Kikosi cha kanda ya Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC) kilianza kuondoka Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo Jumapili asubuhi baada ya Kinshasa kuona kuwa hakifanyi kazi na kukataa kuongezewa mamlaka yake.
Umoja wa kikanda ulipeleka wanajeshi kwa mara ya kwanza katika eneo lililokumbwa na ghasia mwezi Novemba mwaka jana baada ya kuibuka upya kwa kundi la waasi la M23.
Mamlaka ya DRC wakati huo iliialika EAC kupeleka vikosi vyake ili kukomboa maeneo yaliyochukuliwa na waasi.
Lakini mustakabali wa kutumwa kwa wanajeshi hao ulitiwa shaka baada ya Rais wa DR Congo Felix Tshisekedi kushutumu jeshi hilo kwa kuishi pamoja na waasi badala ya kuwalazimisha kuweka silaha chini.
Kundi la kwanza la askari 100 linaondoka
Kufuatia mkutano mkuu wa Novemba 25, EAC ilitangaza kwamba DRC "haitaongeza tena mamlaka ya jeshi la kikanda zaidi ya 8 Desemba 2023."
Kundi la kwanza la takriban wanajeshi 100 wa Kenya kutoka katika jeshi la kikanda - ambalo pia linajumuisha wanajeshi wa Uganda, Burundi na Sudan Kusini - waliondoka kutoka uwanja wa ndege wa Goma kuelekea Nairobi, kulingana na msemaji wa kikosi hicho ambaye hakutoa maelezo zaidi juu ya kuondolewa kwao.
Wanahabari wa AFP waliona ndege yao ikipaa muda mfupi baada ya 05:00 asubuhi (03:00 GMT).
Lakini mapigano yanaendelea kati ya kundi la M23 na jeshi la DRC, likiungwa mkono na wanamgambo wanaojiita "wazalendo." Mnamo Oktoba 24, mwanajeshi wa Kenya kutoka jeshi la kikanda aliuawa kwa milipuko.
Kujiondoa kwa wanajeshi wa UN
Makundi mengi yenye silaha na wanamgambo wengine wamekuwa wakifanya kazi kwa miongo mitatu mashariki mwa DRC, urithi wa vita vya kikanda vilivyozuka katika miaka ya 1990 na 2000.
Ujumbe wa Umoja wa Mataifa wa kuleta utulivu nchini DRC, MONUSCO, umekuwepo nchini humo tangu mwaka 1999, pamoja na kikosi cha EAC.
Lakini pia imeshutumiwa kwa ufanisi, na Kinshasa inataka kuondoka kwake "haraka" kutoka Januari 2024.
MONUSCO inajumuisha walinda amani wapatao 14,000, waliotumwa karibu mashaŕiki mwa nchi pekee.
Uchaguzi wa Desemba
Uchaguzi mkuu wa 2023 umepangwa kufanyika Disemba 20 nchini DRC, nchi kubwa yenye takriban wakazi milioni 100.
Rais Felix Tshisekedi, aliye madarakani tangu 2019, anasimama kwa muhula wa pili wa miaka mitano.
Lakini kutokana na mapigano yanayoendelea dhidi ya M23, uchaguzi huo hautaweza kufanyika katika maeneo mawili mashariki mwa DRC katika jimbo la Kivu Kaskazini.
Tshisekedi anategemea vikosi vya usalama kutoka Jumuiya ya Maendeleo ya Kusini mwa Afrika (SADC), ambayo DRC pia ni mali yake, kuchukua nafasi ya EAC.
"Kujenga nguvu za jeshi"
Lakini kuundwa kwa kikosi cha SADC, ambacho kimepigiwa kelele tangu Mei, hadi sasa kumeshindwa kutekelezwa.
Tangu mwisho wa 2022, karibu wanajeshi elfu wa zamani wa Ulaya, waliowasilishwa na Kinshasa kama "wakufunzi" na waliogawanyika kati ya kampuni mbili za kibinafsi, pia wamekuwepo Kivu Kaskazini.
Mamlaka za DRC pia zinadai kuwa jeshi la taifa liko katika harakati za kujenga nguvu zake, kwa lengo la kulinda eneo lenyewe na kulinda nchi dhidi ya majirani zake.
