Burkina Faso inayoongozwa na Junta na Mali zimeonya kwamba uingiliaji wowote wa kijeshi nchini Niger kumrejesha madarakani Rais Mohamed Bazoum utachukuliwa kuwa "tangazo la vita" dhidi ya nchi zao mbili.
Onyo hilo kutoka kwa majirani wa Niger limekuja siku moja baada ya viongozi wa Afrika Magharibi, wakiungwa mkono na washirika wao wa Magharibi, kutishia kutumia "nguvu" kumrejesha Bazoum aliyechaguliwa kwa njia ya kidemokrasia na kuwawekea vikwazo vya kifedha wanaopingana.
Katika taarifa ya pamoja siku ya Jumatatu, serikali za Burkina Faso na Mali zilionya kwamba "uingiliaji wowote wa kijeshi dhidi ya Niger utakuwa sawa na kutangaza vita dhidi ya Burkina Faso na Mali".
Walisema "matokeo mabaya ya kuingilia kijeshi nchini Niger... yanaweza kuyumbisha eneo zima". Wawili hao pia walisema "wanakataa kutekeleza" vikwazo vya "haramu, haramu na kikatili dhidi ya watu na mamlaka ya Niger".
Vikundi vyenye silaha
Katika mkutano wa dharura Jumapili, Jumuiya ya Kiuchumi ya Nchi za Afrika Magharibi (ECOWAS) ilitaka Bazoum arejeshwe kazini ndani ya wiki moja, ikishindikana itachukua "hatua zote" kurejesha utulivu wa kikatiba.
"Hatua kama hizo zinaweza kujumuisha matumizi ya nguvu kupata matokeo haya" ilisema katika taarifa.
Umoja huo pia uliweka vikwazo vya kifedha kwa viongozi wa serikali na nchi, na kusimamisha "shughuli zote za kibiashara na kifedha" kati ya nchi wanachama na Niger ambayo mara nyingi huwa ya mwisho kwenye Data ya Maendeleo ya Binadamu ya Umoja wa Mataifa.
Shinikizo la kuwasukuma wahusika wa mapinduzi ya Julai 26 kurejesha haraka utulivu wa kikatiba linaongezeka kutoka kwa washirika wa Magharibi na Afrika huko Niger, nchi ambayo inachukuliwa kuwa muhimu katika vita dhidi ya vikundi vya wanamgambo katika eneo la Sahel.
Nchi ya zamani ya kikoloni Ufaransa na Marekani zimetuma wanajeshi 2,600 kati yao nchini Niger kusaidia kupambana na makundi yenye silaha. Wanajeshi wa Niger walikuwa wameishutumu Ufaransa kwa kutaka "kuingilia kijeshi" kuirejesha Bazoum.
Hali ya hatari
Waziri wa Mambo ya Nje wa Ufaransa Catherine Colonna alikanusha madai hayo akisema "ni potofu." Hata hivyo, Colonna alikiambia kituo cha habari cha BFM cha Ufaransa kwamba bado "inawezekana" kumrejesha rais madarakani.
Rais wa Ufaransa Emmanuel Macron siku ya Jumapili aliapa hatua za "haraka bila kusita" ikiwa raia au maslahi ya Ufaransa yatashambuliwa, baada ya maelfu ya watu kuandamana nje ya ubalozi wa Ufaransa huko Niamey.
Colonna alisema maandamano hayo yalikuwa "yamepangwa kwa makini, sio ya kushtukiza, ni yenye vurugu, ya hatari sana, yakiwa na vinywaji vya Molotov, bendera za Urusi zilionekana, kauli mbiu za kupinga Ufaransa hali ambayo inaweza kuonekana sehemu nyingine".
Urusi imetoa wito wa kurejeshwa kwa haraka kwa "utawala wa sheria" na "kujuzuia kutoka kwa pande zote" nchini Niger.
