"Silaha za nyuklia, ambazo kuwepo kwake kunakubaliwa na mawaziri wa Israel, zinapaswa kuchunguzwa," Rais wa Uturuki Recep Tayyip Erdogan amesema katika hotuba yake wakati wa Mkutano wa 8 wa Ajabu wa nchi za Kiislamu mjini Riyadh.
Rais wa Uturuki Recep Tayyip Erdogan alizungumza siku ya Jumamosi juu ya hitaji la dharura la uingiliaji kati wa kimataifa ili kushughulikia mzozo unaoongezeka huko Gaza na Ukingo wa Magharibi.
Wawakilishi wa Ulimwengu wa Kiislamu walibadilishana mawazo kuhusu hatua madhubuti za kuchukuliwa kuhusu matukio ya hivi majuzi katika Mkutano wa 8 wa Kigeni wa Kiislam ulioandaliwa na Saudi Arabia.
"Mabomu ya nyuklia, ikiwa yapo, lazima yafichuliwe sio tu kwa eneo letu lakini pia kwa maisha ya ubinadamu wetu wote inatishiwa na suala hili, na suala hili halipaswi kuruhusiwa kupuuzwa," Erdogan alisema.
Waziri wa Urithi wa Israel Amihai Eliyahu, mwanachama wa chama cha mrengo mkali wa kulia cha Otzma Yehudit, aliviambia vyombo vya habari vya Israel siku ya Jumapili kwamba kurusha "bomu la nyuklia" kwenye Gaza ni "chaguo linalowezekana."
Waziri Mkuu wa Israel Benjamin Netanyahu alikuwa amejitenga na taarifa hiyo na, kwa mujibu wa ripoti za vyombo vya habari, alimsimamisha Eliyahu kwenye mikutano ya Baraza la Mawaziri hadi hapo itakapotangazwa tena.
Kuhusu mashambulizi ya kizembe ya Israel, Rais wa Uturuki alisisitiza kuwa Israel, ingawa inawatesa watu na kukalia ardhi yao, "haitoi fidia kwa uharibifu wake."
"Serikali ya Israel inajifanya kama mtoto mkorofi wa nchi za Magharibi, na inapaswa kufidia uharibifu inayosababisha," aliongeza.
'Woga' wa Magharibi
Rais Erdogan alikosoa ukimya wa nchi za Magharibi mbele ya mgogoro huu wa kibinadamu, akisisitiza tofauti kubwa kati ya majibu yao kwa matukio mengine ya kimataifa na kuonekana kwao kutojali dhidi ya mateso huko Palestina.
Nchi za Magharibi ambazo daima huzungumza kuhusu haki za binadamu na uhuru, Erdogan alisema, "sasa ziko kimya wakati mauaji yanatokea Palestina. Nchi hizi hata hazitoi mwito wa kusitishwa kwa mapigano kwa Israel."
Alisisitiza juu ya kutofautiana kwa miitikio, akionyesha ushirikiano wa haraka kufuatia matukio kama shambulio la Charles Hebdo ikilinganishwa na janga linaloendelea Gaza.
"Takriban watu 20 waliuawa katika tukio la Charlie Hebdo, na wakuu wa nchi na serikali walitembea pamoja mjini Paris. Lakini karibu watu 12,000 wanauawa Gaza kwa sasa, na hakuna hata mmoja wao anayechukua hatua. Huu sio udhaifu tu bali pia pia woga na kukosa dhamiri,” alisema.
Erdogan pia alipongeza kukubaliwa kwa azimio katika Umoja wa Mataifa linaloshughulikia mzozo unaoendelea Gaza na Ramallah, akisisitiza uungwaji mkono alioupata kwa zaidi ya kura 100.
Aliangazia kutengwa kunakokabili Israel, akisema kwamba uungwaji mkono wa azimio hilo ulionyesha jinsi Israel ilivyo peke yake katika kufanya uhalifu.
"Sauti zinaendelea kupazwa kuhusu mauaji ya Israel, na tunaona hili kuwa la matumaini kwa mustakabali wa ubinadamu. Tunatarajia mamlaka ya Israel kusikiliza wito huu," alisema.
Msaada wa kibinadamu
Erdogan alielezea jukumu tendaji la Uturuki katika kutoa msaada wa kibinadamu, akitangaza kutumwa kwa ndege 10 zilizobeba vifaa muhimu kwenye uwanja wa ndege wa El Arish. Alisisitiza umuhimu wa juhudi endelevu za kuijenga upya Gaza, kwa kutilia mkazo maalum kusaidia wagonjwa wa saratani, watoto na waliojeruhiwa.
"Spika wa Umoja wa Mataifa amefananisha sehemu ya kaskazini ya Gaza na jehanamu kwa sababu lori za misaada hazifiki eneo hilo. Kwa kutoa msaada unaohitajika kwa ndugu na dada zetu wa Kipalestina, lazima tuhakikishe kuwa kivuko cha mpaka wa Rafah kimewekwa wazi kila wakati. " alisema.
Rais wa Uturuki alipendekeza kuanzishwa kwa mfuko wa OIC ili kuwezesha ujenzi wa Gaza, akielezea utayari wa Uturuki kutoa msaada wa kina.
Alisisitiza ulazima wa suluhisho la kudumu kwa suala la Palestina, akitetea kuanzishwa kwa nchi huru na iliyounganishwa kijiografia ya Palestina kulingana na mipaka ya 1967, na Jerusalem Mashariki kama mji mkuu wake.
Akisisitiza uwezekano wa kuahidi wa mkutano huo kwa wakazi wa Palestina na jamii nzima ya Waislamu, alishutumu mashambulizi ya kikatili ambayo yametokea tangu tarehe 7 Oktoba na kuchora picha ya wazi ya athari mbaya kwa maisha ya watu wasio na hatia.
Amezitaka nchi za Kiislamu kutumia mgogoro huu "kama fursa ya ufumbuzi wa kudumu wa suala la Palestina."
Akihitimisha hotuba yake, Erdogan alionyesha wasiwasi wake mkubwa kuhusu hadhi ya Msikiti wa Al Aqsa mjini Jerusalem, akionya dhidi ya ukiukwaji wowote wa hadhi yake maalum na Israel. Jerusalem ndio mstari wetu mwekundu, "alisema, na kuongeza kuwa hilo pia ni muhimu kwa amani na utulivu wa eneo zima.
Ameelezea matumaini yake kuwa mkutano huo utatoa matokeo mazuri kwa ulimwengu wa Kiislamu na ubinadamu kwa ujumla.
