Jaji wa shirikisho huko Miami siku ya Jumanne alimhukumu seneta wa zamani wa Haiti kifungo cha maisha jela kwa kupanga njama ya kumuua Rais wa Haiti Jovenel Moïse mnamo mwaka 2021, tukio lililosababisha machafuko yasiyowahi kutokea katika taifa hilo la Caribbean.
John Joel Joseph ni wa tatu kati ya washukiwa 11 waliokamatwa na kushtakiwa huko Miami kuhukumiwa katika kile waendesha mashtaka wa Marekani walichokielezea kama njama iliyopangwa nchini Haiti na Florida ya kuajiri mamluki kumteka nyara au kumuua Moïse, ambaye alikuwa na umri wa miaka 53 wakati alipouawa nyumbani kwake binafsi karibu na mji mkuu wa Haiti, Port-Au-Prince, tarehe 7 Julai, 2021.
Joseph, mwanasiasa maarufu na mpinzani wa chama cha Tet Kale cha rais aliyeuawa, alirudishwa kutoka Jamaica mwezi Juni kujibu mashtaka ya kupanga njama ya kufanya mauaji au utekaji nyara nje ya Marekani na kutoa msaada unaosababisha kifo, akijua au akitarajia kuwa msaada huo utatumika kuandaa au kutekeleza njama ya kumuua au kumteka nyara.
Hukumu hiyo ilitolewa miezi miwili baada ya Joseph kutia saini makubaliano ya kukiri hatia na serikali kwa matumaini ya kupunguziwa kifungo chake. Kama sehemu ya makubaliano hayo, aliahidi kushirikiana na uchunguzi.
Kifungo cha Juu kabisa
Wakati mwingine, mawakili wa Marekani hupendekeza majaji kupunguza adhabu ikiwa wataamua kuwa mtu aliyehukumiwa anashirikiana na uchunguzi wao. Punguzo linaweza kutokea miezi au miaka baada ya hukumu.
Jaji wa Shirikisho José E. Martínez alitoa hukumu ya juu kabisa katika kikao huko Miami kilichodumu takriban dakika 30.
Katika kikao hicho, Joseph aliomba huruma na kusema kwamba hakuwahi kupanga kumuua rais wa Haiti. Akiwa amevalia shati na suruali ya rangi ya khaki ya mfungwa, alikuwa amefungwa pingu na alikuwa na pingu miguuni alipokuwa akisikiliza uamuzi wa jaji akiwa amekaa karibu na wakili wake.
"Ilibainika kwamba mpango huo ulizidi, ukatoka nje ya udhibiti," Joseph alisema kwa kriole. Mpango ulibadilika kuwa kumuua rais "lakini kamwe haikuwa nia yangu," aliongeza.
Eneo Hatarishi
Jaji alisema kuwa atafikiria kupunguza adhabu ikiwa serikali itaomba hivyo, lakini baada ya kumsikiliza seneta wa zamani wa Haiti, Martínez alimhukumu kifungo cha maisha gerezani.
"Iwe ulijaribu au la kumuua, unaingia katika eneo hatarishi," alisema Martínez.
Watu wengine wawili waliohukumiwa katika kesi hiyo ni mfanyabiashara wa Haitian-Chilean Rodolphe Jaar na afisa mstaafu wa jeshi la Colombia Germán Alejandro Rivera García.
Wote wawili walihukumiwa kifungo cha maisha gerezani. Joseph Vincent, raia wa Haiti-Marekani na aliyekuwa mtoa taarifa wa siri kwa Idara ya Kupambana na Madawa ya Kulevya ya Marekani, alikiri mwezi huu na anasubiri hukumu yake mnamo Februari 2024.
Watu kadhaa wamekamatwa
Washitakiwa wengine saba wanasubiri kesi zao mwaka ujao huko Kusini mwa Florida.
Kulingana na mashtaka, Joseph, Jaar, Rivera, Vincent na wengine, wakiwemo raia kadhaa wa Haiti-Marekani, walishiriki katika njama ya kumteka nyara au kumuua rais wa Haiti.
Miongoni mwa washiriki walikuwa takriban wanajeshi 20 wa zamani wa Colombia.
Joseph alikamatwa nchini Jamaica mwezi Januari, na mwezi Machi alikubali kurudishwa Marekani.
Serikali ya Haiti pia ilikamata zaidi ya watu 40 kwa madai ya kuhusika kwao katika mauaji hayo.
Vurugu za magenge
Tangu kuuawa kwa Moïse, Haiti imeshuhudia kuongezeka kwa ghasia za magenge ambayo yalisababisha waziri mkuu kuomba kutumwa kwa jeshi.
Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa lilipiga kura mapema mwezi Oktoba kutuma kikosi cha kimataifa kikiongozwa na Kenya kusaidia kupambana na magenge hayo.
Maafisa wa Kenya waliiambia AP kwamba kundi la kwanza la maafisa wapatao 300 wanatarajiwa kutumwa ifikapo Februari, huku mamlaka ikiwa bado inasubiri hukumu katika kesi inayotaka kuzuia kutumwa. Uamuzi unatarajiwa Januari.
