Na Brian Okoth
Ilikua katika miaka ya 1990 na mwanzoni mwa miaka ya 2000 katika mtaa wa kawaida katika mji wa bandari wa Mombasa nchini Kenya, sinema zilicheza jukumu kubwa katika burudani yetu - zaidi ya zinavyofanya kwa watoto leo.
Sekta ya filamu ya Marekani ilikuwa tayari imeanza. Kwa Waafrika wengi, mazingira ya kigeni "ya kustaajabisha" yalikuwa ni yale ambayo hawakuweza kuhusiana nayo kwa urahisi.
Kisha zikaja sinema za Kinigeria ambazo baadaye zingejulikana kama sinema za Nollywood, jina lililobadilishwa kutoka kwa sinema za Amerika za Hollywood.
Filamu za Nollywood ziliakisi mazingira ya Kiafrika, ziliathiri tabia zetu, zilitambulisha tasnia ya burudani ya Nigeria kwetu, na kuunda sanamu ambazo tungetamani kuiga.
Vichekesho: sanaa kwa wachache
Ingawa sinema nyingi ziliegemezwa kwenye mada za mapenzi, wivu, na pesa, chache zilichukua njia ya ucheshi, na labda ni kwa sababu dhahiri - kwamba kuwafanya watu wacheke sio kazi rahisi.
Utafiti uliochapishwa na Chuo Kikuu cha Florida unasema kwamba mtu anayejishughulisha na uigizaji wa vichekesho lazima avutie itikadi tano - ukweli, nguvu, kutolingana, mvutano, na mbinu - ikiwa anataka kufaulu katika sanaa.
Juu ya ukweli, utafiti unasema "haijalishi jinsi hali ilivyo ya ajabu au ya upuuzi, mhusika anapaswa kujikita katika ukweli wa ukweli wa kibinadamu."
Juu ya ukubwa, utafiti unasema "mahitaji na matakwa ya mhusika wa vichekesho lazima yawe makali zaidi, yawe ya kina zaidi, na yafuatiliwe kwa ukali zaidi kuliko yale ya mhusika mkuu."
'Kuenda kinyume ya matarajio'
Juu ya kutolingana, utafiti unasema kwamba hadhira, kwa kawaida, hupata ucheshi katika tabia ya kipuuzi. "Kazi ya mwigizaji katika vichekesho inapaswa kuwa kuongeza nyakati hizo za kurudi nyuma kwa kuigiza (kufanya) au kuishi kinyume na kile ambacho hadhira inatazamia kwa mhusika katika hali fulani," utafiti unasema.
Kuhusu mvutano, utafiti huo unasema kwamba "kila mzaha ni kitendo cha kujenga mvutano na kisha kuuachilia." Utafiti huo unaongeza kuwa "mvuto wa kufurahisha" hutengenezwa kwa hadhira wanapotaka kujua kitakachofuata.
Na hatimaye, juu ya mbinu, utafiti unasema mwigizaji lazima awe na usawa kati ya kazi ya ndani ambayo inahitajika ili kumfanya mhusika "kweli" au "halisi," na kazi ya nje ya kukaa kwa uangalifu kushiriki katika utekelezaji wa comedy. na mazingira ya nje ya mchezo.
Waigizaji wachache wanaweza kukidhi matakwa matano ya vichekesho kwa wakati mmoja, na kuwafanya watu wacheke.
Kundi la wasomi
Nchini Nigeria - na Afrika kwa ugani - majina ambayo yanakuja mbele ni John Okafor, Nkem Owoh, Osita Iheme, Sam Loco Efe na Patience Ozokwor.
Kikundi cha wasomi, hakika, kina majina mengine, lakini bado, waigizaji walio na vipawa vya ucheshi wanabaki kuhesabika.
John Okafor, kama Bw Ibu, hakuwa "mwigizaji mwingine yeyote." Kwa zaidi ya miaka 40, aliwafanya watu wacheke. Na vichekesho vyake vilikuwa safi kila wakati.
Siku moja anaigiza akiwa amevalia nguo za kike, na amejipodoa vibaya, ikiwa ni pamoja na kupaka rangi nyekundu ya midomo kwa uzembe, na siku nyingine, ni mlinzi mwenye akili polepole, ambaye ana matatizo ya kuchukua maelekezo ya msingi kwa lugha ya Kiingereza.
Ari Kubwa
Katika sinema nyingine, alipenda chakula bila kipimo, wakati katika moja maalum, alikuwa na tatizo la kuelewa maneno "safisha na kuvaa." Alifanya nini baada ya kuomba ushauri wa mtoto wake (Osita Iheme)? Aliiosha ile nguo na kuivaa hadharani huku ikiwa bado inatiririka maji.
Bwana Ibu hakuwahi kurudia vichekesho katika filamu zake zilizofuata, licha ya kuigiza katika angalau maonyesho 200.
Na ni kwa moyo huo wa ubora ambapo alishinda tuzo nyingi, ikiwa ni pamoja na Tuzo la Africa Movie Academy la Muigizaji Bora katika Jukumu Linaloongoza, na Muigizaji Bora wa Vichekesho katika Tuzo za Vichekesho vya Kiafrika.
Mnamo Machi 2, mwigizaji huyo mkongwe alipumzika baada ya miezi kadhaa ya afya mbaya.
Kifo
Chama cha Waigizaji cha Nigeria kilisema Jumamosi kwamba baba huyo wa watoto watatu alifariki kutokana na mshtuko wa moyo katika hospitali moja katika mji mkuu wa kibiashara wa Nigeria Lagos.
Mnamo Novemba 2023, familia yake ilitangaza kwamba mguu wa mwigizaji huyo ulilazimika kukatwa ili kuokoa maisha yake.
Siku ya Jumapili, Waziri wa Sanaa, Utamaduni na Uchumi wa Ubunifu wa Nigeria Hannatu Musa Musawa alitaja kifo cha Bw Ibu "cha bahati mbaya sana na cha kusikitisha kwetu sote katika tasnia ya burudani."
Hata wakati Afrika inaomboleza mzee huyo mwenye umri wa miaka 62, ulimwengu unashukuru kuwa amependeza kwenye skrini zetu, kwa kuwa hakuwa "mwigizaji mwingine yeyote."
