Marekani, ambayo inaendelea kuipatia Israel silaha na kuilinda katika Umoja wa Mataifa, imehitimisha kuwa vitengo vitano vya kijeshi vya Israel vilifanya ukiukaji mkubwa wa haki za binadamu dhidi ya Wapalestina katika Ukingo wa Magharibi unaokaliwa kwa mabavu muda mrefu kabla ya uvamizi wa Hamas mnamo Oktoba 7.
Vitengo vinne kati ya hivi vimechukua hatua za kurekebisha, naibu msemaji wa Wizara ya Mambo ya Nje Vedant Patel alisema Jumatatu, huku mashauriano yakiendelea na serikali ya Israel kuhusu kitengo cha tano.
"Baada ya mchakato makini, tulipata vitengo vitano vya Israel vinavyohusika na matukio ya ukiukaji mkubwa wa haki za binadamu," Idara ya Mambo ya Nje iliongeza.
Tabia hii yote ilifanyika kabla ya shambulio la Oktoba 7 la Hamas na haikuwa Gaza, alibainisha.
Patel alikataa kubainisha vitengo au kusema ni hatua gani serikali ya Israel imechukua dhidi yao.
Ripoti za vyombo vya habari zimebainisha kikosi kimoja kiitwacho Netzah Yehuda, chenye historia ndefu ya utovu wa nidhamu, iliyoathiriwa na itikadi iliyokita mizizi katika ukoloni wa walowezi, kuwa inashutumiwa kwa unyanyasaji.
Sheria za Marekani zinazuia serikali kufadhili au kuvipa silaha vikosi vya usalama vya kigeni ambavyo dhidi yake kuna madai ya kuaminika ya ukiukaji wa haki za binadamu.
Marekani ndiyo msambazaji mkuu wa usaidizi wa kijeshi na kifedha kwa Israel, ikimpa mshirika wake dola bilioni 3.8 katika dola ya kila mwaka ya kijeshi.
Ilitangaza uungaji mkono wake kamili kwa Israeli tangu mwanzo wa vita mwaka jana. Marekani hairudi nyuma katika kuipatia Israeli silaha, bila kujali maafa ya raia wa Gaza.
Mauaji ya kimbari huko Gaza?
Kundi la Muqawama wa Palestina Hamas linasema mashambulizi yake ya Oktoba 7 dhidi ya Israel ambayo yalimshangaza adui yake mkuu yalipangwa kujibu mashambulizi ya Israel dhidi ya Msikiti wa Al Aqsa, ghasia za walowezi katika Ukingo wa Magharibi unaokaliwa kwa mabavu na kurudisha swali la Palestina mezani.
Katika shambulio la kushangaza, watu wenye silaha wa Hamas waliingia katika maeneo mengi kama 22 nje ya Gaza, ikiwa ni pamoja na miji na jumuiya nyinginezo hadi kilomita 24 kutoka kwenye uzio wa Gaza.
Katika maeneo mengi, wanaripotiwa kukabiliana na wanajeshi wengi huku jeshi la Israel likiharakisha kujibu, na kusababisha mauaji ya Waisrael 1140, mamia yao wakiwa wanajeshi.
Wapiganaji wa Hamas waliwachukua mateka wapatao 240 hadi Gaza pia.
Makumi kati yao baadaye walibadilishwa na Wapalestina waliokuwa wamefungwa katika magereza ya Israel.
Kwa sasa mateka 130 wamesalia Gaza, wakiwemo 34 ambao jeshi la Israel linasema wamekufa, baadhi yao waliuawa katika mashambulizi ya kiholela ya Israel.
Tangu Oktoba mwaka jana, Israel imeshambulia Gaza kwa mashambulizi makali kutoka angani, nchi kavu na baharini, na kuua zaidi ya Wapalestina 34,400, wengi wao wakiwa ni watoto na wanawake, na kujeruhi zaidi ya 77,600 na kuwafanya wengi wa watu milioni 2.3 kuyahama makazi yao katika eneo hilo dogo la pwani.
Kwa kuhusika kwao katika mauaji ya Gaza, Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu (ICC) huenda ikatoa vibali vya kukamatwa kwa Waziri Mkuu wa Israel Benjamin Netanyahu, Waziri wa Ulinzi Yoav Gallant, na maafisa wakuu wa kijeshi, kulingana na ripoti nyingi za vyombo vya habari.
Tayari, Mahakama ya Kimataifa ya Haki imeona kuwa ni sahihi kwamba Israel imefanya vitendo vinavyokiuka Mkataba wa Mauaji ya Kimbari.
Francesca Albanese, ripota maalum wa Umoja wa Mataifa kuhusu hali ya haki katika maeneo ya Wapalestina, anasema kuna misingi ya kuridhisha ya kuamini kuwa Israel imefanya mauaji ya kimbari dhidi ya Wapalestina huko Gaza.
