Na Fawaz Turki
Kwa watu wa Gaza, leo ni siku ya masiku. Mauaji na unyonge waliokuwa wanayakabili kutoka kwa watu wasio na ubinadamu ambao walikuwa wakifanyiwa kila siku katika siku 470 mfululizo za vita umekoma - angalau kwa sasa.
Itakubidi uwe mtu mwenye matumaini kamili au mwenye kujidanganya ili kuamini kwamba kwa kukubali hatimaye kusitisha mapigano siku ya Jumatano - Israeli inakusudia kusitisha vita vyake vya maangamizi dhidi ya watu kidogo wa Gaza.
Huko Gaza, ni wafu tu - ikiwa ni pamoja na maelfu kati yao ambao hawajahesabiwa chini ya vifusi au katika makaburi ya muda - wameona mwisho wa vita.
Walio hai bado watahitaji kukabiliana na malalamiko ya kudumu ya dola ya Kizayuni dhidi yao, hali ambayo dola ya Kizayuni imekuwa nayo tangu ilipojipandikizia katika nchi ya Palestina karibu miongo minane iliyopita.
Lakini usitishwaji wa mapigano ni usitishaji mapigano na ulikaribishwa na watu wa Gaza, ambao takriban wote wamelemazwa mwili na roho kwa maumivu yasiyopimika ya kuwapoteza wapendwa wao. Na walikuwa hapo siku ya Jumanne, katika milipuko ya ghafla ya furaha na hata maonyesho ya hadharani ya mapenzi, walionyesha hali ya kufarihisha sana katika mitaa yao iliyotapakaa vifusi. Walakini, ahueni hii na shangwe zilichanganyika na ufahamu mdogo kwamba mpango wa usitishaji vita waliyokuwa wakisherehekea ulikuwa dhaifu sana.
Ndio, ni kweli, usitishaji huo wa mapigano ulikaribishwa na Wapalestina, kama ilivyokuwa kwa wafuasi wao ulimwenguni kote, ingawa walijua hii haikuwa karibu kuwa usitishaji wa mapigano sawa, tuseme, ule uliozingatiwa kwenye 'Western Front' mnamo Novemba 24, 1914, wakati wanajeshi wa Ufaransa, Waingereza na Wajerumani waliposherehekea wiki nzima kabla ya Krismasi, wakisalimiana na kuimba.
Siku ya Jumatano, siku moja baada ya kutiwa saini kwa makubaliano hayo, na siku tatu kabla ya kutekelezwa ardhini, jeshi la Israeli limefanya mashambulizi mabaya katika eneo la kati na kaskazini mwa Gaza na kusababisha mauaji ya kiholela ya watu 123, wakiwemo watoto 33 na wanawake 33, na kujeruhi wengine zaidi ya 270.
Makubaliano dhaifu
Kwa hivyo, udhaifu wetu kwamba usitishaji wa mapigano utadumu na kwamba utadumu katika awamu yake ya tatu, uondoaji wa wanajeshi wa Israeli kutoka kwa kizuizi, sio haki kabisa, kwa kuzingatia mambo mawili ya kweli juu yake.
Makubaliano ya kusitisha mapigano yanaripotiwa kuwa ya utata na masharti yake yaliandaliwa kwa urahisi na wapatanishi waliokuwa na hamu ya kukamilisha makubaliano ambayo yanaweza kukwama kwa urahisi.
Na kisha kuna serikali ya muungano tawala isiyo na utulivu, isiyo na uhakika na isiyotabirika katika Israeli, ambayo kichwa cha waziri mkuu kinashikiliwa na kile ambacho kinakubaliwa ulimwenguni kote ni watu wenye msimamo mkali wa mrengo wa kulia wa Kimasihi na wenye msimamo mkali ambao vitendo vyao vimefichua mgawanyiko mkubwa katika jamii ya Israeli na hali mbaya ya siasa za Israeli za wakati wetu.
Ni wazi kwamba watu hawa, mradi tu wataendelea kuwa sehemu ya muungano huu, wataleta tishio kwa maisha marefu ya makubaliano ya kusitisha mapigano katika awamu zake zote tatu,bila ya kuwa na uhakika.
Awamu ya kwanza - kubadilishana wafungwa - ni sehemu rahisi, yenye mantiki. Halafu inakuja awamu ya pili isiyowezekana, isiyo na mantiki ambayo inaona wanajeshi wa Israeli wakiondoka Gaza (huku wakiweka mstari wa kusitisha mapigano kwenye mpaka wa kaskazini na mwingine kando ya Ukanda wa Philadelphia upande wa kusini) na kuruhusu mamia ya maelfu ya Wagaza "kurejea makwao."
Wagaza kurudi makwao? Nyumba zipi hizo?
Hakuna nyumba iliyosazwa huko Gaza.
Uharibifu wa kutisha
Uharibifu huo, kama ilivyotathminiwa na Kituo cha Satelaiti cha Umoja wa Mataifa (UNOSAT), ni wa kushangaza: takriban nyumba 257,800 ziliharibiwa huko Gaza, na kuacha karibu asilimia 95 ya idadi ya watu kabla ya vita ya watu milioni 2.3 bila makazi, ikiwa ni pamoja na uharibifu wa makusudi wa misikiti, shule, maduka, vituo vya kijamii na kadhalika, pamoja ulipuaji makusudi wa majengo ya umma, kama vile vyuo vikuu na maeneo ya miundombinu.
Ili kuiweka sawa, ikiwa vifusi vingerundikwa kwenye lundo 11, kila moja ingeshindana na ukubwa wa Piramidi Kuu ya Giza huko Misri.
Na kisha kuna kifusi chenyewe. Utupaji wa uchafu huu mkubwa katika eneo dogo kama Gaza - sehemu kubwa italazimika kupelekwa nje ya mipaka ya Ukanda huo, juhudi inayokadiriwa kuchukua miaka 14 - kabla ya Wapalestina kuanza kujenga upya, ambayo inatazamiwa katika awamu ya tatu ya makubaliano.
Wiki iliyopita, kama waziri wa zamani wa mambo ya nje wa zamani, Antony Blinken alitoa hotuba - ambayo aliitumia kusisitiza urithi wake kama kuwezesha ghasia za Israeli huko Gaza - mbele ya hadhara katika Baraza la Atlantiki ambapo alizungumza kwa upole juu yake,"ujenzi upya" na "utawala" wa Gaza.
Tumaini gani limesalia?
Je, mapatano haya dhaifu ni mwanzo wa mwisho wa mateso ya Gaza? Kwa kusikitisha, jibu linaonekana kuwa hapana.
Mahali fulani huko Gaza leo, siku ambayo inategemewa kwamba makombora na mabomu ya pauni 2000 yataacha kuangukia vichwa vya raia wasio na hatia tena, kuna mtoto asiye na mtu (na maelfu kama yeye) akijiambia: "Mimi bado nina njaa bado niko peke yangu.
Bila kushughulikia ukandamizaji wa kimfumo, vizuizi vya kiuchumi, na mkwamo wa kisiasa ambao unafafanua maisha katika Gaza, usitishaji huu wa mapigano unahatarisha kuwa pazia jingine katika mzunguko usioisha wa ghasia.
Kwa usitishaji huu wa mapigano kuashiria kweli mwanzo wa mwisho wa uchungu wa Gaza, vitendo vya ujasiri lazima vifuate. Vizuizi lazima viondolewe. Uhalifu wa kivita lazima uchukuliwe hatua. Na sababu kuu za mzozo huu wa miongo mingi-ukaliaji wa mabavu, uhamishaji na kunyimwa utaifa wa Palestina-lazima zishughulikiwe. La sivyo Gaza ikiwa itasalia katika uharibifu wa kudumu.
Mwandishi, Fawaz Turki, alizaliwa Haifa mnamo 1940, alikimbia na familia yake kwenda Lebanon kufuatia Nakba ya 1948 na sasa ni mwandishi wa habari Mpalestina, mhadhiri na mwandishi anayeishi Washington, DC. Machapisho yake ni pamoja na The Disinherited: Journey of Palestinian Exile (1972), Soul in Exile (New York, 1988) na Exile’s Return: The Makingof a Palestinian-American (New York, 1995).
Maoni yaliyotolewa na mwandishi hayaakisi maoni na sera za uhariri za TRT Afrika.
