Na Kudra Maliro
Kifo cha sokwe wa kipekee kimewaacha wahifadhi nchini Kongo-Brazzaville na kusikitishwa zaidi.
Kingo, alipatikana amekufa mnamo Desemba 26. Alikuwa na umri wa miaka 45, Jumuiya ya Uhifadhi wa Wanyamapori (WCS) ilisema na kuongeza kuwa sababu ya kifo chake inadhaniwa kuwa matatizo yanayohusiana na umri.
Kingo alikuwa ''mmoja wa sokwe mashuhuri zaidi duniani'' na ''amehamasisha miongo mitatu ya uhifadhi,'' Ben Evans, mkurugenzi wa WCS wa Nouabalé-Ndoki National Park, anaiambia TRT Afrika.
''Sokwe wa nyanda za chini wanaainishwa na IUCN kama Walio Hatarini Kutoweka,'' aliongeza.
Sokwe kama Kingo ni miongoni mwa sokwe wa nyanda za magharibi walio hatarini kutoweka. Kingo alichukua jina lake kutoka kwa usemi wa kawaida katika lugha ya kienyeji ya Ba'aka - "kingo ya bolé" iliyotafsiriwa kwa urahisi kama "yule mwenye sauti kubwa."
Umaarufu wa kimataifa
Mnyama huyo maarufu alikuwa amewatia moyo watalii na watafiti kwa zaidi ya miongo mitatu katika hifadhi ya taifa ya Nouabalé-Ndoki huko Kongo-Brazzaville.
Baadhi ya watafiti wa Marekani waliweza kupata kundi la Kingo katika miaka ya 1990 mwanzoni mwa uchunguzi wao kutokana na kubweka kwake tofauti. Walianza kuisoma ili kuwaelewa vyema masokwe wa Nyanda za Juu Magharibi.
Mnamo 2006, kazi yao ya uhifadhi ilichukuliwa na Jumuiya ya Uhifadhi wa Wanyamapori. Kingo amepata umaarufu wa kimataifa baada ya mashirika makubwa ya kimataifa ikiwemo National Geographic kuangazia hadithi zake.
Wahifadhi wamemwita Kingo ''ishara ya asili'' ambaye maisha yake yalihimiza ulinzi wa Mbuga ya Kitaifa ya Nouabalé-Ndoki ya Kongo na wanyamapori wake wote, na ambao urithi wake unaweza kuhamasisha kazi zaidi ya uhifadhi duniani kote kwa vizazi vijavyo.
Urithi mkubwa
Zaidi ya nakala kumi na mbili na jarida karibu 50 za kisayansi zimetolewa kwa maisha ya Kingo.
Uwepo wake mzuri lakini wa upole umevutia mioyo ya watafiti, jamii za wenyeji na watalii kwa miongo kadhaa na kifo chake kilizua hali ya wasiwasi.
"Urithi wa Kingo ni mkubwa," alisema Jancy Boungou, msaidizi wa utafiti wa sokwe wa WCS wa Mondika, ambaye alimfuata Kingo hadi siku zake za mwisho.
"Kila mara alinitia moyo mimi na wenzangu kulinda sokwe na Mbuga ya Kitaifa ya Nouabalé-Ndoki,'' anasema.
Hifadhi ya Kitaifa ya Nouabalé-Ndoki ni eneo lililohifadhiwa la kilomita 4,238 ambalo WCS inasimamia kwa ushirikiano na serikali ya nchi hiyo. Ni nyumbani sio tu kwa sokwe, bali pia tembo wa msituni, sokwe, bongo, swala (swara) na wanyamapori wengine wa kuvutia.
"Kwa miaka mingi, ufuatiliaji wa Kingo na uzinduzi wa utalii wa mazingira umeboresha ulinzi wa Mbuga ya Kitaifa ya Nouabalé-Ndoki, na kufikia kilele cha kuongezwa rasmi kwa nyumba ya Kingo - Msitu wa Triangle - kwenye mbuga hiyo mnamo 2022," Ben Evans anasema.
"Kingo ameongeza uelewa wetu wa ikolojia na tabia za Sokwe wa Nyanda za Chini Magharibi na, kupitia utalii, ameunda njia ya kupata maisha endelevu kwa watu wa kiasili na jumuiya za mitaa za eneo hilo," anahitimisha.
