Israel imefanya mashambulizi ya anga kulenga kile ilichokitaja kama "lengo la kijeshi" nchini Iran, huku vyombo vya habari vya serikali nchini Iran vikikiri milipuko hiyo na kusema baadhi ya sauti hizo zilitoka kwa mifumo ya ulinzi wa anga karibu na mji mkuu Tehran.
Hakukuwa na taarifa za mara moja kuhusu uharibifu nchini Iran kutoka kwa mashambulizi ya mapema Jumamosi lakini vyombo vya habari vya Irani viliripoti "sauti ya milipuko mikali" ndani na karibu na Tehran na miji mingine.
Kwa kuhofia kulipiza kisasi kwa Iran, jeshi la Israel lilisema "limeandaa kikamilifu" uwezo wake wa kushambulia na kujihami. Msemaji wa jeshi la Rear Admiral Daniel Hagari, katika taarifa tofauti, alitoa wito kwa watu wa Israeli "kuwa macho".
Iran ilisema iko tayari kujibu "uchokozi wowote" wa Israeli, shirika la habari la Iran la Tasnim lilisema, likinukuu vyanzo. "Hakuna shaka kwamba Israeli itakabiliwa na majibu sawia kwa hatua yoyote itakayochukua," Tasnim alisema.
Malengo hayakujumuisha miundombinu ya nishati au vifaa vya nyuklia, Habari za NBC na ABC News ziliripoti, zikimnukuu afisa wa Israeli.
Shirika la habari la Iran la Fars limesema kambi kadhaa za kijeshi magharibi na kusini magharibi mwa Tehran zimekuwa zikilengwa na Israel. Tasnim imesema kambi za Jeshi la Walinzi wa Mapinduzi ya Kiislamu ambazo zilishambuliwa hazikuharibiwa.
Marekani iliarifiwa na Israel kabla ya mashambulizi yake dhidi ya shabaha nchini Iran lakini haikuhusika katika operesheni hiyo, afisa wa Marekani aliliambia shirika la habari la Reuters.
Saa kadhaa baadaye jeshi la Israel lilitangaza kusitisha shambulizi lake, likidai kuwa liliharibu mitambo ya kutengeneza makombora ya Iran, safu za makombora ya kutoka ardhini hadi angani na uwezo mwingine wa angani katika maeneo kadhaa ya nchi.
Iran ilisema mashambulizi ya Israel yalilenga vituo vya kijeshi katika majimbo ya Ilam, Khuzestan na Tehran, na kusababisha "uharibifu mdogo."
Jibu linalowezekana la Iran
Iran, ambayo imeahidi kulipiza kisasi, ilianzisha mashambulizi mawili ya makombora ya balistiki dhidi ya Israel katika miezi ya hivi karibuni huku kukiwa na vita vinavyoendelea vya mauaji ya halaiki ya Israel huko Gaza vilivyoanza Oktoba, 2023. Israel pia imeanzisha uvamizi wa ardhini nchini Lebanon.
shambulio la Jumamosi lilitokea wakati Waziri wa Mambo ya Nje wa Marekani Antony Blinken alipokuwa akirejea Marekani baada ya ziara yake ya Mashariki ya Kati ambako yeye na maafisa wengine wa Marekani walikuwa wameionya Israel kutoa jibu ambalo halitazidisha mzozo katika eneo hilo na kutojumuisha nyuklia.
Wakati huo huo, walinzi wa anga wa Syria walinasa "shabaha za uhasama" karibu na Damascus mapema Jumamosi, shirika la habari la serikali SANA liliripoti.
Akizungumza na TRT World, mchambuzi wa masuala ya kisiasa Omar Baddar alisema kwamba ikiwa mashambulizi ya hivi sasa ya Israel yatasababisha hasara kubwa miongoni mwa maafisa wakuu wa Iran au kulenga vituo vikubwa, kuna uwezekano jibu la haraka na la nguvu kutoka kwa Iran.
"Ikiwa hii itaishia kuwa shambulio kubwa ambapo maafisa wakuu wa Irani wanatolewa nje au vifaa vikubwa vinalengwa, hiyo inamaanisha kuwa jibu la moja kwa moja la Irani linakaribia na dau zote zimeondolewa hapo," alisema.
Katika mahojiano tofauti na TRT World, mchambuzi wa masuala ya kisiasa Negar Mortazavi alitoa mtazamo wake kuhusu hali hiyo, akibainisha kuwa kiwango kamili cha mashambulizi ya Israel bado hakijafahamika.
Alionya kwamba ukali wa shambulio hilo unaweza, kwa kweli, kuwa mdogo kuliko ilivyohofiwa hapo awali. "Ukubwa wa shambulio la Israel bado hauko wazi," Mortazavi alisema, "na kuongeza kuwa huenda likawa kali sana kuliko inavyohofiwa."
F-16 na THAAD "zimeandaliwa"
Mashambulizi ya Israel yamekuja saa chache baada ya Kamandi Kuu ya Marekani (CENTCOM) kutangaza kikosi cha ndege za kivita za F-16 kutumwa Mashariki ya Kati.
"Vikosi vya anga vya Merika F-16 kutoka Kikosi cha 480 cha Wapiganaji chenye makao yake katika Kambi ya Ndege ya Spangdahlem, Ujerumani vinawasili katika eneo la Kamandi Kuu ya Marekani inayowajibika," CENTCOM ilisema katika taarifa.
Jeshi la Merika pia lilihamisha mfumo wake wa hali ya juu wa kuzuia makombora hadi Israeli katika wiki za hivi karibuni.
"Mfumo wa THAAD upo tayari," Waziri wa Ulinzi wa Marekani Lloyd Austin alisema, akizungumza na waandishi wa habari kabla ya kuwasili Ukraine siku ya Jumatatu.
THAAD, au Mfumo wa Ulinzi wa Eneo la Urefu wa Juu wa Terminal, ni sehemu muhimu ya mifumo ya ulinzi wa anga ya kijeshi ya Marekani na inaongeza ulinzi wa Israeli tayari wa kupambana na makombora.
