Afrika ilikosa kupata chanjo kwa haraka wakati ya janga la Uviko 19 / Photo: AP

Kufuatia zaidi ya miezi 18 ya ushirikiano wa karibu kati ya Shirika la Muungano wa Chanjo la Gavi, Umoja wa Afrika na wakala yake ya afya Afrika CDC, uamuzi umefanywa kuboresha uzalishaji wa chanjo barani Afrika

Gavi imetangaza kuanzishwa kwa chombo cha African Vaccine Manufacturing Accelerator (AVMA) yaani mfumo wa Utengenezaji Chanjo wa Afrika.

Uamuzi huo ulifanyika katika mkutano jijini Accra nchini Ghana.

Hiki ni chombo cha ufadhili ambacho kitatoa hadi dola za Marekani bilioni 1 kusaidia utengenezaji wa chanjo barani Afrika.

Mpango huo unatarajiwa kuzinduliwa mnamo Juni 2024.

"Lengo kubwa hapa ni kuwa na mfuko wa fedha uliotengwa kwa kipindi cha miaka kumi kuwezesha tasnia endelevu ya chanjo barani Afrika kuzalishwa," alisema David Kinder, mkurugenzi wa fedha wa maendeleo wa Gavi, katika mahojiano.

Waziri wa afya nchini kenya katika kampeni ya kutoa chanjo ya polio. Picha/ Wizara wa Afya Kenya  

AVMA ni mbinu bunifu ya ufadhili inayolenga kuanzisha tasnia endelevu ya utengenezaji wa chanjo barani Afrika inayoweza kuboresha ustahimilivu wa kanda katika kukabiliana na magonjwa ya milipuko, na dharura nyengine za kiafya na vile vile kuchangia katika soko la kimataifa la chanjo.

Mfuko huu unalenga kushughulikia ukosefu wa usawa katika upatikanaji wa chanjo ambao ulikumba bara wakati wa janga la Uviko-19, na pia kutumia chanjo zinazozalishwa barani kukabiliana na magonjwa ambayo huua mamia ya maelfu ya watoto wa Afrika kila mwaka, kama vile kipindupindu na malaria.

" Umoja wa Afrika umeweka lengo la utengenezaji wa chanjo barani Afrika kukuza, kuzalisha, na kusambaza zaidi ya asilimia 60 ya jumla ya dozi za chanjo zinazohitajika barani humo kufikia 2040," anasema Dkt, Jean Kaseya, mkurugenzi mkuu wa Afrika CDC.

Kwa sasa ni asilimia 1 tu ya chanjo inayozalishwa barani. Kuna chini ya wazalishaji 10 wa chanjo barani Afrika zikiwemo Misri, Morocco, Senegal, Afrika Kusini na Tunisia.

Juhudi nyingi zimezinduliwa katika bara zima tangu COVID-19, lakini nyengine zimetatizika huku kukiwa na gharama kubwa za kuanza, haswa kama mahitaji yalipungua kadiri janga hilo lilivyopungua.

AVMA inalenga kuwezesha matumizi ya hadi dola bilioni 1 kwa watengenezaji wa chanjo kama njia ya kusaidia kukabiliana na gharama kubwa za kuanzisha na kutoa uhakika wa mahitaji ya chanjo.

AVMA pia itasaidia masoko ya kimataifa ya chanjo kwa kulenga mahitaji ya wazi ambayo hayajatimizwa na kusaidia kuanzisha mfumo wa kiikolojia wa utengenezaji wa chanjo wa Afrika unaostawi na ni endelevu.

Katika mkutano huo wa Gavi mjini Accra, Ghana, bodi pia iliidhinisha mipango ya takriban dola milioni 290 kusaidia kutoa chanjo za kawaida kwa watoto, ambazo ziliathiriwa sana na wakati wa Uviko 19.

Vile vile umepitishwa mfuko wa kiasi cha $ 500 milioni, kwa ajili ya kusaidia nchi za Afrika kuweza kununua chanjo ikiwa janga jipya la maradhi litatokea.

Bei ya chanjo

Kuongezeka kwa kasi ya Afrika kutawalipa watengenezaji kiasi chanjo zao zitakapoidhinishwa na Shirika la Afya Ulimwenguni. Itatoa malipo mengine ikiwa kampuni zitashinda zabuni za kusambaza chanjo kupitia Gavi, ambayo hufadhili ununuzi pamoja na nchi zenye mapato ya chini. "Hii itawawezesha watengenezaji kuwa na bei shindanishi ya bidhaa," Kinder alisema, na kuongeza, "Nchi za Afrika zinaweza kuchagua chanjo zinazotengenezwa Afrika kwa bei ya bidhaa zinazotengenezwa mahali pengine." "Mpango huo unaangazia magonjwa, pamoja na kipindupindu, pamoja na teknolojia mpya kama chanjo ya vekta ya virusi na mRNA, ambazo zilikuwa za mabadiliko wakati wa COVID-19 na zinaweza kusaidia katika milipuko ya siku zijazo," Kinder aliongeza.

"Afrika inahitaji uwekezaji kutoka nchi wanachama wake, na kujitolea kununua kilichozalishwa Afrika ili kuendesha mipango katika sekta hiyo,"

TRT Afrika