Mamady Doumbouya alimpindua Rais Alpha Conde mnamo Septemba 2021. / Picha: Reuters

Mamlaka ya Guinea ilifuta makumi ya vyama vya siasa na kuweka viwili vikuu vya upinzani chini ya uangalizi mwishoni mwa Jumatatu, wakati serikali ya mpito bado haijatangaza tarehe ya uchaguzi.

Nchi hiyo ya Afrika Magharibi imekuwa ikiongozwa na utawala wa kijeshi tangu wanajeshi walipomwondoa madarakani Rais Alpha Conde mwaka 2021. Jumuiya ya kanda ya Afrika Magharibi inayojulikana kwa jina la ECOWAS imeshinikiza kurejeshwa kwa utawala wa kiraia na uchaguzi umepangwa kufanyika 2025.

Kuvunjwa kwa wingi kwa vyama 53 vya siasa na kuwekwa kwa vyama vingine 54 chini ya uangalizi wa miezi mitatu ni jambo halijawahi kutokea nchini Guinea, ambayo ilifanya uchaguzi wake wa kwanza wa kidemokrasia mwaka 2010 baada ya miongo kadhaa ya utawala wa kimabavu.

Wizara ya Utawala wa Wilaya na Ugatuaji ilitangaza hatua hizo kulingana na tathmini ya vyama vyote vya kisiasa iliyoanza Juni. Tathmini hiyo ilikusudiwa "kusafisha ubao wa chess wa kisiasa," kulingana na wizara.

Chama cha rais wa zamani

Vyama 67 ambavyo vitakuwa chini ya uangalizi kwa miezi mitatu vinaweza kufanya kazi kama kawaida lakini lazima kutatua hitilafu zilizobainishwa katika ripoti.

Vyama hivyo ni pamoja na Rally of the Guinean People, ambacho ni chama cha Rais wa zamani Alpha Condé, na chama kingine kikuu cha upinzani, Union of Democratic Forces of Guinea.

Mamlaka ilisema vyama vilivyowekwa chini ya uangalizi vilishindwa kufanya kongamano lao la chama ndani ya muda uliopangwa, kutoa taarifa za benki, pamoja na masuala mengine.

Guinea ni miongoni mwa nchi zinazokua za Afrika Magharibi zikiwemo Mali, Niger na Burkina Faso ambako jeshi limechukua madaraka na kuchelewesha kurejea katika utawala wa kiraia. Mapema mwaka huu, serikali ya kijeshi nchini Burkina Faso iliongeza muda wake wa mpito kwa miaka mitano.

Ahadi zilizovunjwa

Kanali Mamadi Doumbouya, anayeongoza Guinea, alimtimua rais miaka mitatu iliyopita, akisema anajaribu kuzuia nchi hiyo kutumbukia katika machafuko na kuiadhibu serikali iliyopita kwa kukiuka ahadi.

Hata hivyo, tangu aingie madarakani amekuwa akikosolewa na baadhi ya watu kuwa hana tofauti na mtangulizi wake.

Mnamo Februari, kiongozi huyo wa kijeshi aliifuta serikali bila maelezo, akisema serikali mpya itateuliwa.

Doumbouya amepinga majaribio ya nchi za Magharibi na nchi nyingine zilizoendelea kuingilia kati changamoto za kisiasa za Afrika, akisema Waafrika "wamechoshwa na kategoria ambazo kila mtu anataka kutuingiza."

TRT Afrika