Pande zinazopigana nchini Sudan zote zimekubali kutoa ufikiaji salama wa kibinadamu katika taifa hilo lililokumbwa na mzozo katika njia mbili muhimu, nchi zinazofanya mazungumzo nchini Uswizi zilisema Ijumaa.
Vita vimepamba moto tangu Aprili 2023 kati ya jeshi la Sudan chini ya mtawala mkuu wa nchi hiyo Abdel Fattah al-Burhan na Kikosi cha Msaada wa Haraka (RSF), kinachoongozwa na naibu wake wa zamani Mohamed Hamdan Daglo.
Mzozo huo wa kikatili umeibua mojawapo ya mizozo mibaya zaidi ya kibinadamu duniani.
Marekani imekuwa ikiitisha mazungumzo nchini Uswizi tangu Agosti 14 yenye lengo la kupunguza mateso nchini Sudan na kufikia usitishaji wa kudumu wa uhasama.
Wakati ujumbe wa RSF ulikuja Uswizi, wanajeshi wa Sudan (SAF) hawakufurahishwa na muundo huo na hawakuhudhuria, ingawa walikuwa wakiwasiliana kwa simu na wapatanishi.
Mazungumzo hayo yaliyohitimishwa Ijumaa, yaliandaliwa kwa pamoja na Saudi Arabia na Uswizi, huku Umoja wa Afrika, Misri, Umoja wa Falme za Kiarabu, na Umoja wa Mataifa wakikamilisha kile kinachoitwa Kundi la Aligned for Advancing Lifesaving and Peace in Sudan Group (ALPS)
"Kundi la ALPS lilipata dhamana kutoka pande zote mbili kwenye mzozo ili kutoa ufikiaji salama na usiozuiliwa wa kibinadamu kupitia njia mbili muhimu -- kivuko cha mpaka wa Magharibi huko Darfur huko Adre na Barabara ya Dabbah na njia ya kaskazini na magharibi kutoka Bandari ya Sudan," taarifa ya kuhitimisha ilisema.
"Malori ya misaada yako barabarani kutoa misaada ya njaa katika Kambi ya Zamzam na maeneo mengine ya Darfur.
"Njia hizi lazima zibaki wazi na salama ili tuweze kuongeza msaada hadi Darfur na kuanza kugeuza wimbi dhidi ya njaa. Chakula na njaa haviwezi kutumika kama silaha ya vita."
Ahadi za RSF
Mapigano hayo yamemlazimu mtu mmoja kati ya watano kukimbia makazi yao, huku makumi ya maelfu wakifariki dunia.
Zaidi ya watu milioni 25 kote nchini—zaidi ya nusu ya wakazi wake—wanakabiliwa na njaa kali. Njaa imetangazwa katika kambi ya wakimbizi ya Zamzam huko Darfur.
Kundi hilo la upatanishi limesema mazungumzo hayo yamefanya kazi ili kuendeleza ulinzi wa raia walionaswa katika mzozo huo.
"Tumezitaka pande zote mbili, na kupokea ahadi ya RSF, kutoa maagizo kwa wapiganaji wote katika safu zao kujiepusha na ukiukaji, ikiwa ni pamoja na unyanyasaji dhidi ya wanawake au watoto, matumizi ya njaa au vituo vya ukaguzi kwa ajili ya unyonyaji, na mashambulizi dhidi ya shughuli za kibinadamu. na huduma muhimu kama mashamba ya kilimo, wakulima, na shughuli zinazohusiana na mavuno," walisema.
Taarifa ya kundi hilo pia ilisema RSF imekubali "mfumo wa taarifa ulioboreshwa" ili kuwezesha utoaji wa misaada ya kibinadamu, huku kundi hilo likihimiza vikosi vya jeshi la Sudan kufanya vivyo hivyo.
Kikundi hicho kilisema kilishukuru RSF kutuma wajumbe wakuu nchini Uswizi kushiriki katika mazungumzo hayo.
"Ingawa tulikuwa katika mawasiliano thabiti na SAF kiuhalisia, tunajutia uamuzi wao wa kutokuwepo, na tunaamini kuwa huo ulipunguza uwezo wetu wa kufanya maendeleo makubwa zaidi kuelekea masuala muhimu, hususan kukomesha uhasama wa kitaifa," ilisema.
"Kundi la ALPS bado liko wazi kwa pande zote mbili zinazojiunga na duru zijazo za mazungumzo ili kuwaondolea Sudan mateso."
