Raia wa Ghana walipiga kura katika uchaguzi siku ya Jumamosi huku makamu wa rais aliyekuwa mstari wa mbele na aliyekuwa benki kuu Mahamudu Bawumia na rais wa zamani wa upinzani John Mahama wakichuana katika kinyang'anyiro kinachopiganiwa kwa karibu.
Uchumi unaosuasua wa Ghana uliibuka kama suala kuu la uchaguzi baada ya mzalishaji wa dhahabu na kakao wa Afrika Magharibi kupitia upungufu wa deni, mfumuko wa bei wa juu na mazungumzo ya kuokoa dola bilioni 3 za IMF.
Wapiga kura watachagua mrithi wa Rais Nana Akufo-Addo, ambaye atajiuzulu baada ya mihula miwili iliyoruhusiwa kisheria, na pia atachagua bunge jipya la nchi hiyo.
Upigaji kura ulifunguliwa saa 0700 GMT na utafungwa saa 1700 GMT siku ya Jumamosi, huku matokeo ya mapema yakitarajiwa Jumapili na matokeo kamili ya uchaguzi wa urais yanatarajiwa kufikia Jumanne.
Mipaka ya nchi kavu imefungwa
"Tunataka kupiga kura ya mabadiliko, hali ya kiuchumi ni ngumu sana," polisi mstaafu James Nsiah alisema, akisubiri kupiga kura yake katika kibanda katika mji mkuu Accra. "Gharama ya maisha ni kubwa."
Serikali ya Ghana ilifunga kwa muda mipaka yote ya ardhi Ijumaa usiku hadi Jumapili ili "kuhakikisha uadilifu" wa kura, taarifa ya wizara ya mambo ya ndani ilisema.
Vikiwa na historia ya utulivu wa kisiasa, vyama viwili vikuu vya Ghana, chama tawala cha sasa cha New Patriotic Party (NPP) na National Democratic Congress (NDC), vimepishana madarakani takriban sawa tangu 1992.
Kuchanganyikiwa kwa uchumi kumefungua njia kwa mgombea wa upinzani Mahama, ambaye alikuwa rais kutoka 2012 hadi 2017 na ambaye ameshindwa mara mbili katika zabuni za urais.
Wasi wasi wa wapiga kura
Baadhi ya wachambuzi walimpa makali kwa sababu ya kusikitishwa na wapiga kura na uchumi wa NPP, lakini rais huyo wa zamani alikabiliwa na ukosoaji kutoka kwa wale wanaokumbuka matatizo ya kifedha ya serikali na upunguzaji mkubwa wa mamlaka wakati alipokuwa madarakani.
Wagombea wakuu wote wawili wanatoka kaskazini mwa nchi, ambayo kwa kawaida ni ngome ya NDC, lakini sasa imegawanyika zaidi, na kufanya eneo hilo kuwa uwanja muhimu wa vita.
Ingawa uchumi ulikuwa muhimu, Ghana pia inakabiliwa na hatari inayoongezeka ya kusambaa katika mikoa yake ya kaskazini kutokana na mizozo ya wanajihadi nchini Niger na Burkina Faso, ambako watawala wa kijeshi wanatawala baada ya mapinduzi.
Kuenea kwa uchimbaji haramu wa dhahabu pia likawa suala la uchaguzi. Akufo-Addo aliahidi kusitisha uchimbaji haramu wa madini, lakini umepanuka, ukitia sumu kwenye mito na kuathiri mashamba ya kakao -- chanzo kikuu cha mapato ya nje.
