Congo ilifuta hukumu ya kifo mwaka 1981, lakini ilirejeshwa mwaka wa 2006. Unyongaji wa mwisho ulifanyika mwaka wa 2003.  Picha: TRT Afrika

Zaidi ya wafungwa 170 waliohukumiwa kifo walisafirishwa kwa ndege kutoka mji mkuu wa Congo hadi kwenye gereza lenye ulinzi mkali kaskazini mwa nchi ambako watanyongwa, mamlaka ya Congo ilisema.

Sabini kati ya wafungwa hao walisafirishwa siku ya Jumapili, Waziri wa Sheria wa Kongo Constant Mutamba alisema, akiongeza wafungwa wengine 102 ambao tayari wamepelekwa katika gereza la Angenga katika jimbo la kaskazini la Mongala.

Wanaume hao wamepatikana na hatia ya wizi wa kutumia silaha na wanajulikana kama "Kulunas" au "majambazi wa mijini." Wana umri wa kati ya miaka 18 na 35, Mutamba alisema katika taarifa. Hakusema ni lini mauaji hayo yatafanyika.

Baadhi wamekaribisha hatua hiyo kama njia ya kurejesha utulivu na usalama katika miji, huku wengine wakiwa na wasiwasi kuhusu hatari za unyanyasaji na ukiukaji wa haki za binadamu.

“Tunakaribisha uamuzi huu wa waziri kwa sababu utasaidia kukomesha uhalifu wa mijini. Kuanzia saa 8 mchana. kuendelea, huwezi kuzunguka kwa uhuru kwa sababu unaogopa kukutana na Kuluna,” alisema Fiston Kakule, mkazi wa mji wa mashariki wa Goma.

Espoir Muhinuka, mwanaharakati wa haki za binadamu, alionya juu ya uwezekano wa kunyongwa bila ya amri ya mahakama na kutoa wito wa kuheshimiwa kwa taratibu za mahakama na dhamana za kimsingi. Anahofia kwamba shinikizo la kisiasa linaweza kusababisha hukumu zisizo za haki na kunyonga watu kiholela.

"Hali nchini DRC ni ngumu na inahitaji mbinu ya pande nyingi. Mapambano dhidi ya magenge ya mijini lazima yaende sambamba na juhudi za kupambana na umaskini, ukosefu wa ajira na kutengwa na jamii, mambo ambayo mara nyingi yanachangia uhalifu,” alisema.

Congo ilifuta hukumu ya kifo mwaka 1981, lakini ilirejeshwa mwaka wa 2006. Unyongaji wa mwisho ulifanyika mwaka wa 2003.

Mnamo Machi 2024, serikali ya Congo ilitangaza kurejesha adhabu ya kifo katika kesi za uhaini zilizofanywa na wanajeshi. Mnamo Mei, wanajeshi wanane walihukumiwa kifo, na mnamo Julai, wanajeshi 25 walitiwa hatiani kwa makosa kama hayo. Hakuna anayejulikana kunyongwa.

Hukumu ya kifo Afrika:

Kuna nchi 54 wanachama wa Umoja wa Mataifa barani Afrika. Kati yao:

  • 12 (22%) wanadumisha hukumu ya kifo katika sheria na utendaji.

  • 14 (26%) inaruhusu matumizi yake lakini hawajaitumia kwa angalau miaka 10 na inaaminika kuwa na sera ya kutotekeleza hukumu.

  • 4 (7%) wameifuta kwa makosa yote isipokuwa yale yaliyotendwa katika mazingira ya kipekee (kama vile wakati wa vita).

  • 24 (44%) wameifuta kabisa.

Nchi nyingi za Afrika hazijatekeleza hukumu ya kifo kwa zaidi ya miaka 10, lakini haziaminiki kuwa na sera ya kukomesha au desturi iliyoanzishwa.

Nigeria inashikilia hukumu ya kifo katika majimbo ya kaskazini ambayo yanatumia sharia ya kiislamu, na katika baadhi ya majimbo ya kusini kama vile Imo. Majimbo mengi ya kusini yamekomesha kivitendo kutokana na makubaliano ya tangu 2004.

Nchi za Afrika ambazo hivi karibuni zilikomesha hukumu ya kifo ni Ghana (2023), Zambia (2022) na Equatorial Guinea (2022) kwa uhalifu wa kawaida, Zimbabwe (2024), Jamhuri ya Afrika ya Kati (2022) na Sierra Leone ( 2021) kwa uhalifu wote.

AP
TRT Afrika