Kamati ya wanaharakati wa demokrasia ya Sudan iliripoti Alhamisi kuwa "zaidi ya 104" wamekufa katika siku moja wakati vikosi vya wanamgambo viliposhambulia kijiji, wakati UN ilionya juu ya kuhamishwa kwa wingi na njaa.
Vikosi vya Msaada wa Haraka (RSF), ambavyo vimekuwa kwenye vita na jeshi la kawaida tangu Aprili 2023, Jumatano vilishambulia kijiji cha Wad al-Noura katika jimbo la al-Jazira "katika mawimbi mawili" kwa kutumia mizinga mikubwa, Kamati ya Upinzani ya Madani ilisema.
Iliripoti Jumatano kuwa wanamgambo wanaotisha walikuwa "wamevamia kijiji", na kusababisha vifo vya watu wengi na kuhamishwa kwa watu wengi.
Shambulio hilo "limechukua maisha ya mashahidi zaidi ya 104" na "limejeruhi mamia" ilisema kamati hiyo, moja ya makundi kadhaa ya msingi kama hayo kote Sudan, ikiongeza kuwa ilipata idadi hiyo kupitia "mawasiliano ya awali na wakazi wa kijiji."
Jeshi halijatoa tamko rasmi, lakini baraza la utawala la Sudan, chini ya mkuu wa jeshi Abdel Fattah al-Burhan, liliita shambulio la Jumatano "mauaji ya kikatili ya raia wasio na hatia."
Picha za kaburi la halaiki
Kwenye mitandao ya kijamii, kamati hiyo ilishiriki picha za kile ilichosema kuwa ni "kaburi la halaiki" kwenye uwanja wa umma, ikionyesha mistari ya sanda nyeupe zilizowekwa kwenye uwanja wa ndani.
Kwa zaidi ya mwaka mmoja, vita vimeua makumi ya maelfu ya watu, ikiwa ni pamoja na hadi 15,000 katika mji mmoja wa Darfur Magharibi.
Hata hivyo, idadi kamili ya vifo vya vita haijulikani, na baadhi ya makadirio ya hadi 150,000, kulingana na mjumbe maalum wa Marekani kwa Sudan Tom Perriello.
RSF imekuwa ikizingira na kushambulia vijiji vyote kote nchini, na imekuwa ikijulikana kwa uporaji mkubwa pamoja na vurugu za kijinsia na kikabila.
'Mauaji ya kikatili'
Katika tamko la Jumatano usiku, RSF ilisema ilishambulia kambi tatu za jeshi katika eneo la Wad al-Noura, na kupambana na adui yake "nje ya mji."
Kamati ya upinzani iliita tamko la RSF kuwa ni jaribio "linalotarajiwa" la "kuhalalisha watu wa Wad al-Noura na kuwachukulia kama lengo halali."
Pia ilisema kuwa wakazi wa kijiji walikuwa "waliomba msaada kutoka kwa vikosi vya silaha, ambavyo havikujibu."
Jeshi limekosolewa mara kwa mara na raia wa Sudan kwa "kuwakimbia" na kurudi nyuma mbele ya mashambulizi ya RSF, hasa katika al-Jazira na eneo la magharibi la Darfur.
Mamilioni ya watu wamehamishwa
Zote jeshi na RSF - zinazoongozwa na naibu wa zamani wa Burhan Mohamed Hamdan Daglo - zimetuhumiwa kwa uhalifu wa kivita, ikiwa ni pamoja na kuwashambulia raia, kupiga mabomu maeneo ya makazi kiholela na uporaji au kuzuia misaada ya kibinadamu.
Mawakili wa Dharura, kundi la kujitolea la pro-demokrasia ambalo linarekodi ukatili wa vita, walitaka Alhamisi shambulio la Wad al-Noura kuwa "uhalifu wa kivita" na kuzitaka jumuiya za kimataifa "ziweke shinikizo" kwa pande zote kuheshimu sheria za kimataifa.
Shirika la Umoja wa Mataifa la Uhamiaji lilionya Alhamisi kuwa idadi ya watu waliokimbia makazi yao ndani ya Sudan inaweza "kufikia milioni 10" ndani ya siku chache.
Tangu vita vilipoanza, zaidi ya watu milioni saba wamekimbia makazi yao kwenda sehemu nyingine za Sudan, na kuongeza idadi ya watu milioni 2.8 ambao tayari walikuwa wamehamishwa kutokana na migogoro ya awali katika nchi hiyo yenye wakazi milioni 48.
Kote Sudan, asilimia 70 ya wale waliokimbia makazi yao "sasa wanajaribu kuishi katika maeneo ambayo yako hatarini kukumbwa na njaa", iliongeza.
UN inasema watu milioni 18 nchini Sudan wanakabiliwa na njaa kali, huku watoto milioni 3.6 wakiwa na utapiamlo mkali.
