Rais wa Uturuki Recep Tayyip Erdogan ameeleza kuwa ni aibu kwa jumuiya ya kimataifa kwa Waziri Mkuu wa Israeli Netanyahu kuhudhuria mkutano wa Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa.
"Huu ni usaliti kwa kumbukumbu za watoto wachanga, watoto, mama, baba, maafisa wa Umoja wa Mataifa, waandishi wa habari na wengine wengi ambao waliuawa kikatili," Erdogan aliwaambia waandishi wa habari mwishoni mwa ziara yake ya kidiplomasia huko New York, ambako alihudhuria mkutano wa 79 wa kikao cha Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa.
Erdogan alibainisha kuwa wajumbe wa Israeli walikuwa na tabia ya ajabu baada ya hotuba yake katika Baraza Kuu. "Hawawezi kujitetea. Msimamo wao tayari unaonyesha hili. Kwa sababu hii, tumetoa wito, na tunazidi kutoa wito kwa kila mtu kusimama upande sahihi wa historia."
“Amri ambayo haiwezi kutofautisha kati ya mdhulumiwa na dhalimu, muuaji na mtendewa, na haiwezi kumtendea kila mmoja inavyostahiki, ni mbovu kabisa, ama Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa litamtendea muuaji huyo inavyostahiki, au hali hii ya aibu itashuka kama doa katika historia ya Umoja wa Mataifa."
Israel hata haikuwaacha wafanyakazi wa UN
Erdogan aliukosoa Umoja wa Mataifa kwa kutofanya kazi yake ipasavyo.
"Umoja wa Mataifa uko katika hali ambayo haiwezi kutimiza wajibu wake wa kuzuia vita, haiwezi kumfanya mtu yeyote asikilize, haiwezi kuwalinda hata maafisa wake wenyewe na haiwezi kuiwajibisha Israeli kwa kuwaua. Nilishangaa sana wakati Katibu Mkuu- Antonio Guterres alinipa takwimu za majeruhi wakati wa mkutano wetu."
Rais huyo wa Uturuki pia aligusia hali ya matatizo ya Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa na kuongeza, "Katika mfumo wa sasa, wanachama watano wasioweza kuguswa wa Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa wanaweza kufanya chochote wanachotaka bila huruma.
Netanyahu ni Hitler wa enzi hizi
Akieleza kufuatilia kwa karibu hali ya Lebanon, Erdogan alisema kuwa kinachoendelea Lebanon ni kiwewe kikubwa na kuongeza, "Kinachotokea Lebanon ni ukatili sana. Tunatumai kuwa Lebanon itashinda kiwewe hiki haraka iwezekanavyo. Israeli inaota, na inaonekana kuwa tayari kugeuza maisha ya watu wa mkoa wetu kuwa jinamizi ili kutimiza ndoto hiyo.
"Katika enzi zake, Hitler pia aliota ndoto, na pia alitoa jinamizi kwa watu wa mataifa mbalimbali. Hatimaye, alitambua wazi kwamba alichokiona ni ndoto. Punde au baadaye, Netanyahu, Hitler wa leo naye atakabiliwa na ukweli huu."
Diplomasia ndio suluhisho
Akirejelea kwamba Uturuki inaunga mkono mchakato wa amani wa kumaliza vita vya Urusi na Ukraine, Erdogan alisema kuwa nchi yake iko tayari kuandaa mkutano unaowezekana wa amani ili kumaliza vita.
"Inawezekana kumaliza vita hivi kwa njia ya diplomasia na mazungumzo. Natumai pande zinazozozana na wahusika wengine wataamini kuwa tunaweza kutatua matatizo kwa njia hii.
"Kwa bahati mbaya, hatuko karibu na hii."
Licha ya hayo, Uturuki ina nafasi nzuri kwani inaweza kujadili amani ya Ukraine na Urusi kwa msingi huo huo, alisema.
Akiwajibu wakosoaji wa ombi la Uturuki kujiunga na BRICS, Erdogan alisema kuwa kuwepo kwa Ankara katika unachama wa BRICS na ASEAN kutaunda fursa mpya kwa pande zote husika.
"Hatuwezi kupuuza ukweli kwamba tuna uhusiano na Ulaya na Amerika na vile vile na Asia ya Kati, Urusi, eneo la Baltic au Mashariki ya Mbali. Kadhalika, tuna historia ya kina na ukanda wa Kiarabu na nchi za Ghuba, pamoja na kuwa na uhusiano wa karibu na Afrika.
Pia alisisitiza kuwa ni jiografia ya Uturuki na maelfu ya miaka ya historia ambayo inahimiza nchi kujenga usanifu wa aina mbalimbali wa ushirikiano.
"Kwa sababu tu ya sisi kuwa nchi ya NATO, hatuwezi kukata uhusiano wetu na ulimwengu wa Kituruki na ulimwengu wa Kiislamu. BRICS na ASEAN ni miundo ambayo inatoa fursa kwetu kukuza ushirikiano wetu wa kiuchumi. Kushiriki katika miundo hii haimaanishi kuacha NATO. Hatufikirii kwamba miungano na ushirikiano huu ni mbadala wa kila mmoja."
Kushiriki katika miundo hii haimaanishi kuacha NATO. Hatufikirii kwamba miungano na ushirikiano huu ni mbadala wa kila mmoja."
Rais wa Uturuki Erdogan alifanya mikutano ya pande mbili na viongozi mbalimbali mjini New York, akihudhuria kikao cha 79 cha Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa.
Alikutana na Rais wa Serbia Aleksandar Vucic, Rais wa Iran Masoud Pezeshkian, Rais wa Ukraine Volodymyr Zelenskyy, na Rais wa Guinea-Bissau Sissoco Embalo.
Pia aliwapokea Kansela wa Ujerumani Olaf Scholz, Waziri Mkuu wa Italia Giorgia Meloni, Waziri Mkuu wa Ugiriki Kyriakos Mitsotakis, Mwanamfalme wa Kuwait Sheikh Sabah Khaled Al Hamad Al Sabah, Waziri Mkuu wa Pakistani Shahbaz Sharif, Waziri Mkuu wa Albania Edi Rama, Waziri Mkuu wa Lebanon Najib Mikati. Waziri Mkuu Mohammed Shia al Sudani wa Iraq, Waziri Mkuu wa Armenia Nikol Pashinyan, Rais wa Baraza la Uhuru wa Sudan Abdel Fattah al Burhan, Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Antonio Guterres na Mwendesha Mashtaka Mkuu wa Mahakama ya Kimataifa ya Jinai Karim Khan.
