Mwanamageuzi wa Iran Masoud Pezeshkian, daktari wa upasuaji wa moyo na mbunge anayeahidi kuzifikia nchi za Magharibi, ameshinda duru ya pili ya uchaguzi wa rais, na kumshinda mpinzani wake Saeed Jalili, televisheni ya taifa iliripoti na Wizara ya Mambo ya Ndani ilithibitisha.
Hesabu ya kura iliyotolewa na mamlaka mapema Jumamosi ilimweka Pezeshkian kama mshindi kwa kura milioni 16.3 dhidi ya Jalili milioni 13.5 katika uchaguzi wa Ijumaa.
Zaidi ya Wairani milioni 61 wenye umri wa zaidi ya miaka 18 walistahili kupiga kura, huku takriban milioni 18 kati yao wakiwa kati ya miaka 18 hadi 30. Upigaji kura ulipaswa kumalizika saa 6 mchana [saa za ndani] lakini uliongezwa hadi saa sita usiku ili kuongeza ushiriki.
Pezeshkian na Jalili waligombea kuchukua nafasi ya rais Ebrahim Raisi mwenye umri wa miaka 63 alifariki katika ajali ya helikopta ya Mei 19 ambayo pia iliua waziri wa mambo ya nje wa nchi hiyo na maafisa wengine kadhaa.
Wakati nyeti zaidi
Pezeshkian aliahidi hakuna mabadiliko makubwa ya kitheokrasi ya Iran katika kampeni yake na kwa muda mrefu amekuwa akimshikilia Kiongozi Mkuu Ayatollah Ali Khamenei kama msuluhishi wa mwisho wa masuala yote ya serikali nchini.
Wafuasi wa Pezeshkian waliingia katika mitaa ya Tehran na miji mingine kabla ya alfajiri kusherehekea huku uongozi wake ukizidi kumshinda Jalili, msuluhishi wa zamani wa nyuklia.
Lakini ushindi wa Pezeshkian bado unaiona Iran katika wakati mgumu, na mvutano mkubwa huko Mashariki ya Kati juu ya vita vya Israeli kwenye Gaza.
Wagombea wote wawili walitatizika kushawishi umma wenye mashaka kupiga kura katika duru ya kwanza ya upigaji kura ambayo ilishuhudia ushiriki mdogo zaidi katika historia ya Jamhuri ya Kiislamu.
mzozo wa Nyuklia
Maafisa wa serikali hadi Kiongozi Mkuu Ayatollah Ali Khamenei walitabiri kiwango cha juu zaidi cha ushiriki wakati upigaji kura ukiendelea, huku televisheni ya serikali ikipeperusha picha za mistari ya kawaida katika baadhi ya vituo vya kupigia kura kote nchini.
Uchaguzi wa rais wa Iran ulifanyika huku kukiwa na mvutano mkubwa wa kikanda. Mnamo Aprili, Iran ilizindua shambulio lake la kwanza la moja kwa moja kwa Israeli juu ya vita huko Gaza.
Tehran inaripotiwa kurutubisha uranium karibu na viwango vya kiwango cha silaha na ina hifadhi kubwa ya kutosha kujenga silaha kadhaa za nyuklia, ikiwa itachagua kufanya hivyo, kulingana na makadirio ya Magharibi.
Kampeni hiyo pia iligusia mara kwa mara kile kitakachotokea ikiwa rais wa zamani Donald Trump, ambaye kwa upande mmoja aliiondoa Amerika kutoka kwa makubaliano ya nyuklia ya Iran mnamo 2018, atashinda uchaguzi wa Novemba.
