ya dola bilioni 15 za mauzo ya nje kila mwaka, ikiwa na uwezo wa kuthalithiwa katika muongo ujao.

Wabunifu wenye vipaji wa Kiafrika pia walipata fursa ya kuonyesha kazi zao katika matukio mbalimbali ya kimataifa yenye hadhi, ikiwa ni pamoja na wiki za mitindo za Paris, London, na Afrika.

Vifo

Mwaka ulichukua mwelekeo wa huzuni mapema na mauaji ya kushangaza ya mmoja wa wasanii wakuu wa rap wa Afrika Kusini, Kiernan Jarryd Forbes, maarufu kama AKA, mnamo Februari 10.

Costa Titch

Msanii huyo wa rap mwenye umri wa miaka 35 alipigwa risasi na kufa pamoja na rafiki yake, Tebello 'Tibz' Motsoane, walipokuwa wakitembea kuelekea gari lao kutoka kwenye mgahawa huko Durban.

Washukiwa watano walikamatwa kuhusiana na mauaji yao.

Mwezi Machi, msanii wa rap wa Afrika Kusini Costa Titch, mwenye umri wa miaka 28, alizirai jukwaani wakati wa onyesho katika tamasha la muziki.

Familia yake, katika taarifa, ilisema alifariki muda mfupi baada ya tukio hilo.

Kisha mwezi Septemba, mashabiki wa muziki wa Nigeria pia walitumbukia kwenye majonzi kwa kifo cha kushangaza cha mwimbaji chipukizi mwenye umri wa miaka 27, Ilerioluwa Oladimeji Aloba, anayejulikana kwa jina lake la jukwaani Mohbad.

Mazingira yanayozunguka kifo chake yalikuwa na utata, na kusababisha maandamano na polisi wa Nigeria kuanzisha uchunguzi na kuwakamata watu, lakini bado hakuna hukumu zilizotolewa.

Habari Zingine Zilizovuma

Watoto wa Ghetto Kids kutoka Uganda waliingia tena kwenye umaarufu wa kimataifa kwa kufika fainali ya kipindi cha British Got Talent mwezi Juni.

Watoto hao sio mara ya kwanza kuingia kwenye mwanga wa taa, kwani promo yao ya kucheza ya Kombe la Dunia la 2022 nchini Qatar tayari iliwafanya kuwa nyota wa intaneti duniani kote.

Ingawa hawakushinda shindano hilo, walipongezwa kwa michezo na uchezaji wao wa kuvutia ya kucheza na historia yao kutoka kwenye umasikini hadi umaarufu. Hii pia ni sawa na vijana wawili kutoka Tanzania, Ramadhan Bros, ambao walifika fainali ya Americas Got Talent mwezi Novemba na kujulikana zaidi na zaidi kanda la Ulaya na Marekani kwa ujumla,.

Mwezi Mei bendi ya muziki kutoka Kenya Sauti Sol walitangaza kuwa wanachukua mapumziko baada ya kutumbuiza pamoja kwa miaka 18 na wangeanza mfululizo wa tamasha za kuaga ambazo zingeisha mwishoni mwa 2023.

Mwimbaji chipukizi wa Nigeria Oladips alijifanya amekufa mwezi Novemba kwenye mitandao ya kijamii kwa sababu zisizoelezeka. Kulikuwa na hasira kutoka kwa mashabiki ambao walikuwa wakiomboleza kifo chake wakati alijitokeza mtandaoni wiki moja baadaye kusema yuko hai.

TRT Afrika