"Mashindano ya silaha yanapoongezeka, nafasi ya diplomasia inapungua," Erdogan alisema wakati vita nchini Ukraine vikihitimisha mwaka wake wa tatu. /Picha: Reuters

Rais wa Uturuki Recep Tayyip Erdogan amezungumza mada mbalimbali wakati wa hotuba yake kwenye Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa, ikiwa ni pamoja na chuki dhidi ya Uislamu, vita vya Ukraine na Sudan, mgogoro wa Libya na masuala yanayohusu Cyprus.

"Tunashuhudia chuki ydhidi a Uislamu, chuki dhidi ya wageni, na ubaguzi wa rangi ukienea duniani kote kama maradhi yenye sumu," Erdogan alisema, akionyesha kuongezeka kwa idadi ya mashambulizi ya chuki ya Uislamu duniani kote.

Erdogan pia alisisitiza ukweli kwamba karibu kila siku kuna shambulio kwenye misikiti na kitabu kitakatifu cha Uislamu.

"Katikati ya Ulaya, nyumba za watu zinachomwa moto na haki zao za kimsingi zaidi zinaporwa kwa uwazi kwa misingi ya utambulisho wao wa kikabila na kidini. Hakuna anayeweza kupuuza hatari hii inayoongezeka tena," Erdogan aliongeza.

Pia alielezea matarajio ya uteuzi wa haraka wa Mwakilishi Maalum wa kukabiliana na chuki dhidi ya Uislamu katika Umoja wa Mataifa, kama ilivyoainishwa katika rasimu ya azimio iliyopitishwa Machi 15, 2024.

Migogoro nchini Ukraine, Libya, Sudan

Akihutubia vita vinavyoendelea nchini Ukraine, Erdogan alisema: "Wakati vita vya Ukraine vinapoingia mwaka wake wa tatu, bado hatuko mbali na amani. Mashindano ya silaha yanaposhika kasi, nafasi ya diplomasia inazidi kupungua."

"Katika mchakato huu, tutaendelea kutekeleza kwa ukali Mkataba wa Montreux Straits," Erdogan aliongeza kama nafasi ya kijiografia ya Uturuki ni muhimu kwa vifaa vya vita vya Urusi na Ukraine.

Rais wa Uturuki pia aliangazia juhudi za Uturuki za kuhakikisha utulivu nchini Libya.

"Tumejitolea kuunga mkono Libya katika kuanzisha utulivu wa kisiasa na umoja. Katika nyakati hizi zenye changamoto, tunatoa wito kwa mataifa yote kusimama upande wa Libya na kuchangia katika mchakato wa amani."

Kuhusu vita vya wenyewe kwa wenyewe nchini Sudan, Erdogan alisema: "Mzozo unaoendelea nchini Sudan lazima umalizike haraka iwezekanavyo na lazima tuongeze juhudi ili kufikia lengo hili."

"Afŕika, pamoja na watu wake changa na wenye nguvu, maliasili tajiri, na aŕdhi yenye rutuba, ina uwezo mkubwa sana ambao haujatumiwa,” alibainisha.

Akisisitiza dhamira ya Uturuki kwa Afrika, Erdogan alisema: "Kwa msingi wa ushirikiano sawa na kuheshimiana, tumejitolea zaidi kuliko hapo awali kusaidia watu wa Afrika na kusaidia bara zima kustawi na kuendelea."

Wito wa kutambuliwa kwa TRNC

Erdogan pia alisisitiza wito wake wa kimataifa wa kuitambua Jamhuri ya Uturuki ya Kupro ya Kaskazini kama nchi hurur wakati wa hotuba yake.

"Leo, kwa mara nyingine tena ninaialika jumuiya ya kimataifa kutambua Jamhuri ya Uturuki ya Cyprus ya Kaskazini na kuanzisha uhusiano wa kidiplomasia, kisiasa na kiuchumi."

"Usawa huru na hadhi sawa ya kimataifa ya Waturuki wa Kupro, ambayo ni haki walizozipata Waturuki Wakupro, lazima zirejeshwe na kutengwa lazima kukomeshwe," Erdogan alisema.

Erdogan alisema kwa miongo kadhaa, daima imekuwa Waturuki wa Kupro na Uturuki ambao wameonyesha "nia ya dhati ya kuleta suluhisho la haki, la kudumu na endelevu" kwa suala la Kupro.

"Mfumo wa shirikisho sasa umepoteza kabisa uhalali wake. Kuna nchi mbili tofauti na watu wawili tofauti kisiwani," alisisitiza.

TRT World