Kila mwaka, Julai 4, Wanyarwanda huadhimisha kumbukumbu ya ukombozi. Julai 1994 ilifikia mwisho wa vita vya ukombozi wa Rwanda, vilivyoanza mwaka 1990, vilivyoanzishwa na Jeshi la Wazalendo la Rwanda (RPA).
Ni wakati wa kusherehekea mafanikio yaliyopatikana katika safari ya ujenzi mpya, iliyoanza baada ya Mauaji ya Kimbari ya 1994 dhidi ya Watutsi kusitishwa na RPA, tawi la kijeshi la Rwanda Patriotic Front (RPF-Inkotanyi).
Miongo kadhaa tangu 1994 imeshuhudia Rwanda ikijijenga upya kutoka kwenye majivu ya mauaji ya halaiki, kubadilisha hali ya kijamii na kiuchumi na kujiweka kama kielelezo cha kupona baada ya vita.
"Imekuwa safari ya maendeleo sana, safari ambayo tuliianza kutoka mwanzo. Ilibidi tujenge taasisi za kisiasa, kiuchumi na kijamii kuanzia mwanzo," ameelezea msemaji wa jeshi la Rwanda Brigedia Generali Ronald Rwivanga.
"Kuhusiana na mabadiliko ya kijamii, tulifanya mengi katika kujaribu kuunganisha watu pamoja. Tulifuta kitambulisho ambacho kilikuwa na sifa za kikabila na tunaweka mkazo wetu wote kwa Ndi Umunyarwanda," Rwivanga ameongezea.
"Sisi sote ni Wanyarwanda. Haijalishi unatoka kabila gani. Hilo limekuwa na sehemu muhimu sana katika mabadiliko yetu," amesema.
Ukombozi wa Rwanda uliongozwa na Rais wa Sasa Paul kagame.
Vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Rwanda vilikuwa kati ya Wanajeshi wa Rwanda, wakiwakilisha serikali ya Rwanda, na waasi wa Rwandan Patriotic Front (RPF).
Vita hivyo vilivyodumu kuanzia 1990 hadi 1994 vilitokana na mzozo wa muda mrefu kati ya makundi ya Wahutu na Watutsi ndani ya wakazi wa Rwanda.
Vita vilianza Oktoba 1, 1990 wakati RPF ilipovamia kaskazini-mashariki mwa Rwanda, na kusonga mbele kilomita 60 kuingia nchini humo.
Mambo yaligeuka makali kufuatia mauaji ya Rais Habyarimana tarehe 6 Aprili 1994, ambapo zaidi ya Watutsi 1,000,000 waliuawa katika Mauaji ya Kimbari dhidi ya Watutsi, na hivyo kuzidisha vita.
Baada ya miezi ya vita, RPF, chini ya Paul Kagame kwa wakati huu, ilitumia nusu ya mwisho wa Juni kupigana kukomboa mji mkuu.
Hatimaye RPF ilishinda Jeshi la Rwanda na kukomboa Kigali tarehe 4 Julai.
RPF ilitangaza ushindi, huku Paul Kagame akitajwa kuwa kiongozi mpya.
Tarehe 4 Julai iliteuliwa mara moja na serikali mpya kama Siku ya Ukombozi.
