Na Mamadou Thiam
Hali ya kawaida inaanza kurudi taratibu Dakar, mji mkuu wa Senegal, baada ya siku kadhaa za maandamano ya wafuasi wa kiongozi wa upinzani, Ousmane Sonko, wiki iliyopita.
Maandamano hayo yalifuatia hatia na hukumu ya Bwana Sonko kwa "kuharibu vijana" na mahakama, ingawa alikombolewa kutokana na mashtaka ya ubakaji. Walinda usalama wanasema watu wasiopungua 16 waliuawa katika mapambano kati ya waandamanaji na polisi.
Katikati ya hali ya taharuki na fujo katika mji, waandamanaji waliishambulia Chuo Kikuu cha Cheikh Anta Diop, taasisi ya elimu inayoheshimika zaidi nchini Senegal, wakiacha uharibifu mkubwa nyuma yao na kuwalazimisha wanafunzi kuondoka.
Haikujulikana mara moja ni akina nani hasa waliofanya vurugu hizo na kwa nini waliyalenga chuo kikuu. Maafisa waliowaelezea kama "watu wasiojulikana".
Hali hiyo imewashangaza wengi, ikiwa ni pamoja na mamlaka. "Chuo kikuu kinapaswa kuwa kitovu cha taifa. Kuna watu kutoka pande zote za kisiasa na kidini hapo. Kila mtu anahitaji elimu. Kilichotokea ni kitu kisichoeleweka," Mkuu wa chuo hicho, Amadou Aly Mbaye aliiambia TRT Afrika.
"Tulishangazwa sana kuona jinsi chuo kikuu kilivyokuwa kimeharibiwa. Na kama Chuo Kikuu cha Cheikh Anta Diop, pia kulikuwa na uharibifu katika Chuo Kikuu cha Ziguinchor," anasema Waziri wa Elimu ya Juu wa Senegal, Profesa Moussa Baldé.
"Tunachoona hapa ni mpango uliofanywa na watu ambao lengo lao lilikuwa kulemaza vyuo vikuu vya Senegal, kuzuia Chuo Kikuu cha Cheikh Anta Diop, ambacho ni ishara kwa Senegal na kwa Afrika," waziri aliiambia waandishi wa habari wakati alipotembelea eneo hilo.
Kuhesabu Hasara
Chuo Kikuu cha Cheikh Anta Diop ni moja ya vyuo vikuu vya zamani zaidi barani Afrika. Kimezalisha angalau marais wanne wa Senegal katika miaka iliyopita. "Kwa hivyo ni ishara ambayo imekuwa nembo," Profesa Moussa Balde alisema kwa huzuni.
Sasa chuo kikuu hicho kinahesabu hasara zake baada ya majengo, magari, na nyaraka muhimu kuharibiwa.
"Kumbukumbu za wafanyakazi wa utawala na wa kufundisha pia zimeungua, pamoja na kumbukumbu za wanafunzi na wahitimu, haswa katika Kitivo cha Tiba na Kitivo cha Sanaa na Sayansi za Binadamu," Profesa Amadou Aly Mbaye, kiongozi wa chuo kikuu alisema.
Waandamanaji pia walisababisha uharibifu katika kambi ya sayansi ya kijamii, mabasi na ofisi zilikuwa zimeathiriwa na uharibifu na uharibifu ulikuwa wazi. "Tulihuzunika sana kuona uharibifu wote katika Chuo Kikuu cha Cheikh Anta Diop," Maguette Sène, Mkurugenzi wa Kituo cha Maisha na Logistiki wa chuo kikuu alisema.
"Katika kambi ya kijamii, ofisi kuu iliteketezwa na kuvurugwa. Ofisi za wenzetu pia zilivurugwa. Ukumbi wa Omar Pène, ambao ulizinduliwa miezi michache iliyopita, umevurugwa kabisa na kuwa haufai," alisema.
Wanafunzi watoroka
"Waliteketeza pia mabasi ya wafanyakazi. Kuna mabasi nane yanayotoa usafiri kwa wafanyakazi wanaosafiri kwenda maeneo ya nje ya mji. Jambo la kuchukiza zaidi la wizi huu ni uharibifu wa mazingira. Tuliona miti ikiangushwa. Inaonyesha kwamba nia yao ilikuwa kulemaza chuo kikuu," aliongeza.
Waandamanaji pia walisababisha uharibifu katika kambi ya sayansi ya kijamii, mabasi na ofisi zilikuwa zimeathiriwa na uharibifu na uharibifu ulikuwa wazi. "Tulihuzunika sana kuona uharibifu wote katika Chuo Kikuu cha Cheikh Anta Diop," Maguette Sène, Mkurugenzi wa Kituo cha Maisha na Logistiki wa chuo kikuu alisema.
"Katika kambi ya kijamii, ofisi kuu iliteketezwa na kuvurugwa. Ofisi za wenzetu pia zilivurugwa. Ukumbi wa Omar Pène, ambao ulizinduliwa miezi michache iliyopita, umevurugwa kabisa na kuwa haufai," alisema.
Maafisa wamebaini kuwa jukwaa jipya kabisa limeharibiwa lakini kiwango kamili cha uharibifu haujulikani mara moja.
"Tuko katika mchakato wa kuhesabu uharibifu tuliofanyiwa. Kwa kuwa mchakato haujakamilika bado, hatuwezi kusema kiwango kamili cha uharibifu uliofanywa," alisema Amadou Aly Mbaye.
"Malalamiko yamefunguliwa ili kubaini wahusika. Lakini bado tunahesabu hali ilivyo. Na wakati utakapofika, tutazungumza na umma ili kukupa takwimu sahihi juu ya kiwango cha uharibifu," aliongeza.
Baada ya ghasia hizo, Chuo Kikuu cha Cheikh Anta Diop kilibaki kimepewa wanafunzi wakikimbia kwa ajili ya usalama wao.
"Ninaishi katika Pavillon A, ambayo ni sehemu iliyo hatarini zaidi ya chuo kikuu kwa sababu inakabili mlango mkuu. Kila wakati kuna fujo, sisi ndio waathirika wa kwanza. Nilikuwa na bahati ya kuondoka kabla mambo hayajaenda mrama," Ousmane, Mwanafunzi wa Chuo Kikuu aliiambia TRT Afrika.
Ghasia hizo zimevuruga mipango ya maelfu ya wanafunzi. "Sisi wanafunzi ambao hatuna jamaa huko Dakar, ndio tunaokumbwa zaidi na hali hii. Nililazimika kuondoka Dakar kujiunga na familia yangu kilomita 500 kaskazini mwa nchi," Adama Sow, mwanafunzi wa mwaka wa pili aliyetoka mkoa wa Matam aliiambia TRT Afrika.
"Ninasubiri kuona hatua ambazo mamlaka zitachukua kabla ya kuzingatia kurudi Dakar," alisema mwanafunzi huyo.
Elimu inapaswa kuendelea
Waandamanaji wenye ghadhabu pia walivuruga Kituo cha Sayansi na Teknolojia ya Habari, shule inayofundisha waandishi wa habari, kwa kuchoma magari na sehemu ya jengo.
"Uchunguzi utafanywa na wale waliohusika wataadhibiwa," Profesa Moussa Balde, Waziri wa Elimu ya Juu, anahakikisha.
Kumekuwa na wito wa kuimarisha usalama katika taasisi za elimu baada ya ghasia hizo.
"Itachukua muda mrefu kurejesha kila kitu kilichovurugwa. Lakini chuo kikuu kitabaki. Senegal itaendelea kuwepo na sisi tuna uwezo wa kusimama tena na kuendelea na kazi yetu. Tunahitaji kufikiria kwa kina juu ya mfumo wa usalama na naamini mamlaka zina uwezo wa kufanya maamuzi muhimu," mkurugenzi wa chuo kikuu Maguette Séne alisema.
Katika taarifa, uongozi wa chuo kikuu hicho umewahakikishia wanafunzi kuwa juhudi zitafanywa ili kurejesha hali ya kawaida na kuanza tena mchakato wa elimu haraka iwezekanavyo.
