Cyril Ramaphosa alichaguliwa tena kuwa rais wa Afrika Kusini siku ya Ijumaa, baada ya kufanya makubaliano na upinzani kwa ajili ya serikali ya umoja wa kitaifa baada ya matokeo mabaya zaidi ya uchaguzi wa chama chake cha African National Congress tangu kumalizika kwa ubaguzi wa rangi.
Ramaphosa alishinda kwa kishindo katika kura dhidi ya mgombea wa kushtukiza ambaye pia alipendekezwa katika Bunge - Julius Malema, kiongozi wa chama cha siasa kali za mrengo wa kushoto cha Economic Freedom Fighters.
Ramaphosa alifikia makubaliano hayo na chama cha Democratic Alliance kinachoongozwa na wazungu na angalau vyama vingine viwili vidogo kama Bunge likifanya kikao chake cha kwanza tangu uchaguzi na kujiandaa kumchagua mkuu wa nchi.
Lakini Ramaphosa, 71, ameibuka kuwa dhaifu kutokana na uchaguzi wa Mei 29 huku ANC ikipoteza wingi wake wa wabunge, na baadhi ya wachambuzi wa masuala ya kisiasa wamehoji iwapo ataweza kuhudumu kwa muhula wa pili kamili wa miaka mitano.
Chama cha ANC kilipata asilimia 40 pekee ya kura, kumaanisha kwamba vuguvugu la ukombozi lilipaswa kujadili makubaliano ya kugawana madaraka na vyama hasimu kwa mara ya kwanza katika kipindi cha miaka 30.
Bado maswali yanabakia
Pamoja na DA, washirika wa ANC katika serikali ya mseto ni pamoja na chama cha kihafidhina cha Inkatha Freedom Party na Muungano wa mrengo wa kulia wa Patriotic Alliance.
Maswali mengi yanasalia kuhusu jinsi watakavyogawanya kazi muhimu na kupatanisha nafasi pinzani za sera.
Mwanachama wa ANC alichaguliwa kuwa spika wa bunge, huku mgombea wa DA akifanywa naibu spika. Ramaphosa anatarajiwa kuachia nyadhifa za baraza la mawaziri kwa DA, IFP na PA.
Baada ya kura hiyo, kiongozi wa zamani wa chama cha wafanyakazi Ramaphosa aliungwa mkono na maafisa wakuu wa ANC kusalia.
ANC imegawanyika
Lakini chama chake kimegawanyika pakubwa, na baadhi ya wapinzani wa chama cha Ramaphosa wanaweza kuwa hawajasamehe makosa ya muda mrefu.
Mustakabali wa Ramaphosa kama rais ulining'inia hapo awali. Ripoti ya jopo iliyopatikana mwaka wa 2022 kwamba huenda alitenda utovu wa nidhamu kutokana na pesa nyingi zilizowekwa kwenye samani katika mbuga yake.
Alikanusha makosa juu ya kashfa hiyo, iliyopewa jina la "Farmgate", na alishinda muhula mpya wa miaka mitano kama kiongozi wa ANC baadaye mwaka huo.
Lakini uchaguzi wa mwezi uliopita, ambapo mgao wa kura wa ANC ulipungua kwa sababu ya hasira ya wapiga kura juu ya masuala kama vile ukosefu mkubwa wa ajira, uhalifu na kukatika kwa umeme, unaweza kuleta changamoto kubwa zaidi.
Uchumi uliodumaa
Ramaphosa alichaguliwa kuwa kiongozi wa ANC mwishoni mwa 2017 kwa ahadi ya kusafisha sura ya chama na kufufua uchumi baada ya miaka tisa ya kashfa, unyang'anyi na kuzorota kwa uchumi chini ya mtangulizi wake, Jacob Zuma.
Lakini wimbi la kwanza la furaha wakati alipokuwa mkuu wa nchi mnamo 2018 lilififia haraka.
Zaidi ya miaka sita baadaye, uchumi unasalia kuwa palepale na kashfa bado zinaendelea kuzunguka maafisa wakuu wa ANC.
Pigo kubwa katika uchaguzi wa mwezi uliopita lilipigwa na adui wa Ramaphosa, Zuma, ambaye chama chake kipya cha Umkhonto we Sizwe kilitimiza matarajio yake na kufanya uungwaji mkono mkubwa wa ANC, hasa katika jimbo analotoka Zuma la KwaZulu-Natal (KZN).
Ramaphosa amekosolewa kwa kuonekana kuegemea kwenye mageuzi muhimu ili kuepuka kuzidisha mipasuko katika chama chake - mbali na uamuzi aliouonyesha kama kiongozi wa chama katika miaka ya 1980.
Kujenga upatanishi
Wafuasi wake, hata hivyo, wanapongeza ujuzi wake wa kujenga maridhiano na jukumu lake katika kuendeleza sifa ya Afrika Kusini kama bingwa wa kile kinachoitwa "Global South", mkato wa kundi la nchi za kipato cha chini na cha kati.
Wakati wa janga la COVID-19, Ramaphosa alikuwa mmoja wa sauti maarufu ulimwenguni akitoa wito wa usambazaji wa haki wa chanjo.
Hivi majuzi, Afrika Kusini iliwasilisha kesi ya mauaji ya halaiki dhidi ya Israel katika Mahakama ya Kimataifa ya Haki, na kusababisha majaji kutoa uamuzi mwezi uliopita kwamba Israel lazima isitishe mashambulizi yake ya kijeshi katika mji wa Gaza wa Rafah. Israel imekataa madai hayo na kuendelea na mashambulizi yake huko Rafah.
Katika kampeni, Ramaphosa alitaka kuiga mafanikio ya ANC katika kipindi cha miaka 30 iliyopita, lakini wakosoaji wanasema ametoa kidogo katika njia ya ufumbuzi mpya kwa changamoto kubwa za Afrika Kusini.
Baada ya upigaji kura, alivitaka vyama vya siasa kupunguza migawanyiko yao ya kiitikadi na rangi kwa manufaa ya nchi.
"Waafrika Kusini wanatarajia vyama ambavyo wamevipigia kura kupata muafaka, kumaliza tofauti zao na kuchukua hatua kwa manufaa ya kila mtu. Hivyo ndivyo Waafrika Kusini wamesema," alitangaza.
