Wabunge wa Uingereza wamepiga kura kuunga mkono mpango wa serikali wa kuwatuma baadhi ya watu wanaotafuta hifadhi nchini humo kwenda nchini Rwanda, wakirudisha sera ambayo imekasirisha mashirika ya kutetea haki za binadamu na kuigharimu Uingereza takriban dola milioni 300, bila hata ndege moja kutua Rwanda.
Bunge la House of Commons lilipiga kura 313-269 kuidhinisha mswada wa serikali ya Rwanda kimsingi, na kuutuma kwa uchunguzi zaidi.
Mswada huo unalenga kushinda uamuzi wa Mahakama ya Juu ya Uingereza kwamba mpango wa kuwatuma wahamiaji wanaofika Uingereza kupitia mlango wa bahari Uingereza kwa boti hadi Rwanda - ambako wangekaa kwa kudumu - ni kinyume cha sheria.
Kwa kawaida kura ya Jumanne ingekuwa rasmi. Wahafidhina wa Sunak wana wingi wa kura, na mara ya mwisho muswada wa serikali ulishindwa katika kura yake ya kwanza ya Commons - inayojulikana kama usomaji wa pili - ilikuwa 1986.
Waziri arejea nyumbani
Lakini Mswada wa Usalama wa Rwanda (Ukimbizi na Uhamiaji) unakabiliwa na upinzani kutoka kwa watu wenye msimamo mkali kwenye haki ya Conservative, ambao wanasema hauweki mikakati y akutosha kuhakikisha wahamiaji wanaofika Uingereza bila kibali wanaweza kufukuzwa.
Serikali ilikuwa na hofu juu ya matokeo hivi kwamba iliamuru Waziri wa Hali ya Hewa Graham Stuart kurudi kutoka mkutano wa kilele wa COP28 huko Dubai, ambapo mazungumzo yako katika saa zake za mwisho, kwa ajili ya kupiga kura.
Kwenye mtandao wa kijamii, Sunak aliwataka wabunge kuunga mkono "sheria kali zaidi ya kupinga uhamiaji haramu."
"Mswada huu utaturuhusu kudhibiti wanaoingia nchini - sio magenge ya uhalifu au mahakama za kigeni," aliandika kwenye X, ambayo zamani ilijulikana kama Twitter. "Ili kuzuia maboti, tunahitaji kuunga mkono muswada huu."
Sera yenye utata
Mpango wa Rwanda ni sera ghali, yenye utata mkubwa ambayo hadi sasa haijatuma hata mtu mmoja katika nchi hiyo ya Afrika Mashariki. Lakini limekuwa suala la msingi kwa Sunak, kiini cha ahadi yake ya "kusimamisha boti" kuleta wahamiaji wasioidhinishwa nchini Uingereza kupitia mlango wa Uingereza kutoka Ufaransa. Zaidi ya watu 29,000 wamefanya hivyo mwaka huu, kutoka 46,000 mwaka wote wa 2022.
Sunak anaamini kutekeleza ahadi yake kutaruhusu chama cha Conservatives kuziba pengo kubwa la kura za maoni na chama cha upinzani cha Labour kabla ya uchaguzi ambao lazima ufanyike mwaka ujao.
Mpango huo umekabiliwa na changamoto nyingi za kisheria, na mwezi uliopita mahakama kuu ya Uingereza iliamua kuwa ni kinyume cha sheria, ikisema Rwanda si mahali salama kwa wakimbizi.
Kujibu, Uingereza na Rwanda zilitia saini mkataba wa kuahidi kuimarisha ulinzi kwa wahamiaji. Serikali ya Sunak inahoji kuwa mkataba huo unairuhusu kupitisha sheria inayotangaza Rwanda kuwa mahali salama, bila kujali uamuzi wa Mahakama ya Juu.
'Imesimamia misingi hafifu'
Sheria, ikiwa itaidhinishwa na Bunge, itaruhusu serikali "kukataa" sehemu za sheria za haki za binadamu za Uingereza linapokuja suala la madai ya ukimbizi yanayohusiana na Rwanda.
Kiongozi wa Chama cha Labour Keir Starmer aliuita mswada huo kuwa ni "janja".
"Imejengwa juu ya mchanga hafifu. Haitafanya kazi, "alisema.
Mswada huo umekabiliwa na ukosoaji kutoka kwa wabunge wa chama cha Conservative wanaojali kwamba unaweka kando mahakama. Aliyekuwa Katibu wa Haki Robert Buckland aliwaambia wabunge kwamba "Bunge hili ni huru, lakini pia tuna uhuru wa mahakama na sheria ya kuzingatia akilini."
