Watu wenye asili ya Kiafrika bado wanakabiliwa na "changamoto kubwa" katika kushiriki kikamilifu katika masuala ya umma katika nchi nyingi kutokana na "ubaguzi wa kimfumo na kutengwa mara nyingi kunakotokana na urithi wa utumwa na ukoloni," Ofisi ya Haki za Kibinadamu ya Umoja wa Mataifa imesema.
Ripoti hiyo inasema kwamba "ubaguzi wa kimfumo unaendelea kuathiri vibaya watu wa asili ya Kiafrika katika nyanja zote za maisha," OHCHR ilisema katika taarifa Jumanne.
Vifo vya watu wa asili ya Kiafrika wakati au baada ya makabiliano na vyombo vya usalama vinaendelea, ilibainisha na kuashiria kuwa maendeleo madogo yamepatikana katika kukabiliana na hali ya kutokujali - bila kujali vita vya muda mrefu vya familia zinazodai uwajibikaji na azimio linalofaa.
"Ili ubaguzi wa kimfumo uangamizwe, mataifa lazima yaharakishe hatua kuelekea ushiriki wenye maana, jumuishi na salama kwa watu wenye asili ya Kiafrika katika kila nyanja ya masuala ya umma," Kamishna Mkuu wa Umoja wa Mataifa wa Haki za Kibinadamu Volker Turk alisema.
"Njia muhimu ya kuanzia ni kwa mataifa kuhakikisha kuwa mahitaji, uzoefu na utaalamu wa watu wenye asili ya Afrika ni muhimu katika utungaji sera, utekelezaji na tathmini," alisema. "Hakuna chochote juu yao bila wao," aliongeza.
Vikwazo
Ripoti hiyo inaonyesha mifano halisi ya mipango iliyotekelezwa ili kuhimiza ushiriki wa watu wenye asili ya Kiafrika katika masuala ya umma katika baadhi ya mataifa.
Pia ilikubali vikwazo vilivyo hai na kutokuwepo kwa mataifa kadhaa ya "mazingira salama na wezeshi yanayowawezesha watu wa asili ya Kiafrika kushiriki na kubadilishana uzoefu na utaalamu wao ili kushawishi uundwaji sera."
"Unyanyasaji wa rangi na ubaguzi, ufuatiliaji, ukandamizaji, vitisho, kukamatwa na ukatili dhidi ya watu wenye asili ya Kiafrika na watendaji wa mashirika ya kiraia wenye asili ya Afrika huzuia ushiriki wa maana, jumuishi na salama kwa watu wenye asili ya Kiafrika katika masuala ya umma katika nchi nyingi," Turk alisema.
Alizitaka nchi kufichua mbinu za kisheria, sera na kitaasisi zilizo na ushahidi mwingi ili kutokomeza ubaguzi wa kimuundo katika kila nyanja ya uwepo wake, ikiwa ni pamoja na utekelezaji wa sheria.
Ripoti hiyo itawasilishwa rasmi kwa Baraza la Haki za Kibinadamu la Umoja wa Mataifa tarehe 5 Oktoba.
