Na Smita Gupta
Narendra Modi wa India ataapishwa kuwa waziri mkuu Juni 8 kwa mara ya tatu, lakini safari hii, serikali yake italazimika kutegemea vyama viwili vya kikanda vinavyopinga itikadi ya chama chake cha Bharatiya Janata Party (BJP) cha wengi wa Kihindu ili kupata idadi ya kutosha.
Kwa kurejea kwa siasa za muungano, Modi hatakuwa na mamlaka kamili tena, au uwezo wa kupuuza Katiba na taasisi zingine za kidemokrasia kama alivyofanya kwa muongo mmoja uliopita.
Ujanja maarufu wa Modi, waziwazi, haujafanikiwa wakati huu - ujanja ambao hapo awali ulikuwa umewavutia wapiga kura wasiokuwa na furaha kuweka kando malalamiko yao wenyewe, na kugeuza wagombea waliokuwa wakipoteza kuwa washindi.
Chama cha Modi cha BJP kilipoteza zaidi ya sehemu ya tano ya viti ilivyoshinda mwaka 2019, na ingawa alichaguliwa tena kutoka jimbo lake la Varanasi, asilimia ya kura zake ilipungua sana kwa karibu pointi tisa.
Kote nchini, BJP ilishinda viti 240, pungufu ya alama 32 yani kati ya viti 272 waliokuwa wanategemea. Kwa washirika wake wa National Democratic Alliance (NDA), ilifikia 291, mbali na zaidi ya 400 iliyokuwa imelenga.
Na huu ulikuwa uchaguzi ambao Tume ya Uchaguzi ya India (ECI) ilionekana kuwa na nafasi ya wazi wazi.
Si hivyo tu, BJP ilikuwa na rasilimali nyingi zaidi kuliko vyama vingine vyote vya siasa vikichanganywa, na ilitumia vyombo vyote vya serikali dhidi ya upinzani.
Muungano wa upinzani, INDIA, ulipata viti 234, huku Congress ikiongeza nguvu yake maradufu kutoka 2019 kwa kushinda viti 99 katika bunge la chini, Lok Sabha.
Hizi namba zina maana kwamba upinzani katika bunge lijalo utakuwa wenye nguvu zaidi kuliko ilivyokuwa katika Lok Sabhas mbili zilizopita ambapo NDA iliyoongozwa na BJP ilikuwa na wingi mkubwa. BJP sasa itakuwa vigumu zaidi kupitisha sheria yoyote au marekebisho ya Katiba ambayo ilikuwa nayo kwenye mpango.
Modi hatakuwa na uwezo tena wa kuwapuuza wenzake wa baraza la mawaziri, mawaziri wakuu, wanachama wa chama, na kweli, upinzani.
Lazima achukue njia ya makubaliano zaidi kwa kila mtu, na kwa matumaini, hatoweza kuwatisha watumishi wa serikali au kushurutisha wale wanaoongoza taasisi muhimu, kama vile mashirika ya uchunguzi, mahakama na Tume ya Uchaguzi.
Modi pia atalazimika kusikiliza matakwa ya washirika wake kutoka Telugu Desam Party (TDP), Janata Dal-United, na makundi mawili yanayojitenga ya Shiv Sena na Nationalist Congress Party, ambayo pia yamejiunga na NDA.
Kwa kweli, Juni 5, chini ya saa 24 baada ya matokeo kutangazwa, ripoti za mkutano wa kwanza wa NDA baada ya uchaguzi zilionyesha kwamba washirika walikuwa wamewasilisha orodha ya matakwa yao kwa Modi - idadi ya viti vya mawaziri pamoja na wizara walizotarajia kupewa.
Aidha, TDP imedai nafasi ya Spika wa Lok Sabha, kiongozi mwenye nguvu wa kikatiba anayehusika na kuhakikisha mwenendo mzuri wa bunge la chini.
Ikiwa hili litapita, kutakuwa na mabadiliko makubwa katika jinsi Bunge la Chini linavyoendeshwa, na BJP haitaweza tena kubeza sauti za upinzani.
Modi pia atalazimika kufanya kazi na Rashtriya Swayamsewak Sangh (RSS), ambayo hutoa msukumo wa kiitikadi kwa chama chake.
Wanachama wake kiasili hufanya kazi kwa ajili ya uchaguzi wa BJP, lakini wakati huu, ripoti zinaonyesha kwamba wamesalia mbali katika maeneo mengi. Rais wa BJP JP Nadda alifanya mambo kuwa mabaya zaidi aliposema katika mahojiano ya hivi karibuni: "Hapo mwanzo, tulikuwa na uwezo mdogo, tukiwa wadogo na tunahitaji RSS. Leo, tumekua na tuna uwezo - BJP inajiendesha yenyewe."
Kwa Congress ambayo - baada ya kuongoza serikali ya United Progressive Alliance (UPA) kwa muongo mmoja (2004-2014) - ilipungua hadi viti 44 pekee mwaka 2014 na kupanda hadi 52 mwaka 2019, kushinda viti 99 wakati huu ni ishara ya ufufuo.
Kabla ya uchaguzi, Rahul Gandhi wa Congress alifanya yatras mbili - safari - kwa miguu kote nchini. Hii ilisaidia kufufua msingi wa chama kilichokuwa kimekufa na kumpa Gandhi fursa ya kufikisha ujumbe wake binafsi kwa maelfu ya watu.
Katika mchakato huo, umaarufu wake binafsi umeongezeka. Hii ilidhihirika katika ushindi wake wa kuridhisha katika viti vyote viwili alivyogombea - Rae Bareli katika Uttar Pradesh na Wayanad huko Kerala.
Kwa kweli, amepata sifa zake katika uchaguzi huu na sasa ana hadhi ya kiongozi wa kitaifa.
Congress na vyama vya kikanda vilivyounda muungano wa upinzani wa INDIA vilifanya kampeni juu ya masuala mbalimbali: walionyesha dhiki ya kiuchumi, iliyosababishwa na ukosefu wa ajira mkubwa na kupanda kwa gharama ya maisha, na mgogoro wa kilimo; wakati huo huo walionyesha uwezekano kwamba kama BJP na washirika wake wangevuka 400, kama chama kilivyojigamba, wangeweza kurekebisha Katiba ili kumaliza mfumo wa mgao kwa Makundi ya kikabila, Makabila na Makundi Mengine Yanayorudi Nyuma.
Hatimaye, walizungumza juu ya hatari za udikteta, hotuba za chuki na vitendo vya kupinga wachache. Upinzani - tofauti na usio na mpangilio kama ulivyokuwa - uliweza kufanya hadithi yake iwafikie watu, ikiwa sio kila mahali, hakika katika Maharashtra, Rajasthan, Uttar Pradesh na West Bengal, ambazo kwa pamoja zinachukua viti 195 kati ya 542.
Mshtuko mkubwa zaidi kwa BJP ulikuja katika Uttar Pradesh ambapo walikuwa na matumaini ya kuvunja rekodi yao ya 2019 ya viti 64 kati ya 80; badala yake, walipata viti 33 pekee.
Muungano wa Congress-Samajwadi Party (SP) ulifanya vizuri kushinda viti 42. SP, mara nyingi iliyoonekana kama chama kinachotegemea nguvu zake kwa Waislamu na jamii ya nyuma ya Yadavs, kilipata sura mpya wakati huu, na hesabu ya kikabila ya rais wa chama Akhilesh Yadav katika uteuzi wa wagombea ikikipa chama sura jumuishi iliyohitaji.
Iliwalipa, na SP kushinda viti 37, na kukifanya chama cha tatu kwa ukubwa bungeni.
Ujumbe wa 2024 uko wazi: ngome ya Modi inaweza kuvunjwa. Nambari zinaweza bado kuipendelea NDA inayoongozwa na BJP lakini jinsi zilivyotokea mwishowe, zimeipa upinzani hali ya mshindi kama watetezi mashujaa wa demokrasia.
Ushindani wa kisiasa umerejea, na BJP haiwezi tena kuchukua uhuru iliokuwa ikichukua na taasisi za kidemokrasia.
Smita Gupta, mwandishi wa habari aliyeshinda tuzo na mchambuzi wa siasa, alikuwa, hadi hivi karibuni, Mshiriki Mwandamizi, Kituo cha Hindu cha Siasa na Sera za Umma na, kabla ya hapo, Mhariri Mshiriki katika gazeti la The Hindu. Pia amefanya kazi kwa magazeti mengine ya kawaida, ikiwa ni pamoja na Hindustan Times, Indian Express na The Times of India.
