Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo imewasilisha malalamiko ya jinai dhidi ya Apple (AAPL.O), kufungua kampuni tanzu mpya nchini Ufaransa na Ubelgiji, ikiishutumu kampuni hiyo ya kiteknolojia kutumia madini yenye migogoro katika usambazaji, wanasheria wa serikali ya Congo waliiambia Reuters.
DRC ni chanzo kikuu cha madini ya bati, tantalum na tungsten, madini ya 3T yanayotumika katika kompyuta na simu za rununu. Lakini baadhi ya migodi ya madini inaendeshwa na makundi yenye silaha yanayohusika katika mauaji ya raia, ubakaji mkubwa, uporaji na uhalifu mwingine, kulingana na wataalam wa Umoja wa Mataifa na makundi ya haki za binadamu.
Apple hachimbi madini ya msingi moja kwa moja na inasema inakagua wasambazaji, kuchapisha matokeo na kufadhili mashirika ambayo yanatafuta kuboresha ufuatiliaji wa madini.
Uwasilishaji wake wa 2023 kuhusu madini ya migogoro, unafungua ukanda mpya kwa Tume ya Usalama na Ubadilishanaji ya Marekani ambayo ilisema hakuna washirika wake wa kuyeyusha au wasafishaji wa madini ya 3T au dhahabu katika mfululizo wake wa ugavi aliyefadhili au kunufaisha makundi yenye silaha nchini Congo au nchi jirani.
Lakini mawakili wa kimataifa wanaoiwakilisha Congo wanahoji kuwa Apple inatumia madini yaliyoibiwa kutoka Congo na kusafishwa kupitia minyororo ya kimataifa ya ugavi, ambayo wanasema inaifanya kampuni hiyo kuhusika katika uhalifu unaofanyika nchini DRC.
Sambamba na malalamiko yaliyowasilishwa kwa ofisi ya mwendesha mashitaka wa Paris na kwa ofisi ya hakimu anayechunguza Ubelgiji siku ya Jumatatu, Congo inashutumu kampuni tanzu za Apple France, Apple Retail France na Apple Retail Ubelgiji kwa makosa kadhaa.
Hizi ni pamoja na kuficha uhalifu wa kivita na utoroshaji wa madini yaliyochafuliwa, kushughulikia bidhaa zilizoibiwa, na kutekeleza vitendo vya udanganyifu vya kibiashara ili kuwahakikishia wateja kuwa minyororo ya ugavi ni safi.
"Ni wazi kwamba kundi la Apple, Apple France na Apple Retail France wanajua vyema kwamba mnyororo wao wa ugavi wa madini unategemea makosa ya kimfumo," lasema malalamiko hayo ya Ufaransa, baada ya kunukuu ripoti za Umoja wa Mataifa na haki za mzozo mashariki mwa Kongo.
Ubelgiji ilikuwa na wajibu mahususi wa kimaadili kuchukua hatua kwa sababu uporaji wa rasilimali za Congo ulianza wakati wa utawala wa kikoloni wa karne ya 19 wa Mfalme Leopold II, wakili wa Ubelgiji wa Congo Christophe Marchand alisema.
"Ni wajibu kwa Ubelgiji kusaidia Congo katika jitihada zake za kutumia njia za mahakama kukomesha wizi huo," alisema.
Malalamiko hayo, yaliyotayarishwa na wanasheria kwa niaba ya waziri wa sheria wa Congo, yanatoa madai sio tu dhidi ya kampuni tanzu za eneo hilo bali dhidi ya kundi la Apple kwa ujumla.
Ufaransa na Ubelgiji zilichaguliwa kwa sababu ya msisitizo wao mkubwa juu ya uwajibikaji wa mashirika.
Mamlaka za mahakama katika mataifa yote mawili zitaamua iwapo zitachunguza malalamiko hayo zaidi na kufungua mashtaka ya uhalifu.
Katika kesi isiyohusiana mwezi Machi mwaka huu, mahakama ya shirikisho la Marekani ilikataa jaribio la walalamikaji wa kibinafsi kuwawajibisha Apple, Google, Tesla, Dell na Microsoft kwa kile walalamikaji walichoeleza kuwa ni utegemezi wao katika ajira ya watoto katika migodi ya kobalti ya Congo.
