Takriban watoto 17 waliteketea kiasi cha kutotambulika katika janga la moto nchini Kenya. Picha: Reuters

Familia za watoto katika shule ya msingi nchini Kenya ambapo moto uliteketeza bweni na kuua wavulana 17 walikuwa wakingoja kwa huzuni Jumamosi ili kupata taarifa za wapendwa wao waliopotea.

Naibu Rais wa Kenya Rigathi Gachagua aliwaambia wanahabari katika eneo la mkasa siku ya Ijumaa kuwa vijana 70 bado hawajulikani waliko.

Moto katika shule ya Hillside Endarasha Academy katika kaunti ya Nyeri ya kati ulizuka mwendo wa saa sita usiku Alhamisi, na kuteketeza bweni ambalo zaidi ya wavulana 150 walikuwa wamelala.

Rais William Ruto alitangaza siku tatu za maombolezo ya kitaifa kuanzia Jumatatu baada ya kile alichokitaja kuwa "msiba usioeleweka".

Alisema watoto 17 wenye umri kati ya tisa hadi 13 wamepoteza maisha, huku 14 wakipata majeraha na wamelazwa hospitalini kwa matibabu.

70 hawajulikani walipo

"Ninaahidi kwamba maswali magumu ambayo yameulizwa kama vile jinsi mkasa huu ulivyotokea na kwa nini majibu hayakufika kwa wakati yatajibiwa; kikamilifu, kwa uwazi, na bila woga wala upendeleo," Ruto alisema taarifa.

"Watu na vyombo vyote vinavyohusika vitawajibishwa, na tutafanya kila linalohitajika ili kuhakikisha kwamba, kadiri inavyowezekana, hatutajikuta tena kwenye misiba ya aina hiyo."

Gachagua aliwaambia wanahabari bado kuna watoto 70 ambao hawajulikani waliko, lakini akasema haimaanishi kuwa wamekufa au kujeruhiwa, lakini huenda wamechukuliwa na jamaa au kupata makazi katika jamii.

Alielezea tukio hilo kuwa la "uchungu" na kusema kazi ya uchunguzi wa kina kwa kutumia DNA itahitajika kusaidia kutambua wahasiriwa.

"Miili iliyookotwa katika eneo la tukio iliteketezwa bila kutambuliwa," msemaji wa polisi wa taifa Resila Onyango aliambia AFP.

'Nataka mtoto wangu'

Siku ya Ijumaa, hali ya wasiwasi ilikuwa ikitanda miongoni mwa familia zilizokusanyika shuleni huku zikisubiri kwa hamu habari za kupotea.

Wengi walivunjika baada ya maafisa kuwapeleka kuona miili iliyoungua katika bweni lililoharibiwa.

"Tafadhali mtafute mtoto wangu. Hawezi kufa. Nataka mtoto wangu," mwanamke mmoja alilia kwa huzuni alipokuwa akitoka shuleni.

Chanzo cha moto huo bado hakijajulikana lakini Tume ya Kitaifa ya Jinsia na Usawa nchini Kenya ilisema ripoti za awali zilionyesha kuwa bweni hilo "limejaa kupita kiasi, kinyume na viwango vya usalama", na kutaka uchunguzi ufanyike mara moja.

Eneo limefungwa

"Sisi wazazi tuko katika hali ya hofu," alisema Timothy Kinuthia, ambaye amekuwa akiwinda habari za mvulana wake wa miaka 13.

Shirika la Msalaba Mwekundu la Kenya lilisema lilikuwa likisaidia timu ya wakala mbalimbali kukabiliana na kutoa usaidizi wa kisaikolojia.

Picha za AFP zilionyesha ganda jeusi la bweni hilo lililojengwa kwa mbao kwa kiasi kikubwa, huku paa lake la mabati likiwa limeporomoka kabisa.

Jengo lililoharibiwa lilizibwa na mkanda wa polisi wa manjano, huku maafisa wakiwekwa katika sehemu zote za kuingilia.

Shule hiyo, ambayo inahudumia watoto 800, iko katika eneo la nusu vijijini karibu kilomita 170 (maili 100) kaskazini mwa mji mkuu wa Nairobi.

Moto wa zamani wa Tanzania

Kumekuwa na shule nyingi za moto nchini Kenya na kote Afrika Mashariki.

Mnamo 2016, wanafunzi tisa waliuawa na moto katika shule ya upili ya wasichana katika mtaa wa mabanda wa Kibera jijini Nairobi.

Mnamo mwaka wa 2001, wanafunzi 67 waliuawa katika shambulio la uchomaji moto kwenye bweni lao katika shule ya upili katika wilaya ya Machakos kusini mwa Kenya.

Wanafunzi wawili walishtakiwa kwa mauaji, na mwalimu mkuu na naibu wa shule hiyo walipatikana na hatia ya uzembe.

Mwaka 1994, watoto 40 wa shule walichomwa moto wakiwa hai na 47 kujeruhiwa katika moto ulioteketeza shule ya wasichana katika mkoa wa Kilimanjaro nchini Tanzania.

Mnamo 2022, moto uliteketeza shule ya vipofu mashariki mwa Uganda. Wanafunzi 11 walikufa baada ya kukwama ndani ya chumba chao cha kulala kwa sababu jengo hilo lilikuwa limezuiwa na wizi, mawaziri wa serikali walisema wakati huo.

TRT Afrika