Na Pauline Odhiambo
Tayari ni vigumu vya kutosha kuwa kijana - kushughulika na mabadiliko ya kimwili, mihemko, mahusiano na mikazo yote ya maisha ambayo huja na kutoka katika utoto usio na wasiwasi.
Lunathi Nokele wa Afrika Kusini alikuwa na mzigo wa ziada wa kubeba katika miaka yake yote ya utineja, ambao ulimfanya afuatiliwe sivyotakiwa na kusababisha hali ya kujistahi.
Lunathi, mwenye umri wa miaka 26, aliteseka kwa miaka mingi kutokana na chunusi ya cystic, ambayo husababisha uvimbe mkubwa, nyekundu na chungu chini ya ngozi. Tofauti na chunusi za kawaida, chunusi ya cystic ina uwezekano mkubwa wa kusababisha makovu na kuwa changamoto zaidi kutibu.
Aina hii kali ya chunusi hukua wakati mafuta, bakteria na seli za ngozi zilizokufa hunaswa kwenye vinyweleo, mara nyingi husababisha uvimbe mkubwa. "Ngozi yangu ilionekana kuwa mbaya; sikuweza hata kujiangalia kwenye kioo," Lunathi anaiambia TRT Afrika.
"Watu nisowajua walikuwa wakinisimamisha barabarani na kuniuliza ni nini kilinipata. Wengine walionekana kuwa na wasiwasi kuhusu sura yangu na walitaka kunisaidia."
Lunathi angejaribu mara kwa mara matibabu mbalimbali kulingana na mapendekezo, lakini hakuna kati ya haya yaliyofanya kazi.
Mbaya zaidi hata ushauri wenye nia njema kutoka kwa watu wake wa karibu ungemfanya ajisikie mnyonge zaidi.
Umakini wa mara kwa mara ulimkumbusha Lunathi kuwa anaonekana tofauti na wasichana wengine. "Nilijaribu kuifunika kwa vipodozi, na kugundua kuwa inaweza, bora, kuficha madoa meusi.
Vipodozi haviwezi kuficha chunusi," anakumbuka. "Hata nilitumia krimu za blekning ili kuondoa madoa meusi.
Nilijaribu tiba za nyumbani kwa kutumia limau, asali, na manjano, ambayo hakuna iliyoleta tofauti yoyote."
Kujiamini kumeharibika Kwa wale wanaosumbuliwa na chunusi ya cystic, haswa katika kipindi cha ujana au ujana, sehemu ngumu zaidi ya kuishi na hali hiyo ni mmomonyoko wa ujasiri.
"Hisia yangu ya thamani ilishuka hata chunusi ilipozidi kuwa mbaya wakati wa miaka yangu ya chuo kikuu, wakati ambapo kulikuwa na shinikizo hili kubwa la kuvaa na kuonekana mzuri. Sikuweza kufanya hivyo," mwanamke huyo kijana anakumbuka.
"Sikuweza kutoka na marafiki zangu. Ningebaki tu chumbani kwangu kwa sababu sikujiamini kukabiliana na ulimwengu. Hapo ndipo nilipoamua kumuona daktari wa ngozi."
Kwa mujibu wa Shirika la Afya Duniani (WHO), chunusi ni miongoni mwa magonjwa matano ya kawaida yanayochangia asilimia 80 ya magonjwa yote ya ngozi.
Inaweza kuonekana katika sehemu tofauti za mwili, pamoja na uso, mabega, mgongo na mikono, na inaweza kuwa mkaidi sana.
Chunusi inahitaji matibabu ya mara kwa mara na inaweza kuwa ghali, kulingana na ukali wa ugonjwa huo.
“Nilitembelea madaktari wawili wa magonjwa ya ngozi, wa kwanza mwaka 2018 katika hospitali ya umma, aliniandikia vidonge na kusema niwe na unyevunyevu kwenye ngozi yangu mara kwa mara, pia alinishauri nioge uso kwa sabuni isiyokolea, nilijaribu lakini mara moja niliacha tembe. , chunusi zilirudi," anasema Lunathi.
Daktari wa ngozi wa pili aliyemtembelea alikuwa daktari wa kibinafsi ambaye alitoza takriban rand 800 (Dola za Marekani 45) kwa mashauriano na randi nyingine 900 ($48) kwa dawa ambayo ilidumu kwa wiki chache tu.
Lakini wataalam wa ngozi wanasema matibabu si lazima yawe ya gharama kubwa kufanya kazi.
"Bidhaa hutofautiana kwa bei, na zile za chini zinaweza kufanya kazi vizuri kwa baadhi ya watu kama zile za hali ya juu," anasema Dk Lerato Masemola, mtaalamu wa dawa za urembo ambaye anapendekeza retinoids kutibu chunusi ya cystic.
Retinoids, aina ya Vitamini A, zinapatikana kwenye kaunta, lakini tofauti zenye nguvu zaidi zina madhara ya kudumu na zinapaswa kutumiwa tu ikiwa zimeagizwa na daktari.
"Madhara yake ni pamoja na kuongezeka kwa unyeti wa ngozi, ukavu na hata masuala ya afya ya akili kama vile unyogovu, ndiyo maana retinoids si mara nyingi matibabu ya kwanza," anasema Dk Masemola.
Kusawazisha homoni
Mtaalamu wa dawa za urembo anapendekeza antibiotics pamoja na usafi wa msingi wa ngozi kulingana na uchunguzi.
"Jiwe la msingi la usafi wa ngozi ni utaratibu wa utakaso wa kila siku ambao unaweza kusaidia kuweka vinyweleo visivyoziba. Kuwekeza kwenye kisafishaji kizuri kisichoacha ngozi ikiwa kavu ni muhimu," aeleza.
Zaidi ya utakaso wa kimsingi, wataalam wengine hupendekeza tiba ya homoni kama vile uzazi wa mpango mdomo, ambayo mara nyingi ni bora katika kutibu chunusi, vinundu vya chunusi na uvimbe, kati ya magonjwa mengine ya ngozi.
Hata hivyo, baadhi ya watu hawako vizuri kusawazisha homoni na vidhibiti mimba kwa hofu kwamba inaweza kusababisha madhara mengine kama vile wasiwasi na kuongezeka uzito.
Umuhimu wa chakula Kwa Lunathi na wengine wenye matukio sawa ya acne ya cystic, kula chakula bora na kuepuka vyakula fulani husaidia kusafisha ngozi.
"Najua maziwa ni kichocheo kwa watu wengi, kwa hivyo ninajaribu kuepukana na hilo pamoja na vyakula vyenye mafuta mengi na vinywaji vyenye mafuta," anaiambia TRT Afrika.
"Pia nina utaratibu wa kutunza ngozi ambao mimi hufuata mara kwa mara." Katika miaka miwili iliyopita, Lunathi ameona ngozi yake inazidi kuwa safi. Madoa meusi yamewashwa pia.
"Make-up sasa inakaa vizuri kwenye ngozi yangu kwa sababu sina tena chunusi hizi kubwa usoni mwangu," anasema, akijawa na ujasiri.
Dk Masemola anashauri mtu yeyote anayesumbuliwa na cystic acne au dalili zinazofanana na hizo atafute msaada wa matibabu mara moja.
"Ni muhimu kutafuta matibabu ili kutibu chunusi ya cystic, haswa ikiwa tiba za nyumbani hazifanyi kazi. Kuna hatari ya kusababisha uharibifu zaidi kwa ngozi ikiwa unasubiri kwa muda mrefu kutibu."
