Watafiti wamefanikiwa kutambua fuvu za watu kutoka Tanzania ambao vichwa vyao viliporwa na kupelekwa Ujerumani wakati wa enzi za ukoloni.
Ugunduzi huo umetajwa kuwa "miujiza midogo" na mamlaka ya makumbusho ya Berlin.
Makumbusho ya Zamani na Historia ya Awali ya Berlin, SPK, imekuwa ikiendesha utafiti kuhusu vichwa takriban 1,100 kutoka eneo lililokuwa linajulikana kama Afrika Mashariki ya Kijerumani tangu mwaka 2017, na lengo la hatimaye kurudisha mabaki hayo kwa nchi husika.
Sasa, kwa mara ya kwanza, uchambuzi wa DNA, au vinasaba, umetoa uhusiano wazi na wazawa wa Tanzania, mamlaka ya makumbusho ya SPK ilisema katika taarifa siku ya Jumanne.
"Jamaa na serikali ya Tanzania sasa watapewa habari haraka iwezekanavyo," taarifa hiyo ilisema.
Utawala wa ukoloni
Vichwa hivyo ni sehemu ya mkusanyiko wa takriban 7,700 ambao SPK ilinunua kutoka hospitali ya Charite ya Berlin mwaka 2011, mamlaka ya makumbusho ilisema.
Wengi wao walikuwa sehemu ya mkusanyiko uliokusanywa na daktari na mwananthropolojia Felix von Luschan wakati wa utawala wa kikoloni wa Kijerumani.
Inaaminika kuwa viliporwa kutoka makaburi na maeneo mengine ya maziko ulimwenguni na kuletwa Ujerumani kwa majaribio ya "kisayansi".
Afrika Mashariki ya Kijerumani ilijumuisha Burundi ya leo, Rwanda, Tanzania bara, na sehemu ya Msumbiji.
Uhusiano wa kifamilia
Watafiti katika Makumbusho ya Zamani na Historia ya Awali walikuwa na taarifa za kutosha kuhusu vichwa nane kuhalalisha kutafuta wazawa maalum, SPK ilisema.
Kwa kichwa kimoja, ufanisi kamili wa kijenetiki ulipatikana kwa mtu ambaye bado yuko hai leo.
Kichwa hicho kilikuwa kimeandikwa "Akida" na tayari kilionyesha kuwa kilikuwa cha mshauri wa ngazi ya juu wa Mangi Meli, kiongozi mwenye nguvu wa watu wa kichagga.
Uchambuzi wa DNA ulitoa ufanisi wa moja kwa moja na mzao wa Akida, SPK ilisema.
Ufanisi wa karibu kabisa kwa wazawa wa watu wa kabila la Kichagga pia ulithibitishwa kwa vichwa vingine viwili kati ya vinane vilivyochunguzwa.
"Kupata ufanisi kama huu ni miujiza midogo na labda utabaki kuwa kesi chache hata licha ya utafiti wa asili wa kina," alisema Hermann Parzinger, rais wa SPK.
Hamu ya vichwa hivyo ilipungua baada ya Vita vya Kwanza vya Dunia na vilikuwa katika hali mbaya sana wakati makumbusho ilipovinunua mwaka 2011, SPK ilisema.
Makosa ya enzi za ukoloni
Kabla ya kuanza utafiti, ambao ulifanywa kwa ushirikiano na wanasayansi kutoka Rwanda, makumbusho hayo yalifanya usafi wa vichwa na kuyahifadhi.
Katika miaka 20 iliyopita, Ujerumani imeanza hatua za kuzungumzia zaidi juu ya makosa iliyoyafanya wakati wa enzi ya ukoloni.
Katika Afrika Kusini-Magharibi ya Kijerumani, sasa Namibia, Ujerumani ilikuwa na jukumu la mauaji ya wingi ya watu wa asili wa Herero na Nama ambayo wengi wa watafiti wanaita mauaji ya kwanza ya kimbari ya karne ya 20.
Ujerumani ilirudisha vichwa na mabaki mengine ya binadamu Namibia ambayo iliwaleta Berlin wakati wa enzi ya ukoloni.
Mnamo mwaka 2021, nchi hiyo ilikubali rasmi kwamba ilifanya mauaji ya kimbari nchini Namibia na kuahidi euro bilioni moja katika msaada wa kifedha kwa wazao wa waathiriwa.
Ujerumani pia imeanza kurudisha vitu vya utamaduni vilivyoporwa wakati wa enzi ya ukoloni.
Mwaka jana, ilianza kurudisha vitu kutoka kwa mkusanyiko wake wa Sanamu za Benin, sanamu za kale kutoka Ufalme wa Benin, kwa Nigeria.
Sanamu za chuma za karne ya 16-18, miongoni mwa kazi za sanaa za Kiafrika zilizoheshimiwa sana, sasa ziko katika makumbusho ya Ulaya baada ya kuibiwa na Waingereza mwishoni mwa karne ya 19.
