Uturuki inajipanga kwa uthabiti kama kiongozi wa kimataifa katika uendelevu wa mazingira, na Mke wa Rais Emine Erdogan akiwa mstari wa mbele katika juhudi za taifa.
Mwezi uliopita, aliandamana na Rais Recep Tayyip Erdogan hadi New York kuhudhuria Mkutano Mkuu wa 79 wa Umoja wa Mataifa (UNGA).
Wakati Rais Erdogan alifanya mikutano na viongozi wa dunia, Mke wa Rais wa Uturuki alichukua hatua kuu ya kuhamasisha watu kuhusu masuala muhimu ya kimataifa kama vile sifuri taka, diplomasia ya kitamaduni, uendelevu wa mazingira, na haki za wanawake na watoto.
Jambo muhimu katika ziara yake lilikuwa ni kumkaribisha Jeffrey Sachs, rais wa Mtandao wa Umoja wa Mataifa wa Masuluhisho ya Maendeleo Endelevu, katika Nyumba ya Kituruki (Turkevi), ambako alitia saini 'Azimio la Nia Njema la Kimataifa la Sifuri Taka', kuashiria hatua kubwa katika kupanua ushawishi wa Uturuki kwenye sera za mazingira duniani.
"Kuelimisha vizazi vijavyo kuzingatia kupunguza na kupanga taka zao na kushiriki katika juhudi za kuchakata tena ni zawadi kubwa tunayoweza kutoa kwa mazingira kwa maisha bora ya baadaye," anasema Malhun Fakioglu Kutlu, mhandisi wa mazingira kutoka Chuo Kikuu cha Ufundi cha Istanbul.
Tangu achukue wadhifa wake kama mwenyekiti wa Bodi ya Ushauri ya Umoja wa Mataifa kuhusu Siuri Taka, Mke wa Rais Emine Erdogan amekuwa na jukumu muhimu katika kuendeleza Mradi kabambe wa Uturuki wa Kukomesha Taka.
Ilizinduliwa chini ya udhamini wake mnamo 2017, mpango huo unalenga kukabiliana na mabadiliko ya hali ya hewa kwa kupunguza taka kwenye chanzo chake, kuboresha matumizi ya rasilimali, na kukuza juhudi za kuchakata tena nchini kote.
"Mradi wa Sifuri wa Taka umeleta mtazamo mpya na nishati mpya kwa sekta ya kusindika," alisema Osman Kaytan, meneja mkuu wa Chama cha Wafanyabiashara wa Kusafisha Karatasi (AGED).
Dunia isiyo na taka
Ziara ya Mke wa Rais mjini New York, pamoja na azimio la Uturuki la Machi 30 kama Siku ya Kimataifa ya Uchafuzi wa Zero, inasisitiza ushawishi unaoongezeka wa nchi katika hatua ya kimataifa ya mazingira.
Uzinduzi wa Usimamzi wa Kimataifa wa Sifuri Taka Duniani katika Mkutano Mkuu wa Umoja wa Mataifa mwaka jana ulidhihirisha zaidi dhamira ya Uturuki ya kukuza mazoea endelevu duniani kote.
Katika mikutano na Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa António Guterres, Mke wa Rais Emine Erdogan alisisitiza kujitolea kwake kujenga ulimwengu endelevu usio na taka, akisisitiza umuhimu wa ushirikiano wa kimataifa.
Akiadhimisha miaka saba ya Mradi wa Sifuri wa Taka, Mke wa Rais Emine Erdogan aliangazia mafanikio makubwa ya mpango huo.
Kupitia hatua za pamoja na usaidizi mkubwa kutoka kwa raia wa Uturuki, mamilioni ya tani za taka zimetumiwa tena kwa manufaa ya uchumi, kuonyesha nguvu ya mbinu zinazotumiwa kukuza uendelevu wa mazingira.
Ukisimamiwa na Wizara ya Mazingira ya Uturuki, Ukuaji wa Miji, na Mabadiliko ya Tabianchi, Mradi wa Sifuri Taka umepata usaidizi mkubwa, huku taasisi za umma na za kibinafsi kote Türkiye zikikumbatia malengo yake.
Hasa, mpango huo umeanzisha hatua za kisheria kama vile kupiga marufuku mifuko ya plastiki nchini kote mwaka wa 2019 ili kusaidia juhudi za kupunguza taka.
Akiangazia jukumu muhimu ambalo mradi umechukua katika sekta ya usindikaji inayokua ya Uturuki, Kaytan wa AGED alisema: "Kama wafanyabiashara wa karatasi ambao wanategemea karatasi iliyosasishwa kwa asilimia 100 kwa malighafi yetu, tumeongeza uwezo wetu wa uzalishaji kutoka tani milioni 2.5 hadi tani milioni 5, zaidi ya hayo muongo mmoja uliopita huku uwekezaji mpya ukitekelezwa hivi karibuni, uwezo wetu utazidi tani milioni nane ndani ya mwaka mmoja au miwili ijayo.
Kaytan anasema usindikaji husaidia sekta hiyo kuepuka kukata zaidi ya miti milioni 70 na kupunguza karibu tani milioni mbili za uzalishaji wa kaboni kila mwaka.
"Sifuri Taka ni bora, na kufikia ubora huu ni muhimu kwa sekta zote zinazotegemea nyenzo zinazoweza kutumika tena kama malighafi."
Mradi wa Sifuri Taka umebadilika na kuwa vuguvugu la kitaifa ambalo sio tu linashughulikia migogoro ya mazingira lakini pia linaimarisha uongozi wa Uturuki katika diplomasia ya kimataifa ya mazingira, wataalam wanasema.
Ahadi kwa vizazi vijavyo
Rais Erdogan alikuwa kiongozi wa kwanza kutia saini Azimio la Sifuri Taka mwaka jana wakati wa Mkutano Mkuu wa 78 wa Umoja wa Mataifa.
"Kwa kutia saini Azimio la Nia Njema ya Sifuri Taka, tumedhihirisha msimamo wetu wa kuwa na ulimwengu msafi, kijani kibichi na unaoweza kufikiwa," alisema, akiyahimiza mataifa mengine kujiunga na harakati hiyo na kuchukua hatua za haraka kuelekea uendelevu.
Hatua hii zaidi iliweka Uturuki kama kiongozi katika mapambano ya kimataifa dhidi ya uharibifu wa mazingira.
Kutia saini kwa Rais Erdogan kwa azimio hilo, ambalo sasa limefunguliwa kwa ushiriki wa kimataifa kupitia tovuti ya www.zerowastecommitment.com, ilikuwa wito kwa ulimwengu kuchukua hatua za pamoja.
Rais wa Uturuki pia alisisitiza lengo kuu la Uturuki la kufikia uzalishaji usiozidi sifuri ifikapo mwaka 2053, ahadi aliyoiweka kama muhimu kwa vizazi vijavyo.
"Ili kuchangia uendelevu na kupunguza athari za mabadiliko ya hali ya hewa, ni muhimu kuchukua hatua. Katika suala hili, sifuri taka, kuboresha matumizi ya rasilimali, kupunguza uzalishaji wa taka, kuanzisha mifumo madhubuti ya ukusanyaji, na kukuza usindikaji ni hatua muhimu zaidi kuelekea mazingira endelevu zaidi,” anasema Kutlu.
Uhamasishaji wa Mke wa Rais Emine Erdogan umevuta hisia za kimataifa, sio tu kwa Mradi wa Sifuri Taka bali pia kwa ajenda pana ya uendelevu ya Uturuki.
Akiwa New York, alikutana na wajumbe wa Bodi ya Ushauri ya Watu Hai ya Ngazi ya Juu ya Umoja wa Mataifa, akithibitisha tena uongozi wa Uturuki katika kukuza uendelevu, kuendeleza mipango ya usindikaji, na kubadilisha tabia za matumizi duniani kote.
Sambamba na hilo, Uturuki ilitangaza kuanzishwa kwa Wakfu wa Sifuri Taka, ambao utatumika kama taasisi kuu katika kuendeleza malengo ya taifa ya mazingira.
Kwa mtaji wa awali wa lira 120,000 na kuungwa mkono na wafadhili mashuhuri, msingi huo unalenga kulinda mazingira, kupunguza upotevu, na kuhakikisha matumizi bora ya maliasili, haswa maji.
Mbali na kazi yake kuhusu masuala ya mazingira, ziara ya Emine Erdogan iliangazia ajenda yake pana ya diplomasia ya kitamaduni na utetezi wa haki za wanawake na watoto.
Akikutana na watu mashuhuri kama vile Mke wa Rais wa Marekani Jill Biden na Ilyasah Shabazz, binti wa kiongozi wa haki za kiraia Malcolm X, alisisitiza umuhimu wa ushirikiano wa kimataifa katika kushughulikia changamoto za kijamii na kimazingira.
Juhudi zilizoratibiwa za Rais wa Uturuki na Mke wa Rais zimeifanya Uturuki kuwa mstari wa mbele katika harakati za kimataifa za mazingira.
Mipango hii haitumiki tu kama chanzo cha fahari ya kitaifa lakini pia inachangia ipasavyo kwa mustakabali endelevu wa sayari hii.
Kupitia miradi kama vile Sifuri Taka, Uturuki inaweka alama yake kama kiongozi katika mapambano dhidi ya mabadiliko ya hali ya hewa, na kutoa mfano kwa kuigizwa na ulimwengu, wanasema wataalam.
