Mtindo mpya ya mazishi na maombolezo inazidi kupata umaarufu nchini Cameroon, huku watu kutoka hali mbalimbali ya maisha wakitumia pesa kununua majeneza yaliyoboreshwa. Majeneza haya ya kufikirika kawaida yanaundwa kulingana na taaluma ya marehemu.
Biashara ya kutengeneza majeneza kama haya inapanuka sana huko Bamenda, katika eneo la kizungumzaji cha Kiingereza nchini humo.
Bamenda, iliyokuwa mji unaokua katika mkoa wa Kaskazini Magharibi wa Cameroon, imepoteza uhai wake kutokana na miaka mingi ya vurugu.
Imekuwa eneo la mzozo wa miaka sita kati ya wafuasi wa kujitenga na vikosi vya jeshi la Cameroon.
Mgogoro huu umewaua watu wengi, kuwalazimisha mamia ya maelfu kukimbia, na kudhoofisha uchumi wa Bamenda, miongoni mwa miji mingine.
Katikati ya vurugu hizo, "ni baraka kuzikwa, na haswa na familia na wapendwa," Arnaud Kouamo, mwandishi wa habari wa Cameroon anayeishi Bamenda, aliiambia TRT Afrika.
Mahitaji yanakua
Biashara ya majeneza imekuwa ikiongezeka sana. Makampuni ya mazishi yanajitokeza. Katika jamii fulani, sherehe za mazishi na ubora wa jeneza zinaamua hadhi ya kijamii ya marehemu.
Kuongezeka kwa mahitaji ya masanduku yaliyoboreshwa kumetoa fursa kwa mafundi mchongaji katika mji kama Ndeh.
"Nilikutana na mwanamke ambaye alikuwa na mashine rahisi na pia alikuwa akifanya biashara ya majeneza, kwa hivyo nikaanza kufanya kazi kama mchongaji wa mifupa. Na kubadilisha jeneza likawa shauku yangu," anasema Ndeh kwenye TRT Afrika.
Mchongaji wa majeneza mwenye umri wa miaka 43 anasema wateja wake wanatoka katika jamii ya Kikristo.
Bamenda ina wakazi takriban 600,000. Licha ya kipato cha chini cha watu, baadhi wako tayari kutumia hadi dola za Marekani 3,500 kwa jeneza la kibinafsi ili kumheshimu jamaa au mpendwa aliyefariki.
Majeneza haya yanatengenezwa kwa umbo na sura tofauti, ikiwa ni pamoja na umbo la kipaza sauti, kiatu, biblia, gari, au chupa ili kuakisi masilahi, mtindo wa maisha, au matakwa ya mwisho ya marehemu.
Kutengeneza majeneza haya ni sanaa kubwa inayohitaji ujuzi mzuri. "Ninabuni aina zote za michoro, kwa mfano vipaza sauti, biblia, magari, nyumba, kwa kweli chochote unachohitaji, naweza kukupa. Pia naweza kubuni picha za simba, chui au tembo au umbo la wanyama wengine," asema Bw. Ndeh.
Upendo na heshima
Wakazi kadhaa wa Bamenda waliambia TRT Afrika kwamba walijivunia desturi hii mpya ambayo wanasema inawaheshimu watu waliofariki kwa sababu wanazikwa katika jeneza lenye umbo la kifaa chao cha kazi walipokuwa hai.
Lakini wengine wanasema kuwa desturi hii inaongeza shinikizo la kifedha kwa familia katika suala la mazishi.
"Nilimpoteza ndugu yangu miaka kadhaa iliyopita. Alikuwa dereva mtaalamu. Sisi, familia yake, tayari tulikuwa tumemtengenezea jeneza la kawaida lakini wenzake walifika kwa huzuni na jeneza lenye umbo la gari. Lilikutugusa sana na kutuchekesha," anakumbuka Dingana Raymond.
"Inaonyesha heshima na upendo kutoka kwa wenzake licha ya kuwa amekufa," anaongeza Bw. Dingana.
Mnamo Juni 2022, Cameroon ilimpoteza mmoja wa nyota wake wa zamani wa soka, Nguéa Jacques, aliyefariki akiwa na umri wa miaka 67. Jacques alikuwa mchezaji wa timu ya kitaifa, Simba Wasio na Woga.
Vyombo vya habari vya ndani viliripoti kwamba nahodha wa zamani wa timu ya taifa na rais wa Shirikisho la Soka la Cameroon (FECAFOOT), Samuel Eto'o, alimpa jeneza lenye umbo la kiatu lenye thamani ya maelfu ya dola za Marekani ili kumheshimu.
Lakini mtindo huu mpya, matumizi ya majeneza yaliyoboreshwa, unaacha baadhi ya watu na hisia tofauti. Wengine wanasema wafanyabiashara wa majeneza ya kufikirika kama Bw. Ndeh wanapata faida kutokana na kifo cha wengine. Yeye anakataa madai hayo.
"Sitaki kumtakia kifo mtu yeyote. Kwa bahati mbaya kinatokea na jamaa wanakuja kununua majeneza kutoka kwangu. Nadhani kazi yangu inapaswa kupongezwa. Ninasaidia familia kuwazika wapendwa wao kwa heshima," asema Bw. Ndeh.
