Na
Mohamed Guleid
Wakati mandhari ya kiuchumi ya dunia inapitia mabadiliko ya haraka, moja ya changamoto kubwa zinazokabiliwa na nchi, hususan barani Afrika, ni suala la kila mahali la ukosefu wa ajira miongoni mwa vijana.
Changamoto hii inafanywa kuwa ngumu zaidi na fursa chache mbadala kwa vijana kupata maisha ya heshima na kujikimu.
Barani Afrika, ambapo zaidi ya asilimia 60 ya idadi ya watu inajumuisha vijana walio chini ya umri wa miaka 35, kukabiliana na suala hili si tu amri ya kijamii bali pia ni haja muhimu ya kiuchumi.
Maendeleo endelevu ya bara hilo yanategemea kutumia faida ya idadi ya vijana iliyopo.
Rasilimali kubwa zaidi ya Afrika
Afrika inajivunia kuwa na idadi ya vijana wengi zaidi duniani, ikiwa na asilimia 65 chini ya umri wa miaka 25 na umri wa wastani wa miaka 19.6, kulingana na takwimu za Global Entrepreneurship Monitor.
Idadi hii ya vijana mara nyingi inachukuliwa kama moja ya rasilimali kubwa zaidi za Afrika, ikiwa na uwezo wa kuendesha ukuaji wa kiuchumi na uvumbuzi.
Hata hivyo pia inasimama kama tishio kubwa ikiwa haitapewa fursa za kutosha za ajira na ujasiriamali.
Moja ya vikwazo vikuu vinavyokabili vijana katika juhudi zao za ujasiriamali ni changamoto ya kupata mtaji.
Vikwazo vya kifedha
Ukosefu wa dhamana inayohitajika mara nyingi huwafanya wawe hawafai kupata mkopo kutoka taasisi za fedha za jadi, kikwazo kwa uwezo wao wa kugeuza mawazo yao ya ubunifu kuwa biashara zinazoweza kutekelezeka.
Kikwazo hiki cha kifedha ni suala muhimu linalohitaji mikakati ya kuingilia kati ili kufungua uwezo uliofichwa na idadi ya vijana inayoongezeka barani.
Katika mandhari ngumu ya kukabiliana na ukosefu wa ajira miongoni mwa vijana barani Afrika, ukosefu wa ushauri nasaha unajitokeza kama changamoto nyingine kubwa inayokabiliwa na kundi la vijana.
Ushauri nasaha, pamoja na upatikanaji wa taarifa sahihi kupitia ushauri wa kazi, ni muhimu katika kukuza uwezo wa vijana na kuwaongoza kuelekea njia za kazi endelevu na zenye kuridhisha.
Zaidi ya hayo, wingi wa rasilimali asilia barani Afrika unatoa fursa ya kipekee ya kutumia rasilimali hizi kwa manufaa ya vijana na bara lote kwa ujumla.
Kuunganisha vipaji na wataalamu
Kuanzisha programu za ushauri nasaha ambazo zinaunganisha wataalamu wenye uzoefu na vipaji vya vijana inaweza kuziba pengo hili.
Programu hizi zinapaswa kubuniwa si tu kutoa ushauri kuhusu chaguo la kazi bali pia kutoa ufahamu juu ya kushughulikia changamoto za kipekee za mandhari ya biashara ya Afrika.
Washauri wenye uzoefu wanaweza kushiriki maarifa ya vitendo, kutoa ujuzi wa ziada, na kusaidia vijana kujenga mitandao ya kitaaluma, yote ambayo ni muhimu kwa mafanikio yao.
Kwa kukuza uwezo unaotolewa na rasilimali asilia pana za Afrika, kuna fursa ya kujenga ajira endelevu na ujasiriamali kwa vijana.
Bara lina utajiri wa madini, ardhi inayolimika, na vyanzo vya nishati mbadala, ikiwasilisha njia za uvumbuzi na ukuaji wa kiuchumi.
Serikali, kwa ushirikiano na makampuni binafsi, zinaweza kuendeleza mipango inayohimiza vijana kuchunguza kazi katika sekta kama kilimo, nishati mbadala, na usimamizi wa rasilimali endelevu.
Fursa za Kiuchumi
Kwa mfano, kukuza biashara za kilimo na mbinu za kilimo endelevu si tu kunaweza kuunda fursa za ajira bali pia kuchangia kwenye usalama wa chakula na utofautishaji wa kiuchumi.
Vile vile, kuwekeza katika miradi ya nishati mbadala si tu kunaweza kushughulikia mahitaji ya nishati ya bara hilo bali pia kutoa jukwaa kwa vijana kujihusisha katika juhudi za ubunifu na zenye kuzingatia mazingira.
Zaidi ya hayo, programu za ushauri nasaha zinaweza kubinafsishwa kulingana na mahitaji maalum ya vijana walio na nia katika sekta zinazohusiana na usimamizi wa rasilimali asilia.
Wataalamu wenye uzoefu katika kilimo, sayansi za mazingira, na nishati mbadala wanaweza kuongoza na kuhamasisha kizazi kijacho cha viongozi katika maeneo haya.
Hivyo, kukabiliana na ukosefu wa ushauri nasaha na kutoa vijana ufikiaji wa taarifa sahihi kupitia ushauri wa kazi ni sehemu muhimu za mkakati kamili wa kukabiliana na ukosefu wa ajira miongoni mwa vijana barani Afrika.
Kwa kuunganisha washauri wenye uzoefu na watu vijana wenye matarajio na kwa kutumia rasilimali asilia nyingi za Afrika, bara linaweza kufungua njia mpya za ukuaji wa kiuchumi na kuwawezesha vijana wake kuwa madereva wa maendeleo endelevu.
Ushauri nasaha na chaguo la kazi lililopata taarifa si tu litawanufaisha watu binafsi bali pia litachangia katika kujenga nguvu kazi yenye uimara na inayosukuma Afrika kuelekea kwenye mustakabali angavu na wenye neema zaidi.
Start-ups
Katika muktadha huu, mashirika ya kusaidia start-ups yanajitokeza kama wachezaji muhimu katika kukuza mazingira mazuri ya kijasiriamali.
Mashirika haya, yanayotoka kwenye vituo vya biashara hadi kwenye viota vya biashara, yana jukumu muhimu katika kukabiliana na changamoto nyingi zinazokabiliwa na wajasiriamali vijana.
Yanatoa ushauri na mafunzo muhimu katika maeneo kama ujuzi wa biashara, maendeleo ya miundombinu, mikakati ya uunganishaji wa soko, na, muhimu zaidi, ufadhili.
Kwa kutoa mazingira ya kusaidia na ufikiaji wa rasilimali muhimu, taasisi hizi zinawezesha wajasiriamali na waanzilishi kushinda vikwazo vya awali, kuwawezesha kuzingatia ukuaji na maendeleo ya biashara.
Zaidi ya hayo, kujumuishwa kwa teknolojia za habari na mawasiliano (TEHAMA) katika mifumo hii ya msaada kunarahisisha ongezeko la uzalishaji wa biashara na ufikiaji wa soko katika sekta mbalimbali.
Serikali katika maeneo mbalimbali Afrika zimetambua uwezo wa shughuli za kijasiriamali zilizoongezeka katika kuleta faida za kiuchumi lakini pia kuboresha mshikamano wa kijamii.
Ikitarajiwa kuwa theluthi moja ya vijana duniani itaishi Afrika ifikapo mwaka 2050, jukumu linawaangukia serikali na biashara sawa kusaidia kizazi kijacho kuendeleza mipango ya ukuaji wa muda mrefu.
Kulea, kushauri, na kufadhili uwezo wa kijasiriamali inakuwa muhimu katika juhudi hii.
Serikali hazipaswi tu kutumikia kama wasimamizi bali kama vyombo vya kufanikisha utamaduni wa ujasiriamali.
Kwa kutekeleza sera zinazochochea uvumbuzi, kutoa programu za ushauri nasaha zilizolengwa, na kurahisisha upatikanaji wa mtaji, mataifa ya Afrika yanaweza kujenga mazingira yanayofaa kufungua uwezo wa kijasiriamali uliofichwa ndani ya vijana wao.
Rasilimali na Tishio
Tunavyonavige kupitia kutokuwa na uhakika kwa uchumi na kupungua kwa kasi, inakuwa muhimu kuchunguza njia mpya za kusaidia wamiliki wa biashara vijana.
Mifano halisi inaweza kushindwa kushughulikia changamoto zinazoendelea za mazingira ya biashara.
Serikali, biashara, na taasisi za fedha zinahitaji kushirikiana katika kubuni mikakati mipya inayolinda wajasiriamali vijana kutokana na usumbufu wa baadaye.
Kushughulikia ukosefu wa ajira miongoni mwa vijana barani Afrika kunahitaji juhudi ya kina na ya ushirikiano.
Kwa kutambua idadi ya vijana kama rasilimali yenye thamani na tishio linalowezekana, na kwa kuwekeza kimkakati katika mifumo ya msaada wa ujasiriamali, serikali na biashara zinaweza kufungua faida ya idadi ya watu barani.
Mustakabali wa maendeleo endelevu ya Afrika unategemea uwezo wake wa kutumia roho ya kijasiriamali ya vijana wake, ikitengeneza njia kwa uvumbuzi, ukuaji wa kiuchumi, na maendeleo ya kijamii.
Mwandishi Mohamed Guleid ni Naibu Gavana wa zamani wa Kaunti ya Isiolo nchini Kenya
Kanusho: Maoni ya mwandishi hayalazimishi kuakisi maoni, mitazamo na sera za uhariri za TRT Afrika.
