Kamati ya Hesabu za Serikali ya bunge la Uganda, PAC, imeitaka serikali kufikiria kurekebisha deni lake, baada ya Mkaguzi Mkuu wa Hesabu kufichua kuwa deni la Uganda lilikuwa zaidi ya dola bilioni 26.5 ( Shilingi trilioni 97.499 za Uganda) kufikia Juni 2023 na hii ilikuwa imeongezeka kwa asilimia 111.7 katika kipindi cha miaka mitano.
Wito huo ulitolewa na Muwanga Kivumbi, Mwenyekiti, PAC, wakati akiwasilisha taarifa ya Kamati kuhusu Ripoti ya Mkaguzi Mkuu wa Hesabu za Uendeshaji wa Hazina na Taarifa Jumuishi ya Fedha ya Serikali ya Juni 2023.
“Kamati pia inapendekeza kwamba serikali ifikirie kurekebisha deni ili kupata deni la bei nafuu na kupunguza deni. Serikali ifikirie kuanzisha hatua za kubadili mwelekeo huu wa deni la taifa na kuhakikisha nidhamu ya bajeti ya fedha na kuhudumia mara moja sehemu ya majukumu hayo ya ndani," Kivumbi aliliambia Bunge.
Mkaguzi Mkuu alibaini kuwa jumla ya deni la taifa kufikia Juni 30, 2023 lilikuwa UGX97.499Tn ( Dola bilioni 26.5) ambapo deni la ndani lilikuwa UGX44.673Tn ( zaidi ya dola bilioni 12.1 ) na deni la nje lilikuwa na thamani ya zaidi ya dola bilioni 14.3 ( UGX52.826Tn).
Hili ni ongezeko la dola bilioni 2.5 ( UGX.9.329Tn), ikilinganishwa na hisa ya deni la Dola bilioni 23.6 (UGX.86.839Tn) lililoripotiwa kufikia tarehe 30 Juni 2022.
Bunge lilielezwa kuwa ongezeko la deni hilo linatokana na kuongezeka kwa ukopaji kutoka vyanzo vya ndani na nje, huku deni la ndani likichangia ongezeko kubwa zaidi.
"Mkaguzi Mkuu alibainisha kuwa zaidi ya dola milioni 30.4 ( shilingi bilioni 112) ilitumika kwa ada za ahadi zilizolipwa peke yake kufikia Juni 2023, ambayo ilikuwa zaidi ya bajeti iliyoidhinishwa. Hii ni ya juu sana kwa sehemu yoyote ya mawazo. Kinachopaswa kuhangaisha zaidi Bunge hili na nchi ni mwenendo wa kutisha wa bajeti za ziada na hamu isiyoweza kuisha ya kukopa,” alisema Kivumbi.
"Kuna wasiwasi wa dharura juu ya gharama za malipo ya deni, ambayo imeendelea kuongezeka kwa ada ya ahadi kutokana na serikali kushindwa kupunguza mikataba na ada kubwa za usimamizi wa mikopo inayotolewa," Kivumbi alisema.
