Maendeleo ya Gaza yarejeshwa nyuma miaka 60 na vita: UNDP

Maendeleo ya Gaza yarejeshwa nyuma miaka 60 na vita: UNDP

"Ni uharibifu wa ajabu wa miundombinu ambao umetokea."
Muonekano wa angani wa uharibifu uliosababishwa na vita vya siku 470 vya Israeli huko Gaza, Januari 24, 2025. / Picha: AA

Vita vya Israel huko Gaza vimerudisha nyuma maendeleo katika eneo la Palestina kwa miaka 60 na kukusanya mabilioni ya dola yanayohitajika kwa ajili ya ujenzi mpya itakuwa kazi kubwa, Umoja wa Mataifa ulisema.

Takriban theluthi mbili ya majengo yote huko Gaza yameharibiwa, na kuondoa makadirio ya tani milioni 42 za kifusi itakuwa hatari na tata, mkuu wa Mpango wa Maendeleo wa Umoja wa Mataifa alisema.

"Pengine kati ya asilimia 65 hadi 70 ya majengo huko Gaza aidha yameharibiwa kabisa au kuharibiwa," Achim Steiner alisema katika mahojiano katika mkutano wa kila mwaka wa Baraza la Uchumi la Dunia katika mji wa mapumziko wa Ski wa Uswizi wa Davos.

"Lakini pia tunazungumza juu ya uchumi ambao umeharibiwa, ambapo tunakadiria kuwa takriban miaka 60 ya maendeleo imepotea katika vita hivi kwa miezi 15.

"Watu milioni mbili ambao wako katika Ukanda wa Gaza wamepoteza sio tu makazi yao: wamepoteza miundombinu, mifumo ya kusafisha maji taka, mifumo ya usambazaji wa maji safi, udhibiti wa taka za umma.

Miundombinu yote haya ya msingi na vipengele vya huduma havipo."

Na kwa idadi hizi zote kubwa, Steiner alisisitiza: "Kukata tamaa kwa binadamu sio tu kitu ambacho unaweza kupata katika takwimu."

'Miaka na miaka'

Makubaliano tete ya kusitisha mapigano kati ya Israel na Hamas katika vita vya Gaza yalianza kutekelezwa siku ya Jumapili.

Steiner alisema ilikuwa vigumu kukadiria muda wa ujenzi upya kutokana na hali "tete" ya kusitisha mapigano, na kwa sababu lengo la haraka la Umoja wa Mataifa ni juu ya misaada ya kuokoa maisha.

"Tunapozungumza juu ya ujenzi, hatuzungumzii mwaka mmoja au miwili hapa," alisema.

"Tunazungumza juu ya miaka na miaka, hadi unakaribia kujenga tena, kwanza kabisa, miundombinu, lakini pia ni uchumi mzima.

"Watu walikuwa na akiba. Watu walikuwa na mikopo. Watu walikuwa wamewekeza katika biashara. Na yote haya yamepotea. Kwa hiyo tunazungumzia hali ya kimwili na ya kiuchumi na kwa namna fulani hata kisaikolojia kwa ajili ya ujenzi upya."

Alisema ujenzi huo pekee utagharimu "mabilioni ya dola", na "tunakabiliwa na mapambano makubwa ya jinsi ya kuhamasisha upatikanaji wa kiwango hicho cha fedha".

Uharibifu wa 'Ajabu'

Kiasi kinachokadiriwa cha vifusi bado kinaweza kuongezeka na kitaacha juhudi za ujenzi upya na changamoto kubwa.

"Hii si kazi rahisi ya kuipakia na kuisafirisha mahali fulani. Vifusi hivi ni hatari. Mara nyingi bado kuna miili ambayo inaweza kuwa haijapatikana. Kuna silaha ambazo hazijalipuka, mabomu ya ardhini," Steiner alielezea.

"Hatua moja ni kuchakata tena. Kwa kujenga upya, kuna kiwango kikubwa ambacho unaweza kusaga tena nyenzo hizi na kuzitumia katika mchakato wa ujenzi," Steiner alisema.

"Suluhisho la muda litakuwa kuhamisha vifusi kwenye madampo ya muda ambapo vinaweza kuchukuliwa baadaye kwa usindikaji wa kudumu au utupaji."

Wakati huo huo, ikiwa usitishwaji wa mapigano utadumu na makampuni kuimarika, Steiner alisema kiasi kikubwa cha miundombinu ya muda kitahitajika.

"Takriban kila shule na kila hospitali imeharibiwa vibaya au kubomolewa," alisema.

TRT World