Mahakama ya Juu ya Kenya imesema itatoa uamuzi Ijumaa, Oktoba 11, 2024, iwapo itapeleka kesi ya kuondolewa kwa Naibu Rais Rigathi Gachagua kwa Jaji Mkuu Martha Koome kwa uteuzi wa jopo la majaji wengi.
Kikosi cha mawakili ya Gachagua, kikiongozwa na Wakili Mkuu Paul Muite, Jumatano kilisema kuwa kesi hiyo inaibua masuala muhimu ya kikatiba, kwani ndiyo ya kwanza inayohusisha kuondolewa kwa Naibu Rais.
"Masuala haya yanaibua swali kubwa la sheria. Inabidi Mahakama Kuu kupeleka kesi hii kwa jaji wa Mahakama Kuu ili kuunda Tume ya Majaji hata ya kusikiliza kesi hii," Muite aliiambia Mahakama Kuu.
Timu ya wanasheria wa Naibu Rais ilisema kuna haja ya kuwa na uthibitisho wa ukiukaji mkubwa wa katiba ambayo Naibu Rais ameshutumiwa nayo.
"Ni uamuzi wetu kuwa madai dhidi ya Naibu Rais ni mazito sana hasa madai ya ukiukwaji wa katiba," Muite aliongezea.
Hata hivyo, mawakili wa Bunge la Kitaifa wamesisitiza kuwa suala hilo linaweza kutatuliwa bila kuwahusisha majaji wa ziada.
Timu ya wanasheria wa Gachagua iliangazia kuwa taratibu za kumwondoa madarakani zinatofautiana kati ya Rais, Naibu Rais na Magavana, wakisisitiza kutoshirikishwa kwa umma, jambo ambalo wanadai liliharakishwa na si la haki.
"Sio kuhusu idadi katika Bunge la Kitaifa. Lazima kuwe na uthibitisho wa ukiukaji mkubwa wa Katiba,” Muite aliongeza.
Mawakili wa Naibu Rais walisisitiza kuwa alipaswa kuruhusiwa kujibu tuhuma hizo bungeni kabla ya ushirikishwaji wa wananchi. Gachagua anadai maoni ya umma yalitafutwa kabla ya wakati, hivyo kukiuka haki yake ya kujitetea kabla ya Wakenya kutoa uamuzi wao.
“Tunajadili kuhusu kushindwa kwa bunge. Haki ya kusikilizwa kwa haki haiwezi kuwa na kikomo. Haya ni masuala mazito katika mfumo wa urais,” alisema Muite.
Mawakili wa Bunge la Kitaifa walisema kuwa Seneti sasa imechukuliwa na kesi hiyo na kuhusika kwa mahakama sio lazima.
