Akitoa hotuba yake ya kwanza katika Mkutano wa 22 wa Viongozi wa Nchi na Serikali wa Soko la Pamoja la Afrika Mashariki na Kusini mwa Afrika (COMESA) huko Lusaka, Zambia, Ruto alisema kuwa muungano wa kikanda unamaanisha kwamba raia hawatahitaji kuwa na wasiwasi kuhusu sarafu gani itumike katika biashara.
"Watu wetu hawawezi kufanya biashara bila kuwa na wasiwasi kuhusu sarafu gani ya kutumia. Hili, pamoja na vizuizi vingine visivyo vya ushuru, ni jambo ambalo lazima tulishughulikie haraka ili watu wetu waweze kuanza kufanya biashara pamoja na kujumuika," alisema.
Mkutano huo ulifanyika chini ya kauli mbiu "Umoja wa Kiuchumi kwa COMESA yenye mafanikio yaliyojikita katika uwekezaji wa kijani, kuongeza thamani, na utalii."
Akizungumza katika mkutano huo, Rais wa Malawi Lazarus Chakwera alisema kuwa eneo hilo halipaswi kupoteza muda zaidi katika jitihada za kufikia umoja wa kikanda.
"Uwezo wa biashara ndani ya COMESA ni mkubwa; mahitaji ya bidhaa zenye thamani zinatarajiwa kuendelea kuongezeka katika siku zijazo, maana hatuwezi kuendelea kubaki nyuma katika jitihada za kufikia umoja wa kikanda," alisema Chakwera.
Mwenyekiti wa COMESA Abdel Fattah al-Sisi, rais wa Misri, alisema kuwa kanda hiyo ina soko la watu milioni 580 wenye pato jumla la ndani la zaidi ya dola bilioni 720, hivyo hakuna kisingizio kinachokubalika kwa nini biashara isitajwe.
Al-Sisi alitoa wito kwa nchi wanachama kushirikiana katika ujenzi wa miundombinu itakayosaidia katika usafirishaji wa bidhaa na watu katika eneo hilo ili kuchochea umoja wa kikanda.
Mwenyeji wa mkutano huo na Rais wa Zambia, Hakainde Hichilema, alisema kuwa eneo hilo lazima liendelee kuwa na amani na utulivu kama masharti ya maendeleo ya kijamii na kiuchumi.
"Ukosefu wa utulivu mahali popote ni ukosefu wa utulivu kote, na nathubutu kusema kwamba bila amani, usalama na utulivu, hakuna maendeleo ya kijamii na kiuchumi," alisema Hichilema, ambaye al-Sisi alimkabidhi rasmi uenyekiti wa COMESA wakati wa mkutano huo.
Baadaye, mkutano huo ulikubaliana kuongeza juhudi za kufanikisha biashara na umoja wa kikanda.
"Kutokana na hilo, mkutano ulikubaliana kuwa kuna haja ya nchi wanachama kujitahidi kufikia biashara na umoja wa kikanda kwa kuondoa vizuizi vya biashara," alisema Katibu Mkuu wa COMESA, Chileshe Kapwepwe, aliposoma taarifa hiyo.
Naibu Waziri Mkuu wa Somalia, Salah Jama, pia aliarifu mkutano kuwa Baraza la Mawaziri la Somalia Alhamisi lilikubali uanachama rasmi wa taifa hilo la Afrika Mashariki katika COMESA, mwaka mmoja baada ya uchaguzi mafanikio na uhamisho wa amani wa madaraka kwa serikali mpya.
Kapwepwe alitangaza kuwa Mkutano wa 23 wa shirika hilo utafanyika Burundi, wakati Mkutano wa 24 utafanyika Eswatini.
