Na Bilgehan Ozturk
Maendeleo ya Uturuki katika masuala ya kisiasa, kiuchumi, kiteknolojia, kijeshi, idadi ya watu, na kidiplomasia katika miongo miwili iliyopita yanaonekana wazi.
Nambari zipo kwa mtu yeyote kuona ili kupima maendeleo ya jumla ya Uturuki kati ya 2002 na 2023, lakini hatua hiyo haikomi kwenye mabadiliko ya kiasi. Uturuki pia ilipata ubora wa maendeleo katika kipindi hicho.
Kwa mfano, Uturuki iliongeza mauzo yake ya ulinzi na usafiri wa anga kutoka dola milioni 248 mwaka 2002 hadi zaidi ya dola bilioni 4 mwaka 2022 .
Pia ilipata hadhi mpya kama nchi ambayo ina uwezo wa kuendeleza na kuuza nje magari yaliyoundwa Uturuki (UAVs) na vile vile ndege zisizo na rubani, UCAVs.
Mnamo 2002, ilitegemea ndege zisizo na rubani zilizoagizwa kutoka nje katika operesheni yake ya kukabiliana na ugaidi.
Katika suala la kidemokrasia, pia, Uturuki ilipata mafanikio makubwa kati ya 2002 na 2023, licha ya madai ya "kurudi nyuma kwa demokrasia" na "kuongezeka kwa ubabe" unaohusishwa karibu na vyombo vyote vya habari na vyombo vya maoni katika nchi za Magharibi.
Hakuna anayeweza kudai kuwa Demokrasia ya Uturuki haina changamoto, lakini ni salama kudai kwamba viwango vya kidemokrasia na ukomavu kati ya 2002 na 2023 ni vya juu zaidi kuliko katika kipindi kingine chochote katika historia ya jamuhuri ya Uturuki.
Kipimo na ukomavu wa Demokrasia kinaweza kutofautiana kati ya nchi tofauti kwani zote zina hali tofauti kuanzia maendeleo ya kijamii na kiuchumi, utamaduni, jiografia, na kadhalika.
Lakini kipimo cha ukomavu kwa demokrasia ya Uturuki ni wazi kutokana na kiwango cha uhuru wa nafasi ya kiraia kutoka kwa maendeleo ya kijeshi na mafunzo tofauti.
Kama kipimo cha ukomavu, changamoto kuu za maendeleo ya kidemokrasia, pia hutofautiana kati ya nchi na nchi.
Na changamoto kuu kwa demokrasia ya Uturuki ilikuwa kuwepo kila mahali kwa mapinduzi halisi ya kijeshi -yaliyoonyeshwa na mapinduzi ya 1960, 1971, 1980, na hata 1997- au tishio la mapinduzi ya kijeshi au kuingilia kati kama vile mwisho wa 2007, unaojulikana zaidi kama "memorandum" ya majenerali wa Uturuki.
Kabla ya 2002, serikali zote za kiraia zililazimika kukubali mapinduzi au aina zingine za uingiliaji wa kijeshi. Mara ya kwanza kwa serikali ya kiraia kuzima tishio la kuingilia kijeshi nchini Uturuki ilikuwa mwaka 2007, na ya pili ilikuwa Julai 15, 2016.
Mifano miwili pekee ya upinzani wa kiraia na mafanikio halisi katika kukomesha majaribio ya mapinduzi yalitokea mwaka 2002-23.
Hata kama ubora wa demokrasia ya Uturuki imekuwa tangu 2002, ni bora zaidi kuliko kitu chochote ambacho Uturuki imewahi kupata.
Maendeleo na mafanikio ni matokeo ya mapambano makubwa ya taifa kupinga kutokuwepo kwa utulivu na amani.
Na Rais wa Uturuki Recep Tayyip Erdogan anastahili sifa kama kiongozi wa mapambano haya ya muda mrefu na azimio lake, uamuzi na uwezo wa kuhamasisha demokrasia na ustawi zaidi nchini , ili Uturuki iwe nchi isiyo na uingiliaji na usumbufu wa nguvu zisizo za kidemokrasia.
Hata hivyo, mafanikio ya Uturuki na ukomavu wa kidemokrasia hayawezi tu kulinganishwa na viwango vyake duni vya zamani lakini pia kwa kulinganisha na demokrasia zingine za hali ya juu.
Hakuna demokrasia nyingine iliyoendelea ambayo kupitia changamoto ambazo Uturuki imepata katika miongo miwili iliyopita. Hizi ni pamoja na athari za kudhoofisha za shambulio moja kuu la kigaidi, mzozo wa kiuchumi, ukaribu wa vita vya kawaida na kadhalika .
Ujasiri wa Uturuki na azimio la kushikamana na demokrasia na kuweka utawala wa sheria mbele ya mengi, kuthibiti migogoro mikubwa yanathibitisha mafanikio na utendaji wake.
Mafanikio haya bila shaka yasingewezekana bila uongozi wa Recep Tayyip Erdogan. Wakati wa shida, machafuko, na kutokuwa na uhakika, watu na raia hutafuta hali ya udhibiti na uhakika.
Katika kila shida moja, ya ndani au ya kimataifa ambayo Uturuki imekumbana nayo katika miongo miwili iliyopita, Erdogan alitoa hali ya utulivu, udhibiti, na mwelekeo kwa raia na kuchukua hatua za ujasiri kushinda machafuko hayo.
Wakati Erdogan na wasia wa kiraia aliowaongoza walipokabiliwa na janga kubwa ndani ya nchi, kila mara alitumia nguvu yake kuu: sanduku la kura.
Kwa kutokwepa lakini kukabiliana na migogoro na vikwazo, Erdogan, akichukua hatua kwa hatua lakini kwa kasi, alipata usaidizi wake nyumbani katika miongo miwili iliyopita.
Kwa kiwango ambacho Recep Tayyip Erdogan aliweza kudhibiti nguvu za usumbufu na zisizo za kidemokrasia kwa utawala wa kiraia nyumbani, aliweza kuelekeza uwezo wa kitaifa wa Uturuki na umakini wa kujenga hadhi ya juu na yenye nguvu kimataifa kwa msaada mkubwa wa wananchi wa Uturuki.
Usaidizi mkubwa ambao amepata ulikuwa chanzo cha maamuzi na mipango ya ujasiri ya wakati wa majanga ya kimataifa kama vile janga la Uviko-19 na vita vya Ukraine.
Sawa na majibu yake ya kawaida kwa migogoro ya ndani, badala ya kuangalia njia nyingine, Erdogan alichagua kukabiliana na changamoto za kimataifa.
Pia kwa kuimarisha uhusiano wa Uturuki, hasa na washirika wake wa Magharibi, kuhusu masuala ya maslahi ya kitaifa ya Uturuki.
Hakuna mafanikio bila mapambano kwa mtu yeyote, na Recep Tayyip Erdogan alizingatia hili ipasavyo. Watu wa Uturuki wameendelea kumzawadisha kwa miaka 21.
Kanusho: Maoni yaliyotolewa na waandishi hayawakilishi maoni, mitazamo na sera za uhariri za TRT World.
