Na Awa Cheikh Faye
Hip-hop ina umri wa miaka hamsini, umri unaoheshimika kwa mtindo wa muziki ambao kwa ujumla unahusishwa na vijana. Ilizinduliwa miaka 50 iliyopita huko Bronx, Hip-hop inajumuisha utamaduni, mtindo wa maisha, muziki, densi, graffiti, harakati na vipengele vingi zaidi.
Mdundo ambao vizazi vipya kote ulimwenguni wamecheza nao uliundwa tarehe 11 Agosti 1973 na DJ mzaliwa wa Jamaika, Clive Campbell, almaarufu DJ Kool Herc.
Ulipotokea New York, uliwapa vijana jukwaa la kukemea umaskini na ubaguzi wanaokabiliana nao.
Hip-hop iliendelea kusambaa Amerika na ulimwengu katika muziki, michezo na mitindo. Na Afrika haikuachwa nyuma.
Hip Hop Ndani ya Afrika
Huko Senegali, muziki wa hip-hop ulichukua sura ya kitamaduni kwa dhoruba mwaka wa 1988. Ilianza na vikundi vya densi vilivyoundwa na vijana kujaribu kuiga densi ya 'breakdance' kutoka kwa wasanii wao wapendwa wakati huo, ambayo walikuwa wanaona kwenye televisheni.
"Kwa hiyo vikundi hivi vidogo vilianza kucheza na kujaribu kuona jinsi gani wanaweza kuiga kile kilichokuwa kikifanyika Marekani, hadi wakafikiri kuwa inawezekana kuimba kwa Wolof," anasema Profesa Mamadou Dramé, Makamu Mkuu wa Kitivo cha Elimu na Mafunzo ya Sayansi na Teknolojia katika Chuo Kikuu cha Cheikh Anta Diop huko Dakar (Fastef).
''Waliona ni muhimu kuwa na mawasiliano na kuzungumza na watu ambao uliwalenga kwa ujumbe wakok wa muziki kwa lugha wanayoielewa, na kuanzia wakati huo na kuendelea walianza kurap kwa Kiwolof," anaongeza.
Hii ilifuatiwa na wimbo wa kwanza wa kufoka katika Kiwolof (lugha kuu ya Senegal) ulioimbwa na kikundi cha Positive Black Soul mnamo 1989.
Vikundi vya rap vilifungua njia kwa kizazi kizima kufanya njia hii ya kujieleza kuwa yao wenyewe, na kuigeuza kuwa chombo cha harakati za kisiasa na kijamii, na pia chombo cha habari na elimu ya kiraia, haswa kuanzia miaka ya 1990 na kuendelea.
Harakati za kisiasa
"Ni kweli kwamba kulikuwa na mazungumzo ya kisiasa, lakini hayakuwa muhimu zaidi. Kuanzia wakati huo na kuendelea, mazungumzo ya kisiasa yalikuwa yanahitajiwa na wasanii wa rap, hasa wa kundi la Rapadio na rap yao kali. wakati huo, wasanii wa rapa waliacha kuzungumza juu ya hisia au mapenzi, na badala yake walipaswa kuchukua msimamo wa kujitolea kisiasa," anasema Profesa Dramé.
Galsen rap imekuwa na sehemu yake ya vikundi vya hadithi kama vile Positive Black Soul, Rapadio, Daara J na Wa BMG 44, kwa kutaja wachache tu, ambao walifungua njia kwa kizazi cha leo, ambacho kinajumuisha Sister LB.
Kulingana na Sister LB, ushiriki wa kiraia ungali hai na unaendelea hadi leo, na wasanii wanachukua masomo mengi zaidi.
Ushiriki wa wananchi bado unaendelea hadi leo, kulingana na Sister LB, ambaye anabainisha mseto wa masomo na sababu zinazokuzwa na wasanii.
Rapa huyo wa Senegal, ambaye anajivunia kuwa mwanachama wa vuguvugu ambalo limedumu kwa nusu karne, anasema kwamba miaka 50 ya hip-hop inamtia moyo kuwa mstahimilivu zaidi.
"Hata ikiwa ni ngumu kwa sababu hip hop ya Senegal imepitia mengi, lakini maagizo hayajabadilika. Shauku bado ipo, na hiyo ndiyo inatuwezesha kuwa hapa na kusherehekea harakati ambazo zimetupa mengi," anasema.
Sélbé, ambaye jina lake halisi la kwanza ni Sélbé, aliingia kwenye hip-hop ili kutafuta jukwaa la kujieleza. Rapa huyo hutumia sanaa yake kushiriki matatizo na matumaini yake na jamii, kama watangulizi wake walivyofanya.
Hali ya akili
"Nchini Senegal, vijana, hasa wanawake, hawaruhusiwi kushiriki katika mijadala ya hadhara. Ndiyo maana niliamua kuchukua kipaza sauti, ili kubeba sauti yangu na sauti ya wanawake wote wanaokabiliwa na dhuluma", anasema kwa imani.
Ushawishi wa Hip Hop Leo, majina kama vile Dip Doundou Guiss, Samba Peuzzi, Sister LB, Akhlou Brick, Ngaka Blindé, Omzo Dollar n.k. hubeba mwenge wa hip-hop ya Galsen na kuwa na ushawishi dhahiri kwa vijana.
Profesa Dramé anasema hip-hop ni "sanaa ya kuishi" na "hali ya akili" ambayo inaonekana katika jinsi vijana wanavyojieleza mitaani, katika mtindo wao wa mavazi, lakini pia katika mitazamo na tabia zao.
Inaweza kuonekana kwenye michoro mikubwa kwenye kuta zinazoweka barabara na barabara za mji mkuu wa Senegal. Inaweza pia kuonekana kwenye misururu ya wabunifu wa ndani kama vile rapa na mwanamitindo Baay Souley.
"Roho ya hip-hop ilikuwa ya ustadi, uchanya na uraia. Aina mpya ya Wasenegal, waliowajibika na kushiriki katika jamii, walihamasishwa na hip hop, haswa kwa kizazi cha 80s na 90, lakini msukumo ulitoka kwa galsen hip hop (verlan akimaanisha Senegal)," anaelezea Profesa Dramé.
"Hip hop iliathiri sana mchezo unapoona wanamieleka kama Tyson ambaye alitengeneza 'Boul falé' falsafa yao," anaongeza.
Mbali na matakwa ya kisiasa ambayo yaliifanya kuwa maarufu sana katika miaka ya 90, na licha ya ushindani kutoka kwa Afrobeat na Mbalax, muziki wa hip-hop wa Galsen unajitengeneza upya kila mara, na kuleta vipaji vipya msimu baada ya msimu, kiasi cha kufurahisha wapenzi wa muziki.
