Mwanzilishi wa WikiLeaks Julian Assange ameamua kukiri kosa chini ya makubaliano na Idara ya Sheria ya Marekani, ambayo yalisababisha kuachiliwa huru baada ya miaka mitano katika gereza la Uingereza na kurejea Australia, WikiLeaks na nyaraka za mahakama zilisema.
Wikileaks ilisema Jumatatu kwamba "Julian Assange yuko huru", na kuongeza mwanzilishi wake alikuwa ameondoka kwenye gereza la Uingereza na alisafirishwa kwa ndege kutoka Uingereza.
Wikileaks ilitangaza mahali alipo Assange muda mfupi baada ya nyaraka za mahakama kuonyesha kwamba alipaswa kukiri hatia baadaye wiki hii kwa kukiuka sheria ya kijasusi ya Marekani - ambapo alifichua madai ya uhalifu wa kivita uliofanywa na wanajeshi wa Marekani - katika makubaliano ambayo yatamruhusu kurejea nyumbani Australia.
Nyaraka zilizowasilishwa Jumatatu jioni zilifichua kuwa Assange amekubali kukiri shtaka la jinai kuhusiana na jukumu lake katika mojawapo ya ukiukaji mkubwa wa serikali ya Marekani wa mambo ya siri, kama sehemu ya makubaliano na Idara ya Sheria ambayo yatamruhusu kuepuka kifungo Marekani.
Mwanzilishi huyo wa WikiLeaks anatarajiwa kufikishwa mahakamani na kuhukumiwa kifungo cha miezi 62, ambapo zitaondolewa siko zote alizokaa katika gereza la Uingereza, ukimruhusu kurejea alikozaliwa, Australia.
Serikali ya Australia ilisema inafahamu taratibu za kisheria za Assange, na kuongeza kuwa kesi yake "imeendelea kwa muda mrefu sana".
Waziri Mkuu Anthony Albanese "imekuwa wazi - kesi ya Bw Assange imeendelea kwa muda mrefu sana na hakuna chochote cha kufaidika kwa kuendelea kufungwa kwake," msemaji wa serikali alisema.
Mtaalamu wa Umoja wa Mataifa Jumatano alipongeza uamuzi wa Mahakama Kuu ya Haki mjini London kuruhusu rufaa ya Assange dhidi ya kurejeshwa kwake Marekani, na kuutaja kuwa "unafuu wa kukaribishwa."
Hata hivyo, Alice Jill Edwards, ripota maalum wa Umoja wa Mataifa kuhusu mateso, alionya katika taarifa yake kwamba "kesi bado haijaisha."
"Nakaribisha uamuzi wa Mahakama Kuu kuruhusu kesi hiyo kuendelea kukata rufaa kamili. Hii ni kesi tata sana, lakini kiini chake ni masuala yanayohusu haki za binadamu na maadili tunayoshikilia kama jamii na ulinzi unaotolewa kwa wale ambao kufichua uhalifu wa kivita unaowezekana," Edwards alisema.
'Vita vya muda mrefu vya kisheria'
Katika tukio la hivi majuzi, mahakama iliamua kwamba uhakikisho wa Marekani haukuwa wa kushawishi vya kutosha, na hivyo kuandaa njia ya kuchunguzwa upya kwa rufaa ya Assange.
Kwa hiyo, hatarejeshwa kisheria Marekani kujibu mashtaka 18 yanayohusiana na Sheria ya Ujasusi ya 1917 kutokana na madai ya kusambaza taarifa za siri kupitia WikiLeaks.
"Athari za sakata hili la muda mrefu la kisheria limeathiri sana afya ya Bw. Assange. Natumai kwamba serikali zinazohusika, ikiwa ni pamoja na nchi ya Bw. Assange mwenyewe ya Australia, zinaweza kufikia makubaliano, badala ya kuendelea zaidi na vita vya muda mrefu vya kisheria." " alisema.
Assange, ambaye amekuwa akizuiliwa katika gereza la Uingereza tangu 2019, anakabiliwa na kurejeshwa kwa madai ya kuvujisha nyaraka za siri mwaka 2010-2011.
Mtafuta ukweli
Mahakama Kuu ya Uingereza, katika uamuzi muhimu wa 2021, iliamuru kwamba Assange arudishwe Marekani, ikitupilia mbali madai juu ya hali yake dhaifu ya kiakili na hatari ambazo angeweza kukabiliana nazo katika ,agereza ya Marekani.
Kufuatia kesi hiyo, Mahakama ya Juu ilikubali uamuzi huo mwaka wa 2022, huku Waziri wa Mambo ya Ndani wa wakati huo Priti Patel akiidhinisha amri ya kurejeshwa kwa Assange.
Katika ombi lake la hivi punde la kuachiliwa, Assange anatafuta idhini ya kuchunguza uamuzi wa Patel na kupinga uamuzi wa awali wa mahakama wa 2021.
Uamuzi wa Mahakama Kuu ya Uingereza mwezi Machi ulimpa Assange haki ya kukata rufaa ya kurejeshwa kwake Marekani, na kuamua dhidi ya utekelezaji wa haraka wa uamuzi huo.
Mnamo miaka ya 2010, WikiLeaks ilianza kutoa msururu wa ufichuzi wa milipuko, ikijumuisha mamia ya maelfu ya hati za siri za jeshi la Merika zinazohusiana na uvamizi wa wake wa Afghanistan na Iraqi, pamoja na nyaya nyingi za siri za kidiplomasia, ambazo zilijumuisha uhalifu wa kivita unaowezekana kufanywa na jeshi la Marekani.
Nyaya hizi zilikuwa na tathmini za wazi na zisizopendeza za wanadiplomasia wa Marekani wa wenzao wa kigeni, wakiwemo wakuu wa nchi ambao ushirikiano wao ulikuwa muhimu katika "kukabiliana na ugaidi".
Kwa kupata na kuchapisha kwa ujasiri hati kuu za siri za serikali ya Marekani, ambazo nyingi zilikuwa za habari na za kawaida kwa mazungumzo ya kisiasa ya kimataifa, Assange mara nyingi hutazamwa na wengi kama shujaa, mtafutaji wa ukweli, na bingwa wa demokrasia.
