Na Firmain Eric MBADINGA
Miongoni mwa nchi ambazo zinapokea idadi kubwa ya fedha za kigeni ni Nigeria, Ghana, Kenya, na Senegal zinaongoza.
Hifadhi hii ya kifedha ni kubwa sana hivi kwamba inazidi misaada ya maendeleo ya umma inayopokelewa na Afrika, ambayo ilikuwa dola bilioni 35 mwaka 2021.
Hii haiishii hapo. Kiasi cha fedha hizi kinazidi pia uwekezaji wa moja kwa moja wa kigeni katika Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara, ambao ulikuwa dola bilioni 88 mwaka 2021.
Umuhimu wa mtaji huu unapaswa kuleta ahueni kwa uchumi ambao ulikandamizwa wakati wa janga la Uviko-19.
Watu wanaotuma
Kuna msemo maarufu ambao unasema "pesa hazitoki angani," na hilo ni kweli hapa.
Wanachama wa diaspora ambao wanatuma fedha kwenda Afrika wanaishi hasa nchini Marekani, nchi za Ulaya, na pia katika nchi za Ghuba.
Watu wanaotuma kutoka nchi za Afrika Kaskazini, waliopo katika nchi za Ghuba, Ulaya, na Marekani, wametuma "dola bilioni 46.6" za uhamisho wa fedha.
Kwa Afrika Kaskazini, Misri inaongoza kutokana na diaspora yenye nguvu ya watu milioni 10. Walituma jumla ya dola bilioni 29.1 kurudi nyumbani.
Katika Afrika Mashariki, diaspora ya Kenya inajitokeza, na rekodi ya uhamisho wa dola 208,016,766.74 mwaka 2022.
Jean Aimé aliondoka nchini Gabon zaidi ya miaka minne iliyopita kwenda Canada. Alikuwa mwanafunzi hapo awali, na sasa ni mtaalamu. Kijana huyu mwenye muonekano wa sanaa kabisa alituambia kuwa mara kwa mara anatuma angalau theluthi moja ya mshahara wake kwa familia yake.
Nchini Senegal, watu hawa wanaoitwa "Modou Modou" kwa kawaida wanajulikana kama "Modou Modou", wakati nchini Mali wanajulikana kwa karibu kama "Tounkaranké". Kwa jina au nchi ya asili wanayotoka, watoa fedha hawa wanadai kutekeleza wajibu wao.
Wapokeaji
Fedha zinazotumwa na wanachama wa diaspora kwa kawaida hutumiwa kukidhi mahitaji ya familia na jamaa zao, na pia kufadhili sekta kama vile nyumba na kilimo viwanda.
Baada ya kupungua kwa kiasi cha fedha kilichoshuhudiwa mwaka 2019 kutokana na janga la Uviko-19, ripoti mpya ya Benki ya Dunia inaonyesha kuimarika. Diaspora ya Nigeria ambayo inaongoza katika orodha ya Afrika ilituma si chini ya dola bilioni 19.8 mwaka 2022 ikilinganishwa na dola bilioni 19.3 za mwaka 2021.
Mbali na jamaa wanaonufaika moja kwa moja na fedha hizi, Benki ya Dunia pia inatoa mwangaza kwa "soko la uhamisho wa fedha".
Taasisi hiyo inakadiria kuwa uhamishaji wa fedha huu unaleta ushindani mkubwa katika benki za Kiafrika, kampuni za kimataifa za uhamisho wa fedha, watoa huduma za simu za mkononi, na kampuni za teknolojia ya kifedha.
Hata hivyo, kampuni nyingi za uhamisho ni za kigeni.
Kwa diaspora yenye zaidi ya watu milioni 30 na kuanza tena kwa shughuli za kiuchumi kutokana na kumalizika kwa janga la Uviko-19, tunaweza kutarajia kuwa kiasi cha dola bilioni 95.6 cha fedha zilizotumwa mwaka 2022 kitazidiwa haraka sana.
