Waziri wa Mambo ya Nje wa Uturuki, Hakan Fidan, ameonya kuwa hakutakuwa na amani Mashariki ya Kati hadi taifa la Palestina litakapoundwa.
"Wapalestina wanazuiliwa kuwa na taifa la kweli... (Lakini) hadi taifa la Palestina litakapoundwa, hakuna mtu katika eneo hilo atakayekuwa na amani," Fidan alisema katika mahojiano mapya wiki hii.
Akizungumzia "maafa" huko Gaza, ambayo hayakuanza tu Oktoba 7 mwaka jana wakati Israel ilipoanza mashambulizi yake ya miezi kadhaa Gaza, Fidan aliambia jarida la Bosnia na Herzegovina la Stav kwamba tarehe hiyo ni "udhihirisho wa tatizo ambalo limepuuzwa."
Akisema tatizo ni uvamizi unaoendelea wa muda mrefu wa maeneo ya Palestina, Fidan alisema: "Israel haiachi tabia yake ya kunyakua ardhi ya Palestina."
Israel imeharibu Gaza kwa kisingizio cha kuhakikisha usalama wake, alisema Fidan, akiua kila mtu bila kujali umri au jinsia, wakiwemo watoto, wazee, na wanawake.
Akisema ukatili huko Gaza unaonyesha kushindwa kwa mpangilio wa sasa wa dunia, Fidan alisisitiza kwamba thamani zote za kibinadamu zimevunjwa Gaza na hata usafirishaji wa misaada ya kibinadamu umekuwa ukizuiliwa.
"Israel haina uvumilivu kwa Wapalestina. Hii inathibitishwa zaidi na juhudi za Israel za kulemaza Shirika la Misaada na Kazi la Umoja wa Mataifa kwa Wakimbizi wa Palestina (UNRWA), ambalo linatoa huduma muhimu kwa wakimbizi wa Palestina," aliongeza.
Akielezea mauaji ya kimbari ya maelfu ya Waislamu huko Srebrenica, Bosnia na Herzegovina kama "mauaji ya kutisha" karibu miongo mitatu iliyopita, Fidan alisema mauaji hayo "yamechukuliwa kama doa jeusi katika historia ya binadamu."
"Tunakabiliwa na Srebrenica mpya huko Gaza. Magharibi, hasa Ulaya, mara nyingine tena iko upande mbaya," Fidan alisema, akisisitiza kwamba watekelezaji wa mauaji huko Gaza hawapaswi kusamehewa.
Fidan pia alirudia kuunga mkono Uturuki kwa kesi ya mauaji ya kimbari ya Afrika Kusini dhidi ya Israel katika Mahakama ya Kimataifa ya Haki.
Unafiki wa kutisha wa Magharibi kuhusu suala la Gaza
Kuhusu msimamo wa nchi za Magharibi ikija suala la Israel, ikiwa ni pamoja na Marekani na nchi za EU, Fidan alisema Magharibi inalaani uvamizi wa ardhi za Ukraine kama uhalifu huku ikishughulikia uvamizi wa Israel wa Palestina kana kwamba ni kitu "cha kawaida na halali," na kuongeza: "Kwa jumla, kuna unafiki sana."
"Wale wanaochochea upinzani Ukraine wanafanya upinzani wa Wapalestina kuwa uhalifu. Wanaunga mkono upinzani Ukraine lakini wanaunga mkono mshambuliaji bila masharti yoyote huko Palestina," aliongeza.
Katika kipindi hiki cha mauaji ya kimbari huko Gaza, Fidan alisema Magharibi imeendelea kuwapa Israel silaha na risasi.
"Katika muktadha huu, ni muhimu sana kwamba nchi kama Uhispania, Norway, Ireland, na Slovenia zimepinga mauaji hayo na kutambua taifa la Palestina," aliongeza.
Alieleza matumaini kwamba "msimamo huu ulio na kanuni" utahamasisha mataifa mengine ya Magharibi.
Fidan alirudia azma ya Ankara kutumia njia zote za kidiplomasia kutekeleza suluhisho la mataifa mawili katika maeneo ya Palestina, kutambua taifa la Palestina, na kuhakikisha amani na usalama wa kikanda.
Kuhusu juhudi kali za kidiplomasia kwa Gaza na juhudi kubwa tangu kuanza kwa mgogoro, Fidan alisema kundi la mawasiliano lililoanzishwa linawakilisha Shirika la Ushirikiano wa Kiislamu (OIC) na Jumuiya ya Nchi za Kiarabu.
Akisema kwamba msimamo wa Hamas kuhusu suala hilo umesifiwa, Fidan alieleza matumaini kwamba Tel Aviv pia "itachukua msimamo chanya."
"Israel lazima itambue kwamba kulenga Wapalestina wote haitasababisha suluhisho lolote. Kusitishwa kwa mapigano kwa muda mrefu, pamoja na kufunguliwa kwa njia za misaada ya kibinadamu, kuachiliwa kwa wafungwa kwa pande zote mbili, Israel kuondoka katika maeneo inayoyakalia huko Gaza, na kurudi salama kwa Wapalestina waliotawanyika makwao ni muhimu kwa ujenzi mpya wa Gaza.
"Njia ya amani ya haki na ya kudumu inapatikana katika utekelezaji wa suluhisho la mataifa mawili," aliongeza.
Akisema ni muhimu kwa Wapalestina kutenda kwa umoja, Fidan alisema Uturuki ilikaribisha taarifa ya vikundi mbalimbali vya Kipalestina katika mkutano wa Julai 22 huko Beijing.
Alieleza kuunga mkono Ankara "kwa juhudi zote zinazoleta amani katika maeneo ya Palestina."
Mahusiano kati ya Uturuki, Bosnia na Herzegovina
Fidan alisisitiza kwamba Bosnia na Herzegovina inashikilia nafasi maalum kwa Uturuki, akieleza hamu yake ya kuimarisha mahusiano ya pande mbili kati ya nchi hizo mbili katika kila eneo.
"Uadilifu wa eneo, uhuru, na umoja wa kisiasa wa Bosnia na Herzegovina, pamoja na ustawi wake, amani, na utulivu, ni muhimu sana kwetu. Uhusiano wetu ni imara sana. Hivyo, katika mahusiano yetu ya pande mbili, tunatenda daima ndani ya mfumo wa udugu, urafiki, na ushirikiano.
"Tunaunga mkono maendeleo ya Bosnia na Herzegovina kupitia miradi ya elimu, afya, miundombinu, na utamaduni, pamoja na uwekezaji wa kiuchumi," aliongeza.
Alisisitiza lengo la Ankara la kuimarisha ushirikiano na Bosnia na Herzegovina na "miradi halisi" katika kila uwanja.
