Na Brian Okoth
Kenya inasema Waziri Mkuu wa zamani Raila Odinga yuko katika kinyang'anyiro cha kumrithi Moussa Faki Mahamat wa Chad kama mwenyekiti wa Tume ya Umoja wa Afrika huku kukiwa na uvumi kwamba Odinga alikuwa akifikiria kujiondoa kwenye kinyang'anyiro hicho.
Ripoti, ambazo vyanzo vyake havikufahamika mara moja, ziliibuka Jumatatu zikipendekeza kuwa Odinga, 80, angejiondoa huku kukiwa na "upungufu uliotabiriwa" wa kura za kumfanya ashinde Februari.
Odinga anakabiliwa na wagombea wengine wawili, huku Waziri wa Mambo ya Nje wa Djibouti Mahamoud Ali Youssouf, 59, akisemekana kuwa mpinzani wake mkuu.
Mgombea mwingine katika kinyang'anyiro hicho ni aliyekuwa Waziri wa Mambo ya Nje wa Madagascar Richard James Randriamandrato.
'Hatutajiondoa'
Afisa mkuu wa serikali ya Kenya, ambaye aliomba kutotajwa jina, aliiambia TRT Afrika kwamba "sio kweli" kwamba Odinga alikuwa anafikiria kujiondoa kwenye kinyang'anyiro cha uenyekiti wa Tume ya AU.
"Yeye (Odinga) hataondoka (katika kinyang'anyiro). Anashinda," afisa huyo mkuu, ambaye ni mwanachama wa watendaji wakuu wa Rais William Ruto, alisema kwa kujiamini kwenye maandishi Jumatatu.
Vyanzo vingine ndani ya serikali pia vilikanusha taarifa kwamba Odinga alikuwa akifikiria kujiondoa kwenye kinyang'anyiro cha uenyekiti wa Tume ya AU.
Wakati huo huo, waziri mkuu wa zamani wa Kenya, ambaye alihudumu kutoka 2008 hadi 2013, alimtembelea Rais wa Zimbabwe Emmerson Mnangagwa mjini Harare siku ya Jumatatu kutafuta uungwaji mkono kwa azma yake ya AU.
'Waafrika pekee ndio wataendeleza Afrika'
"Imekuwa furaha kujumuika na rais (Mnangagwa) maono yangu kwa Afrika na kujadili kugombea kwangu uenyekiti wa AUC," Odinga alisema kwenye mtandao wa X siku ya Jumatatu.
Akiwahutubia waandishi wa habari baada ya kukutana na Rais Mnangagwa, Odinga alisema atazuru mataifa mengine katika eneo la Kusini mwa Afrika kutafuta uungwaji mkono kwa azma yake ya kuwa mwenyekiti wa Tume ya AU.
"Rais wa Zimbabwe ndiye mwenyekiti wa sasa wa (kambi ya kanda ya Kusini mwa Afrika) SADC. Hivyo, ilikuwa muhimu (kwangu) kuja Harare," Odinga alisema.
“Tumebadilishana mawazo na ndugu yangu Rais Mnangagwa, tunajua tunakotoka, na tunajua tunakotaka kwenda, Afrika ina mustakabali mzuri, lakini Afrika itaendelezwa na Waafrika wenyewe tu. ili kupata pesa, haziji kuendeleza Afŕika Ni lazima tuwe na dira ya wazi ya jinsi ya kuendeleza Afrika,” Odinga alisema.
Wanachaguliwa na wakuu wa nchi
Mwenyekiti wa Tume ya AU anachaguliwa na wakuu wa nchi za Afrika kupitia kura ya siri kwa muhula wa miaka minne, unaoweza kuongezwa mara moja.
Waziri mkuu wa zamani wa Chad na mwenyekiti wa sasa wa Tume ya AU, Moussa Faki Mahamat, 64, amemaliza muda wake wa uongozi.
Mshindi wa uenyekiti wa Tume ya AU lazima apate kura zisizopungua theluthi mbili, ambayo ni 36 kati ya zaidi ya kura 50.
Tume hiyo ni sekretarieti ya AU, ambayo hufanya shughuli za kila siku za chombo hicho cha bara la Afrika.
Kazi kuu za mwenyekiti wa AU
Tume ya AU inajumuisha mwenyekiti, naibu mwenyekiti na makamishna wanane.
Mwenyekiti ndiye Mkurugenzi Mtendaji wa tume, na anahudumu kama mwakilishi wake wa kisheria na kuwajibika kwa usimamizi.
Pia anawajibika kwa Baraza Kuu la Uongozi la AU, ambalo linajumuisha mawaziri wote wa mambo ya nje wa mataifa wanachama wa AU.
Mwenyekiti anaongoza vikao vyote vya tume, anakuza ushirikiano wa AU na masuala mengine ya kimataifa, anatunza kumbukumbu za majadiliano ya Bunge la AU na Baraza la Utendaji, anawasilisha ripoti kwenye bunge na baraza, anawasilisha kanuni na sheria za utumishi ili kupitishwa, na kuandaa bajeti ya AU kwa ajili ya ukaguzi wa mahesabu.
