Na Nourdein Ghanem
Wakati Qatar ikijiandaa kuwa mwenyeji wa timu 23 za kandanda za kimataifa na kutetea ubingwa wa kombe la Asia katika ardhi ya nyumbani, nchi moja ambayo haitacheza michuano ya mabara itakayoanza Januari 12 itakuwa Israel.
Licha ya kuwepo kijiografia barani Asia, shirikisho la soka duniani FIFA halijasajili nchi hiyo katika Shirikisho la Soka la Asia la FIFA [AFC].
Badala yake, imesajiliwa katika kanda ya Ulaya.
Hebu tumulike historia ya Israel katika michuano hiyo na sababu zilizoifanya Israel kuwa taifa 'nyeusi' katika Kombe la AFC Asia.
Tangu kukalia kwa Palestina ya kihistoria na kuundwa mnamo 1948, Israel imecheza katika Vikombe vinne vya Asia-1956, 1960, 1964 na 1968.
Israel iliandaa na kushinda Kombe la Asia la 1964, kombe pekee ambalo imewahi kushinda, na kuwa mshindi wa pili katika 1956 na 1960.
Kwa jumla, timu ya Israeli ilifunga mabao 28 katika mashindano yote manne.
Mizozo imekuwa ikiisumbua Israeli wakati wa ushiriki wake katika mashindano ya Kombe la Asia, lakini hii ilionekana wazi katika Kombe la Asia la 1964, ambalo Israeli yenyewe iliandaa na kushinda.
Katika mchuano huo, timu nyingi zilijiondoa kwenye michuano hiyo kutokana na mizozo yao ya kisiasa na Israel na India. Taiwan - ambayo ilikuwa ikicheza hapo awali kama Jamhuri ya Uchina - ilijiondoa kwa sababu za vifaa.
Mashindano ya 1964 yalisalia na timu nne pekee - Israel, India, Korea Kusini, na Hong Kong.
Kwa nini Israel ilitimuliwa kutoka Shirikisho la Soka la Asia?
Israel ilijiunga na Shirikisho la Soka la Asia mnamo 1954.
Kabla ya kuondolewa katika shirikisho hilo mwaka 1974, Israel daima ilikuwa chini ya shinikizo linapokuja suala la michezo kutokana na kutotambuliwa kwa taifa la Kiyahudi kutoka kwa majirani zake wa Kiarabu - ambao wengi wao ni wachezaji wa kawaida katika Kombe la Asia.
Kwa kuikalia kwa mabavu Palestina, nchi nyingi za Kiarabu na nyinginezo katika eneo la Asia hazikuwa na uhusiano wa kidiplomasia, kiuchumi au kijeshi na Israel.
Shinikizo kwa Israeli liliongezeka zaidi wakati wa vita vya Waarabu na Israeli vya 1967 ambavyo vilishuhudia Israeli ikiteka Milima ya Golan ya Syria, Ukingo wa Magharibi wa Jordan na Peninsula ya Sinai ya Misri.
Pigo la mwisho lilikuja kama hoja iliyoanzishwa na Kuwait mwaka 1974 ya kuwafukuza Israel kutoka AFC, wakati mataifa ya Ghuba ya Kiarabu na Korea Kaskazini zilikataa kucheza dhidi ya Israel katika michezo ya Asia.
Hoja hiyo ilileta kura 17 dhidi ya 13 za ndio, huku mataifa sita yakijiepusha. Hoja ya Kuwait ilikubaliwa na Israel ikafukuzwa kutoka AFC.
Israel ilianza lini kucheza Ulaya?
Baada ya 1974, Israeli ilikaa miaka kadhaa katika jangwa la mpira wa miguu bila shirikisho lolote.
Timu hiyo ilishiriki katika mechi za kufuzu kwa Kombe la Dunia la 1982 huko Uropa, lakini Israeli haikuwa sehemu ya shirikisho bado.
Israel ilianza mchakato wake rasmi wa kujiunga na Ulaya mwaka 1991. Ulikamilishwa mwaka wa 1994.
Tangu wakati huo, Israel haijawahi kuona mafanikio yoyote katika soka kutokana na ushindani mkali barani Ulaya, ambako kuna vigogo wengi wa soka, zikiwemo England, Ufaransa, Ujerumani, Hispania, Italia, Ureno na Uholanzi. Wote wameshinda ama Kombe la Uropa na Kombe la Dunia la FIFA.
Israel ilifuzu mara moja pekee kwenye Kombe la Dunia la FIFA mnamo 1970, lakini haikuweza kupita hatua ya makundi.
Je, uvamizi wa Israel uliathiri vipi sekta ya soka ya Palestina?
Chama cha Soka cha Palestina [PFA] kilianzishwa mnamo 1928, miaka 20 kabla ya Israeli kuanzishwa.
PFA ilikubaliwa na FIFA mnamo 1998.
Palestina ilipanua soka yake mwanzoni mwa karne ya 20, na vilabu vingi viliibuka, vingi vikiwa vilabu vya eneo na vilabu vinavyohusishwa na kidini, vikiwemo vilabu vya Orthodox huko Jerusalem, Klabu ya Kiislamu ya Jaffa na Klabu ya Kiislamu ya Haifa.
Huku Mayahudi wa Kizayuni wakiikalia kwa mabavu Palestina na kuanzisha Israel kwa msaada wa madola ya Magharibi, vilabu vingi vya Kiyahudi kutoka Ulaya pia vilihamia Palestina kinyume cha sheria kwa miaka mingi.
Sekta ya michezo inayokua katika Palestina ya kihistoria ilipungua, haswa baada ya mauaji ya wachezaji wengi wa Kipalestina huku kukiwa na upanuzi haramu wa wakoloni wa Israeli.
Nafasi ya sasa ya FIFA ya Palestina ni 99, na juu kabisa kuwahi kuwa 73, na 191 ya chini kabisa.
Kiwango cha sasa cha FIFA cha Israeli ni 75, na juu zaidi ni 15, na 99 ya chini kabisa.
