Huku Israel ikiendelea kutishia kuanzisha mashambulizi kamili dhidi ya Rafah, Misri imekosolewa sana kutokana na ripoti za vyombo vya habari kwamba inajiandaa na kujenga kambi kwenye mpaka wake kuwahifadhi Wapalestina wanaotawanywa na shambulio la kijeshi.
Sehemu kubwa ya ukosoaji huo unaonekana kuwa mkubwa kupita kiasi, wakati Misri inaendelea kupinga vikali kuhamishwa kwa nguvu na kuendelea kushinikiza Israel kusitisha uvamizi wake. Nchi hiyo pia imekuwa ikijiandaa kwa muda, uwezekano wa uvunjaji wa mpaka wake na kufanya kazi kwa njia ya kuwasaidia Wapalestina wanaohitaji msaada.
Kujibu ripoti za vyombo vya habari kuhusu maandalizi ya mpaka wiki iliyopita, Diaa Rashwan, mkuu wa Huduma wa Habari ya Serikali ya Misri (SIS), alisema kuhamishwa kwa lazima au kwa hiari kwa Wapalestina kutamaainisha "kufutwa kabisa kwa kadhia ya Palestina na tishio moja kwa moja kwa uhuru wa Misri na usalama wa kitaifa."
Picha zilizotolewa na vikundi vya ufuatiliaji na wanaharakati zinaonyesha ujenzi mkubwa upande wa Misri wa kituo cha Rafah, ikiwa ni pamoja na vizuizi vya zege na kusawasishwa kwa ardhi. Lakini mwanadiplomasia wa juu wa Cairo aliikataa madai kwamba Misri ilikuwa inajenga "mpango wa dharura" wa kuwahifadhi Wapalestina wanaotawanywa.
"Hatutashughulika na nadharia. Na tutaendelea kuwaita marafiki wetu wote, wanaoelewa ugumu na hatari zilizoambatana nayo, sio tu kutoa msaada kwa kauli, bali pia kuonyesha wazi kwamba kutakuwa na hatia kwa aina yoyote ya uhamishaji," alisema Waziri wa Mambo ya Nje wa Misri Sameh Shoukry.
Hali halisi inaonekana kuwa Cairo imeipa mbele ujenzi wa "eneo la logistiki" lililopangwa huko Rafah kufanikisha misaada muhimu. Mahitaji ya misaada ya afya na ya kibinadamu yanaonekana kuwa makubwa zaidi, huku Mkuu wa Shirika la Afya Ulimwenguni (WHO) anaiita Gaza kuwa "eneo la kifo."
Mashambulio yaliyopangwa na Israel dhidi ya Rafah - wanapoishi takriban Wapalestina milioni 1.4 waliotawanywa kwenye eneo la Rafah - yameleta pia uchunguzi mkubwa kwa ulinzi wa mpaka wa Cairo, ambao umekuwa katika hali ya mabadiliko ya mara kwa mara kwa miezi kadhaa.
Siku chache baada ya Israel kuanzisha mashambulizi yake huko Gaza mwezi wa Oktoba, Cairo ilikataa kabisa uwezekano wa "njia salama" kwa Wapalestina wanaolazimika kuondoka kwenye ukanda huo. Msimamo huo haujabadilika huku Misri ikionya washirika wa Magharibi na Waarabu, juu ya "matokeo mabaya" kutokana na aina yoyote ya uhamishaji wa lazima, na kutangaza shambulio la Israel huko Rafah kuwa "mstari mwekundu".
Upinzani wa Misri kwa uvamizi wa ardhini wa Israel una uzito mkubwa kwa uhuru wa Wapalestina. Kulingana na historia ya Israel ya unyanyasaji na kuwafukuza, inaweza kamwe kutoruhusu Wapalestina waliofukuzwa kurudi kwenye nyumba zao.
Kielelezo muhimu ni kiza cha 1948 Nakba (maafa), ambapo Wapalestina 700,000 walikimbia au kulazimishwa kutoka kwa nyumba zao. Hakukuwa na uthibitisho wa haraka wa kurejea majumbani mwao.
Hivyo, hali ya sasa ya uhamisho haiwezi kukubalika kwa Misri na pia kwa mataifa mengi, ikiwa ni pamoja na Uturuki, ambayo inapinga jaribio la kuondoa watu huko Gaza na kuratibu na Cairo kuzuia shambulio la Rafah.
Aina yoyote ya uhamishaji mkubwa inaweza kwa urahisi kuonekana kuwa wa kudumu, kuvunja mkataba wa amani kati ya Israel na Misri wa mwaka 1979, na kuhatarisha kabisa moyo wa upinzani wa Wapalestina: haki isiyopingika ya kuwa na taifa.
Cairo imekuwa thabiti katika mazungumzo muhimu ya kusitisha mapigano na bado ina mashaka makubwa juu ya ahadi za Israel dhidi ya kusambaa kwa wakimbizi kutoka mpakani. Mapema mwezi huu, Misri iliimarisha msukumo wake wa kidiplomasia na Marekani, Israel, na Qatar kurejesha mazungumzo yaliyotatizwa na bado inaratibu matarajio kwa ajili ya makubaliano ya amani yanayoweza kutokea.
Hata kama mchakato bado haujazaa matunda, jitihada za Cairo kupata suluhisho zinasaidia kupinga wazo kwamba inaunga mkono uhamishaji wa lazima kabisa. Ikiwa lengo kuu lilikuwa kuchukua Wapalestina waliolazimika kukimbia mpakani, haionekani kuwa na maana kwa Misri kupinga hatari ya uhamishaji wa lazima na kukataa mashambulizi makubwa ya ardhini ya Israel.
Katika Mahakama ya Kimataifa ya Haki (ICJ) wiki hii, Misri ilikosoa vikali sera za Israel za uhamishaji mkubwa, adhabu ya pamoja, na ghasia zisizochagua dhidi ya Wapalestina, ikisema shambulio linalotarajiwa huko Rafah ni ushahidi wa wazi wa kuhamishwa kwa lazima.
Maendeleo haya yanaweka swali msingi: kwamba Misri inaonekana kujenga "eneo la kizuizi" kwa Wapalestina katika upande wake wa mpaka. Ujenzi kama huo ungeashiria kukubalika kwa matokeo ya shambulizi la Israel kwa Rafah.
Hii ni tofauti kubwa na onyo kali la Misri kwa maafisa wa Magharibi, ikiwa ni pamoja na Waziri wa Mambo ya Nje wa Marekani Antony Blinken, kwamba kuwalazimisha Wapalestina kuingia Sinai haitokubalika kabisa.
Zaidi ya hayo, Cairo inaonekana kutokuwa tayari kuamini ahadi za Israel dhidi ya uhamishaji mkubwa. Katika siku za hivi karibuni, Netanyahu ameongeza wito wake kwa uvamizi wa ardhini huko Rafah, akikaidi shinikizo la kimataifa, na kushindwa kushawishi Washington kuhusu mpango wowote unaoweza kuhakikisha usalama wa raia katika mji huo.
Akizungumza na Reuters, afisa wa ulinzi wa Israel alisema kwamba Wapalestina hawataruhusiwa kurudi kaskazini, akipingana na msimamo rasmi wa Tel Aviv na kutoa changamoto uwezekano wa harakati na msaada ndani ya eneo hilo - jambo ambalo limetathminiwa na Cairo.
Mapema kabla ya shambulio la Israel huko Gaza kushika kasi, eneo la mpaka la Misri tayari lilikuwa na vizuizi na eneo la kizuizi. Ujenzi huu uliotangulia mgogoro wa sasa, unafanya iwe ngumu kuunganisha maendeleo ya eneo la mpaka kama majibu ya haraka kwa uhamishaji mkubwa wa lazima wa Wapalestina.
Kwa ujumla, Misri inaendelea kupinga vikali uhamishaji wa lazima wa Wapalestina, na kukataa kulegeza kampeni yake ya kusitisha mashambulizi ya Rafah ya Israel. Haya yote yanaweka ukweli kwenye madai kwamba Misri imekubali matokeo ya shambulio.
Mwandishi, Hannan Hussain, ni mtaalamu wa mambo ya kimataifa na mwandishi. Alikuwa Mwanafunzi wa Fulbright wa usalama wa kimataifa katika Chuo Kikuu cha Maryland, na ametoa ushauri kwa New Lines Instititute Strategy and Policy huko huko Washington. Kazi ya Hussain imechapishwa na Carnegie Endowment for International Peace, Georgetown Journal of International Affairs, na Express Tribune (mshirika wa International New York Times).
Taarifa: Maoni yaliyotolewa na mwandishi hayana lazima yafanane na maoni, mtazamo, na sera za uhariri za TRT Afrika.
