Na Kaddu Sebunya
Afrika iko katika wakati muhimu. Miaka ya hivi majuzi imeonyesha uwezo wa bara letu kuorodhesha njia ya maendeleo inayojikita katika uendelevu, ushirikishwaji, na uvumbuzi.
Kuna ishara za kutia moyo. Mnamo 2024, nusu ya uwekezaji wote wa mitaji barani Afrika ulikuwa wa kijani, ikionyesha dhamira inayokua ya ukuaji endelevu.
Tunapotazama mbele, ni lazima tuwe na mikakati kuhusu changamoto za muda mfupi na wenye maono kuhusu malengo ya muda mrefu.
Mashirika ya siyo ya serikali (NGOs) lazima yaendelee kuongoza kwa maadili ya ushirikishwaji, uwajibikaji na heshima. Na viongozi wa ulimwengu lazima wahimizwe kufanya vivyo hivyo.
Uchaguzi ujao wa Umoja wa Afrika mwezi huu wa Februari, kwa mfano, unatoa fursa ya kuimarisha aina ya uongozi unaohitajika ili kuendeleza Afrika mbele.
Mwaka huu uwe mwaka ambao tutakazingatia makosa ya miaka ya awali na kurekekebisha mustakbali. Ni lazima tuchukue hatua.
Ufahamu kuhusu "jinsi" ya kuleta ustawi wa Afrika na kuelewa uhusiano kati ya upotevu wa bayoanuwai, mabadiliko ya hali ya hewa, uhaba wa chakula, na afya ya umma lazima ipawe kipao mbele.
Tathmini ya Nexus ya IPBES iliyotolewa hivi majuzi inaangazia umuhimu wa kwa nini ni lazima tuchukue hatua sasa.
Zaidi ya nusu ya idadi ya watu duniani wanaishi katika maeneo yenye athari kubwa zaidi kutokana na upungufu wa bioanuwai, upatikanaji na ubora wa maji, usalama wa chakula, na ongezeko la hatari za afya na athari mbaya za mabadiliko ya hali ya hewa.
Zaidi ya hayo, gharama za kushughulikia upotevu wa bayoanuwai, ambayo tayari ina pengo kubwa la kifedha, ingeongezeka maradufu ikiwa itacheleweshwa kwa miaka kumi na kuongeza kiwango cha chini kinachokadiriwa cha dola bilioni 500 kwa mwaka kushughulikia mabadiliko ya hali ya hewa.
Fursa siku za usoni
Mnamo 2024, kulikuwa na chaguzi 65 za ngazi ya kitaifa zilizofanyika ulimwenguni, na kuifanya kuwa moja ya miaka muhimu zaidi ya uchaguzi katika historia.
Haya yanatayarisha miaka muhimu mbeleni, yakitoa taswira ya uwezo wa uongozi katika kuunda mustakabali endelevu.
Kote barani Afrika na kwingineko, wapiga kura walionyesha ongezeko la mahitaji ya viongozi wanaotanguliza uwazi, ushirikishwaji na maono ya muda mrefu. Mwaka wa 2025 kuna chaguzi 45 zilizopangwa kote ulimwenguni, hali inayofanya viwango vya matarajio kuwa vya juu.
Viongozi waliochaguliwa katika kipindi hiki watakuwa muhimu katika kukuza ushirikiano unaovuka mipaka na sekta, kuhakikisha kwamba mifumo ya uwajibikaji ni thabiti na yenye ufanisi.
Haja ya viongozi wanaotetea mabadiliko ya sera muhimu haijawahi kuwa kubwa zaidi.
Athari za pamoja za chaguzi hizi zitajitokeza katika vizazi vyote, na kusisitiza umuhimu wa kuchagua watu binafsi ambao wataelekeza mataifa yao—na jumuiya ya kimataifa—kuelekea mustakabali wa uwajibikaji na fursa ya pamoja.
Mwaka huu, Eneo la Biashara Huria la Bara la Afrika (AfCFTA) linatazamiwa kuleta mapinduzi katika biashara ya ndani ya Afrika, likilenga kuondoa asilimia 90 ya ushuru wa bidhaa na kuongeza biashara kati ya nchi za Afrika kutoka 16% hadi 52%.
Uchumi wetu wa kidijitali unakadiriwa kufikia Dola za Marekani bilioni 180, kwa kuchochewa na kuongezeka kwa muunganisho wa intaneti na idadi kubwa ya watu wenye ujuzi wa teknolojia.
Hii ina maana gani kwa watu na wanyamapori?
Inamaanisha fursa nyingi za kuleta uhifadhi kwenye jedwali kama kichocheo cha ukuaji wa uchumi kupitia bidhaa na huduma zinazotegemea asili, kukuza minyororo ya thamani endelevu, na kuongeza teknolojia kwa maarifa ya hali ya juu zaidi na kufanya maamuzi bora.
Mwaka huu unaadhimisha tukio lingine muhimu: Afrika Kusini itakuwa taifa la kwanza la Afrika kuwa mwenyeji wa Mkutano wa G20.
Itakuwa fursa kwa Afŕika kushinikiza kuwepo kwa mfumo wa haki wa kiuchumi wa kimataifa ambao unajumuisha ahadi kali zaidi za ufadhili wa kijani, biashaŕa ya usawa, na uwekezaji kwa watu, hasa vijana na wanawake.
Lazima tusisitize jukumu la Afrika katika kushughulikia changamoto za kimataifa kama vile mabadiliko ya hali ya hewa, upotevu wa bioanuwai na umaskini.
Wakati wa Kombe la Mataifa ya Afrika mwaka jana, idadi ya timu za Kiafrika zilizopata msukumo kutoka kwa wanyamapori kwa majina ya timu zao ilionekana, ikiangazia uhusiano wetu wa kijamii na kitamaduni kwa asili.
Miunganisho hiyo, kama vile michezo, hutuleta pamoja. Zinatuunganisha. Wacha watutie moyo katika mwaka wa 2025.
Safari yetu katika 2025 lazima iwe ya matumaini, dhamira, na hatua inayowaweka watu katikati ya uhifadhi.
Ni lazima tuzingatie masuluhisho ya uhifadhi ambayo yanasaidia Afrika--na ulimwengu--kuelewa, kuthamini, na kuimarisha urithi wa asili wa Afrika kwa njia zinazojenga mustakabali wa bara letu ambapo watu na wanyamapori wanastawi.
Mwandishi, Kaddu Kiwe Sebunya ni Mkurugenzi Mtendaji wa Wakfu wa Wanyamapori wa Afrika (AWF) mwenye taaluma ya uhifadhi kwa zaidi ya miongo mitatu kote Marekani, Afrika na Ulaya.
Maoni yaliyotolewa na mwandishi hayaakisi maoni na sera za uhariri za TRT Afrika.
