Katika uchaguzi wa Bunge la Ulaya (EP) uliofanyika Jumapili, Chama cha Urafiki, Usawa na Amani (FEP), kilichoanzishwa na Waturuki wa kabila la Ugiriki, kimepata wingi wa kura katika wilaya mbili kati ya tatu za Western Thrace. Kwa asilimia 36 ya kura katika Rodop na asilimia 27 katika Xanthi, FEP kwa mara nyingine tena imeanzisha ukuu wake katika maeneo haya. Katika chaguzi zote mbili za EP za 2014 na 2019, chama kilishinda wengi katika majimbo mawili kati ya matatu ya Western Thrace. Kwa mara ya kwanza mwaka huu, pia ilipata kura katika wilaya zote za uchaguzi za Ugiriki. "Tunasonga polepole zaidi ya Western Thrace na tunaendelea kwa kasi kuelekea kuweza kujihusisha na siasa nchini kote," Cigdem Asafoglu, kiongozi wa Chama cha FEP, anaiambia TRT World. Licha ya vitisho vya mrengo mkali wa kulia kukifunga chama, na hotuba zinazoashiria kwamba FEP inahatarisha usalama wa taifa wa Ugiriki, chama hicho kinafanya sauti za makabila madogo nchini Ugiriki kusikika kupitia uchaguzi. Hata hivyo, mafanikio yao hayakutosha kuwapeleka bunge la Ulaya, kwani walishindwa kuvuka kiwango cha asilimia 3 cha uchaguzi wa kitaifa.
Asili ya kiwango cha asilimia 3
"Kiwango cha asilimia 3 ni kinyume cha demokrasia, na kiliwekwa tu kwa Chama cha FEP," Asafoglu anasema. Ilipitishwa na kutekelezwa na serikali ya wakati huo nchini
Ugiriki baada ya Sadik Ahmet, daktari mwenye asili ya Kituruki huko Western Thrace, kuchaguliwa kuwa mbunge huru katika uchaguzi mkuu wa 1989, na idadi kubwa ya kura.
Ilikusudiwa kwa vyama vya siasa na wagombea binafsi, kiwango cha asilimia 3 kililenga kuzuia kuchaguliwa tena kwa Ahmet.
Sadik Ahmet anayejulikana kwa kupigania haki za Waturuki wa Magharibi wa Thrace, ndiye mwanzilishi wa Chama cha FEP ambacho kilianzishwa mnamo Septemba 1991.
Akiwa na kizingiti, alishindwa kuingia Bungeni katika uchaguzi wa 1993. Lakini ilirudi nyuma katika kuhesabu kwa muda, na inaendelea na kauli mbiu: "Tuko hapa kama Waturuki wa kikabila".
Tishio la mrengo wa kulia
Uchaguzi wa Juni 9 wa bunge la Ulaya uliashiria kuongezeka kwa vyama vya siasa kali za mrengo wa kulia kote Ulaya, ikiwa ni pamoja na Suluhu ya Ugiriki iliyorekodi ongezeko la asilimia 4.18 ya kura, 494798 ikiwa na asilimia 9.72 ya kura kwa ujumla.
Chama tawala cha New Democracy kinasalia kuwa kinara, ingawa mgao wake wa kura umepungua hadi asilimia 27.7, ikilinganishwa na asilimia 41 walichokipata katika uchaguzi wa wabunge wa Julai 2023.
Hii inamaanisha kuwa inaangukia nyuma rekodi yake ya kushiriki kura za EP ya 2019 ya asilimia 33, ambayo iliwekwa chini ya uongozi wa Waziri Mkuu wa wakati huo Kyriakos Mitsotakis.
Chama kikuu cha upinzani cha Syriza kilifuatia chama cha Waziri Mkuu wa Ugiriki kwa asilimia 14.9 ya kura, huku chama cha kisoshalisti cha Pasok kikiwa cha tatu kwa asilimia 13.03. Lakini chama cha kihafidhina cha Ugiriki sasa kimekuwa chama cha nne kwa ukubwa.
Ilianza na gari la Sadik Ahmet kuibiwa mnamo 2015 na watu waliokithiri wa mrengo wa kulia. Baadaye gari hilo lilihusika katika ajali, ambapo Ahmet alipoteza maisha.
Kunyimwa utambulisho wa Kituruki
Ingawa Waturuki wa kabila la Ugiriki wamekuwa wakikabiliwa na matatizo sugu kwa miaka mingi, hakuna kilichobadilika sana.
Hata hivyo, mamufti hawa wote walioteuliwa na serikali ya Ugiriki huko Western Thrace wamekataliwa na watu, kwa vile hawakuwakilisha uchaguzi wao.
Kuhusu elimu, Asafoglu anashiriki jinsi idadi ya shule za wachache za Kituruki imeshuka hadi 90 leo, kutoka 307 zilizokuwepo baada ya Mkataba wa Lausanne kutiwa saini mnamo 1923. Mara nyingi, shule za msingi za wachache hufungwa kwa kisingizio cha uhaba wa watoto.
Matokeo ya uchaguzi yanasema "Tuko hapa" Kwa vile vyama vya siasa vya Ugiriki havishughulikii matatizo ya Waturuki wa kabila la Thrace Magharibi, mafanikio ya FEP ni muhimu sana, anasema. "Kupitia mafanikio ya uchaguzi, watu wa Western Thrace wanasema, 'Tuko hapa, tuna matatizo yetu'. Hadi sasa, hujaweza kupata suluhu za matatizo yetu hapa. Ni lazima sasa ukubali kuwepo kwetu na kushauriana nasi, kuzingatia maoni yetu katika maamuzi yanayotuhusu,” anaongeza. Chama cha FEP sasa kimekuwa chama kinachoongoza katika Xanthi na Rhodope, kikiacha nyuma chama tawala kwa tofauti kubwa. "Ni dalili kwamba inatambuliwa kama mwakilishi wa kisiasa wa kabila la Waturuki wa Thrace Magharibi, chombo chake kikuu cha kisiasa," anasema Asafoglu. Kwa bahati mbaya, hakuna dhamira katika Jimbo la Ugiriki kushirikiana au kuafikiana, kwani bado haiko tayari kuachana na sera yake kuhusu Waturuki wa kabila.